Genel
Dr İbrahim Can: Türkiye’de Milletvekili Olmak
Milletvekilliği, Türkiye’de son zamanlarda büyük bir tartışma konusu haline geldi. Seçimler yaklaştıkça, adaylar arasında popülerlik veya aile bağları gibi faktörlerin,…
Milletvekilliği, Türkiye’de son zamanlarda büyük bir tartışma konusu haline geldi. Seçimler yaklaştıkça, adaylar arasında popülerlik veya aile bağları gibi faktörlerin, nitelik, bağımsızlık ve etik ilkelerin önüne geçtiği gözlemleniyor. Bu durum, kamu hizmetinin tarafsızlığı ve güvenilirliği açısından büyük bir endişe kaynağıdır.
Bazı mesleklerin bağımsızlık, tarafsızlık ve etik ilkeleri evrenseldir. Gazetecilik, avukatlık, hakimlik, savcılık, mali müşavirlik, akademisyenlik, bürokratlık veya danışmanlık gibi mesleklerde çıkar çatışmalarının önüne geçmek için yasaklar ve kurallar vardır. Ancak, Türkiye’de bu kuralların uygulanması yetersiz kalmaktadır.
Milletvekilliği konusunda ise, TBMM’de 20 yıllık berber olan veya taraflı bir haberci olan vb. gibi nitelik ve etik tartışması doğuran kişilerin de aday olabildiği, adaylık için 33 bin TL resmi ve 20-60 milyon TL arasında sponsorluk ödemesi yapılması milletvekilliğinin dokunulmazlık zırhında finansal yatırım olduğunu göstermektedir. Bu durum, milletvekilliğinin aile şirketi gibi bir yapıya dönüştüğü anlamına gelmektedir. Bu şirketler elbette yatırımlarının kat ve kat fazlasını görev süresince 73 bin TL net maaş haricinde ek gelir olarak “kar payı” şeklinde kendilerine ve yakınlarına dağıtacaktır.
Bu yozlaşmayı durdurmak için milletvekilleri için en az üniversite mezunu ve temiz sicil şartı üzerine görev süresince tamamlanacak birkaç nitelikli proje sunulması, bu projenin yaratacağı toplumsal değer ve milletvekilinin bu projeyi yürütme yetkinliğinin oylanarak seçim kazanması ve projenin yürütülme sürecinde yıllık bağımsız denetimden geçirilmesi ve görev sonunda da kamu kaynaklarının kullanımına ilişkin yargıya hesap verilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde, milletvekilleri kendilerine sunulan ballı ihalelerin dosya takipçisi olarak abilerinin peşinden koşmaya devam ederken, Türk Milleti daha da yoksullaşmaya devam edecektir.
I Can Advisory