ANALİZ:  Bütçe harcamalarında artış

Ocak bütçe açığı 32,2 milyar TL … Geçtiğimiz yılın Ocak ayında 30 milyar TL fazla veren merkezi yönetim bütçesi bu yıl 32,2 milyar TL açık verdi. Faiz dışı denge ise geçen seneki 44,3 milyar TL’lik fazlaya karşılık 10,9 milyar TL açık verdi. Böylece 12 aylık toplam bütçe açığı 139,1 milyar TL’den 201,3 milyar TL’ye yükseldi. Faiz dışı fazla ise 171,8 milyar TL’den 116,7 milyar TL’ye geriledi. Ocak ayında bütçe giderleri 321,3 milyar TL ile toplam bütçenin %7,2’sine ulaşırken gelirler 289,1 milyar TL ile bütçede yer alan 3,8 trilyon liralık projeksiyonun %7,6’sını oluşturdu.

Tüketim vergilerinde artış … Vergi gelirleri reel bazda %8,8 artışla 252,8 milyar TL’ye ulaşırken faiz hariç bütçe giderleri %44,4 gibi yüksek bir artışla 300 milyar TL’ye ulaştı. Vergi gelirlerindeki artışta daha çok reel bazda %27,9 büyüyerek 44,8 milyar TL’ye ulaşan ÖTV gelirleri ile %17,3 büyüme ile 41 milyar TL’ye ulaşan KDV gelirleri etkili oldu. Yurtiçi KDV 41 milyar TL ile bütçede öngörülen büyüklüğün %20,1’ine ulaştı. Ekonomik aktivite ve talepteki canlı seyir KDV gelirlerini olumlu etkilemiş gibi görünüyor. Vergi gelirlerinin dağılımına bakıldığında toplam vergi gelirlerinin 20,7’sini oluşturan ithalden alınan KDV ile %17,7’sini oluşturan ÖTV gelirleri ilk sırayı aldı. Öte yandan gelir üzerinden alınan vergiler geçen senenin aynı ayına göre %11,2 düşüşle 58,8 milyar TL olurken kurumlar vergisi geçen seneye göre %59,8 gerileyerek 9,2 milyar TL olarak gerçekleşti.

Görev zararlarında yüksek artış… Giderler tarafında ise %44,75 büyüyen cari transferler altında görev zararları geçen senenin aynı ayına göre %530,2 artış gösterdi ve 2,4 milyar TL’den 23,9 milyar TL’ye çıktı. KİT’lerin görev zararı 1,1 milyar TL’den 24 milyar TL’ye yükselirken Ziraat Bankası’nın görev zararı 581 milyon TL’den 1,1 milyar TL’ye çıktı. Merkezi yönetim bütçesinden BOTAŞ’a Ocak ayında 16 milyar TL transfer yapıldı. Böylece son 12 ayda KİT’lere yapılan transferler 186 milyar TL’den 187,9 milyar TL’ye yükseldi. KKM’nin bütçeye maliyeti Ocak’ta 1,5 milyar TL oldu. Böylece toplam maliyet 94 milyar TL’ye yükselmiş oldu.

OYAK Yatırım Raporu, yazar:  Özlem Derici Şengül