EYT’nin Yasalaşması EYT’liler Sorununu Çözdü mü?

TBMM Genel Kurulu’nda iktidar ve muhalefetçe oy birliğiyle Emeklilikte Yaşa Takılma (EYT) düzenlemesi yasalaştı ancak yaş haddi nedeniyle binlerce EYT’li kapsam dışı kalırken, sigorta başlangıcı 2000 yılı sonrasındaki yurttaşlar yeni EYT’liler olacak görünüyor.

Seçim arifesindeki Türkiye’de CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun konuyu sıkça gündeme getirmesi üzerine, Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kasım 2019’da “Seçim kaybetsek de yokum” dediği EYT’yi, 28 Aralık 2022’de çözme sözü verdi.

Oysa Erdoğan, Kasım 2019’da “Neden erken emeklilik? Bırakalım, ne zaman emekli olması gerekiyorsa o zaman olsun ve parasını da en güzel şekilde alsın” görüşüyle seçim söz konusu olsa da, EYT düzenlemesine karşıydı.

Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı’nda “müjde” için kameralar karşısına geçtiğini söylediği 28 Aralık 2022 günkü açıklamasında ise, “Yaş şartı olmadan emekliliğe imkan sağlayan düzenlemeyi eski sistemdeki SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı ayrımı olmaksızın mevcut yapıdaki herkes için geçerli kılıyoruz. Bugün sizlerle paylaşacağımız düzenlemeyle yaklaşık 2 milyon 250 bin vatandaşımız daha emekli olma hakkına kavuşuyor. Emeklilik hakkının kullanılması hususunda herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacaktır” dedi.

Ancak öncesinde Kasım 2022’de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in, “EYT’de 1999 öncesi 5000 prim gün şartını değiştirmiyoruz” sözüne rağmen Erdoğan’ın açıkladığı yasa teklifiyle “kademeli prim günü şartı” korundu sadece “yaş şartı” değişikliği öngörüldü.

Muhalefet ise, AKP-MHP’nin sunduğu yasa teklifiyle “prim günü”, “staj dönemi” gibi pek çok soruna çözüm getirilmediğini belirterek, EYT’ye çözüm iddiasındayken yeni emeklilik hakkı sorunları yaratıldığını gündeme taşıdı.

CHP, HDP ve İyi Parti, dün geceki TBMM Genel Kurulu’ndaki görüşmelerde iktidar cephesine yeni sorunlar yaratmamak üzere daha kapsayıcı düzenleme yapılması çağrısını yineledi. Muhalefet, özetle “8 Eylül 1999 tarihinden önce stajyerlik ve çıraklık yapanları EYT düzenlenmesinden yararlandırma önergesi, 1999 Marmara depremi nedeniyle EYT kapsamı başlangıç tarihinin 31 Aralık 1999 olarak uygulanması önergesi, Bağ-Kur tescil tarihiyle ilgili önerge” gibi değişiklik önergeleri sundu. Ancak AKP-MHP’nin oy çokluğuyla EYT düzenlemesiyle yeni sorunlar yaratılmaması çağrısı içerikli önergeler reddedildi.

Sonuçta EYT düzenlemesi, sigorta başlangıcı sadece 8 Eylül 1999 öncesinde olan yurttaşlar açısından “yaş haddine takılma sorunu” ile ilgili çözüm sağlayacak şekilde oy birliğiyle yasalaştı.

Muhalefet de, eksik olduğunu vurgulamasına karşın düzenlemeye “kabul” oyu verdi. AKP ve MHP’li vekiller, EYT’nin kabul edilmesiyle ilgili “Cumhur ittifakı çözer” etiketiyle paylaşımlarda bulundu. Ancak CHP’li vekiller, konuyu sıkça gündemde tuttuğu gerekçesiyle “Teşekkürler Kılıçdaroğlu” paylaşımı yaptı.

“Pek çok arkadaşımız için sorun çözülmedi”

EYT Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanı Gönül Boran Özüpak VOA Türkçe’ye yaptığı açıklamada, “Maalesef yasa, eksiklileriyle hayata geçirilecek görünüyor. EYT’liler olarak talebimiz 1999 itibariyle prim gün sayısı ve yaş haddi sıkıntımıza çözüm getirilmesiydi. Sadece yaş haddini kaldırma yaklaşımıyla 1 milyon 200 bin ila 1 milyon 500 kişi açısından sorun çözülmemiş oldu” dedi.

Teklif metni sunulması öncesinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Bilgin’in “5000 prim günü” açıklaması nedeniyle pek çok EYT’li tarafından sigorta ödemesi gerçekleştirmek için bankalardan kredi çekildiğini söyleyen Özüpak, “Yaş ortalamamız 49. Şimdi genç olmadığı için pek çok arkadaşımız prim gün sayısını tamamlamak için zorlu iş arayışları içinde olacaktır” diye konuştu.

Bu yasayla çalışma hayatındaki sosyal güvenlik açısından sorunlara kapsamlı çözüm getirilmediğini söyleyen Özüpak, “Kesinlikle çalışma hayatında mağduriyetler devam ediyor. Sigorta başlangıcı 2000’in sonrasındaki yurttaşlar 66 yaşına değin çalışmak durumunda kalacak. Yasadaki 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle 1 gün sonrasında sigorta başlangıcı olan tüm yurttaşlarımız artık EYT’li oldu diyebiliriz. Bu insanlarımız da haklı. Sosyal güvenlik düzenlemelerini kökten ele alarak, kalıcı ve herkes için huzurlu çalışma ortamı sağlanması gerekiyor” görüşlerini aktardı.

VoA