Institute of International  Finance:  Seçimi Kılıçdaroğlu kazanabilir, yeni hükümeti çetin bir yolculuk bekliyor

Bu not, Ankara ve İstanbul’da kamu ve özel sektör kuruluşlarıyla yaptığımız toplantılardan önemli çıkarımları özetlemektedir. Görüşmelerimizin odak noktası, 14 Mayıs’ta yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri ve seçimlerden sonra politika yapıcıların ve özel sektörün karşı karşıya olduğu zorluklar oldu.

Son zamanlarda yapılan bazı anketlerin de gösterdiği gibi, yerel gözlemciler arasında cumhurbaşkanı adaylarından hiçbirinin (Erdoğan, Kılıçdaroğlu, İnce ve Ogan) ilk tur (14 Mayıs) seçimlerinde oyların %50’den fazlasını alamayacağı konusunda fikir birliği olduğunu gözlemledik. İlk iki aday (Erdoğan ve Kılıçdaroğlu) 28 Mayıs’ta yapılacak ikinci tur oylamada yarışacak. Yakından takip edilen bazı anket şirketlerinden alınan son veriler, Kılıçdaroğlu’nun oyların %42’sini alacağını, ardından Erdoğan’ın (%38), İnce’nin (%16), Ogan (%3). 28 Mayıs’ta yapılacak seçimlerin ikinci turda İnce’nin Kılıçdaroğlu’na gitmesi beklenen  oylarıyla, Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanacağı konusunda görüş birliği var gibi görünse de bu tahmin hata payı dahilinde.

Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin sonucu ne olursa olsun, yerel analistler arasında bir sonraki hükümetin önemli finansman zorluklarıyla karşı karşıya kalacağı konusunda geniş bir fikir birliği var gibi görünüyor.  Bu durum, hükümetin (oldukça karmaşık bir dizi makro-ihtiyati önlem ve banka düzenlemelerinin eşlik ettiği) mevcut alışılmışın dışında (heteredox) politika bileşimini sürdürmesi için alan bırakmayacak.

Seçim sonrası beklenen para politikası normalleşmesinin bir parçası olarak, birçok yerel analist, politika faiz oranının (%8,5) Haziran başında ağırlıklı ortalama mevduat oranlarına (%25-%30 aralığı) yakınsamasını bekliyor.

Millet İttifakı’nın seçim zaferi senaryosunda, Liranın aşırı değerlenmesini düzeltecek olan dalgalı döviz kuru rejimine dönüşü bekleriz. Liranın Aralık 2021’den bu yana reel efektif olarak kabaca %30 değer kazanması, aynı dönemde ithalat hacmini %16 artırırken, ihracat hacmi artışındaki durgunluğa katkıda bulundu. Aralık 2021’in ortalarında döviz korumalı Lira mevduatlarının kullanıma sunulmasından bu yana, yerleşik olmayan yatırımcılar Türk Lirası varlıklarını azaltmaya devam ettiler.

Yerel analistlerin çoğu, seçimlerden sonra TL/USD paritesinin 25 civarında yeni bir dengeye ulaşmasını bekliyor. Öte yandan, zayıf bir Lira, Türk Hazinesi ve Merkez Bankası’nın, bakiyesi 89 milyar ABD Dolarına ulaşan döviz korumalı Lira mevduatları için önemli kur farkı ödemelerine yol açacaktır.

Yerel uzmanlar arasında, yabancı portföy yatırımcılarının, tahvil getirileri normale dönene kadar Lira cinsinden devlet tahvillerine yatırım yapmaktan büyük olasılıkla kaçınacakları konusunda fikir birliği var gibi görünüyor.

Geçen yıl makro-ihtiyati önlemler ve teminat gereksinimlerindeki değişiklikler, Türk bankalarını uzun vadeli devlet tahvili almaya zorladı ve bu da devlet tahvili getirilerinde keskin düşüşlere yol açarak getirilerin gerçek enflasyon ve enflasyon beklentileriyle uyumsuz hale gelmesine neden oldu.

Bir sonraki hükümetin seçimlerden sonra Türk bankaları için bu düzenlemeleri nasıl değiştireceği ve revize edilen düzenlemelerin Türk bankalarının elindeki devlet tahvillerini elden çıkarmalarına izin verip vermeyeceği henüz belli değil.

Mali görünümle ilgili olarak, birçok yerel analist 2023’te bütçe açığında önemli  artış görmeyi bekliyor. Esas olarak 2022’de enflasyondaki keskin artış sayesinde, harcamalardaki nominal artış geçen yıl nominal GSYİH’nın altında kaldı ve bu sayede merkezi bütçe açığı 2021’de %2,8’den GSYİH’nın %0,9’una daraldı. Kamu borcundaki azalma, 2021’de GSYİH’nın %41,8’inden %31,7’sine düşerek daha da belirgindi.

Depremle ilgili transferler ve vergi-prim aflarına, yaklaşık 2,2 milyon kişinin hak kazanacağı kamu sektörü maaş zamları ve EYT emeklilik planı gibi popülist seçim öncesi harcamalar eşlik etti. Mali açığın 2023’te GSYİH’nın %6’sına kadar genişlemesi bekleniyor.

Kaynak:  CEEMEA Views – Turkey: Trip Notes