Cari açıkta 9,9 milyar dolarlık rekor genişleme: Deprem öncesi büyük rezerv kaybı ile finansman

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ödemeler dengesi istatistiklerine göre, Türkiye ekonomisi 2023’ün ilk ayında aylık bazda rekor cari açık verdi. Rekor cari açık verirken finansman tarafında izlenen  büyük rezerv kaybı, net hata ve noksan girişlerinin son iki aydır neredeyse kuruması önemli ayrıntılar.  Seçime kadar TL’yi baskı altında tutma çabası, Suudi Arabistan’dan acil gelen 5 milyar dolar, deprem etkisi ve tabi Yeni Ekonomi Modeli’nin dış ticarette yarattığı büyük açık TL üzerinde risklerin tırmandığını anlatıyor. 

Ocak ayında 9,85 milyar dolarla rekor cari açık kaydedilirken, 12 aylık cari açık da 51,7 milyar dolarla 2014 yılının Şubat ayından bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Bir önceki aylık cari açık rekoru Mart 2011’de 9,4 milyar dolar veriydi.

Reuters anketine katılanlar ortalama 10 milyar dolar, AA anketine katılanlar ise 8,8 milyar dolar cari açık beklediklerini aktarmıştı.

Altınla büyüyen dış açık

Ocak ayında ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 12 milyar 431 milyon dolar oldu.  TCMB verilerinden izlenen altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı 2 milyar 602 milyon dolar fazla verdiği.

Hizmetler dengesi kaynaklı 3 milyar 164 milyon dolar girişlerin seyahat kalemi kısmı 2 milyar 454 milyon dolar.

Birincil gelir dengesi kalemi 381 milyon dolar net çıkış, ikincil gelir dengesi kalemi de 201 milyon dolar net çıkış kaydetti.

Finansman tarafında rezerv kaybı büyük,

Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler 223 milyon dolarla sınırlı. Portföy yatırımları 490 milyon dolar tutarında net giriş kaydetti. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında 486 milyon dolar net satış ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında 22 milyon dolar net alış yaptığı görüldü.

Yurt dışındaki tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak, Genel Hükümet 2 milyar 750 milyon dolar net kullanım, bankalar ve diğer sektörler ise sırasıyla 690 milyon dolar ve 469 milyon dolar net geri ödeme yaptı.

Diğer yatırımlar altında, yurt içi bankaların yurt dışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 4. milyar 58 milyon dolar net artış kaydetti.

Yurt dışı bankaların yurt içindeki mevduatları, yabancı para cinsinden 2 milyon dolar net azalış ve Türk lirası cinsinden 1 milyar 637 milyon dolar net artış olmak üzere toplam 1 milyar 635 milyon dolar net artış ortaya koydu.

Yurt dışından sağlanan kredilerle ilgili olarak, Genel Hükümet ve bankalar sırasıyla 103 milyon dolar ve 947 milyon dolar net geri ödeme, diğer sektörler ise 548 milyon dolar net kullanım gerçekleşti.

Resmi rezervlerde ocak ayında 9 milyar 341 milyon dolar net azalış gösterdi.

Net hata noksan kaleminde ise 119 milyon dolarlık çıkış yaşandı.