Reuters:  Yaptırımlar Rus ekonomisini hırpalamaya başladı

Rusya, askeri harcamalar ve petrol fiyatları bütçe üzerinde baskı oluşturduğu için vergileri artırabilir

Ekonomistler, Rusya’nın askeri harcamaları artırırken bütçesinde petrol gelirlerine gittikçe daha bağımlı hale geldiğini belirterek, ham petrol fiyatlarının bu yıl Kremlin’in beklentilerini karşılamaması durumunda hükümetin vergileri artırmak zorunda kalabileceği uyarısını yaptı.

Rusya’nın başlıca ihracatı olan Ural petrolünün fiyatı, G7 liderliğindeki Batılı ulusların Rusya’nın petrol ihracatına 60 dolarlık bir tavan  koymasıyla Aralık ayının başından bu yana %20’den fazla düştü.

2023 federal bütçesindeki tahminlerin varil başına 70 doların biraz üzerinde  bir Ural fiyatına dayandığı ve fiyatların şu anda 50 dolara yakın işlem gördüğü göz önüne alındığında, vergi artışları gerekebilir ve Putin’in iç desteği bağlamında sorunlu olabilir.

Tavan fiyat yaptırımı  ve AB-ABD ambargosu Rusya’nın petrol ihraç etmesini zorlaştırırken, Moskova boşluğu doldurmak için dünyanın en büyük ve üçüncü en büyük ithalatçıları olan Çin ve Hindistan’a güvendi. Ancak bu iki ekonominin enerji talebi dahi Batı pazarından kovulmanın açığını kapatamaz.

Alfa Bank, gaz ve petrol ürünleri ihracatından elde edilen gelirde düşüşün “ufukta göründüğü” uyarısı içeren araştırma notunda, “Bütçenin petrole artan bağımlılığı mali istikrar  endişelerini artırıyor” dedi.

Analistler, hükümetin Ukrayna savaşını finanse etmek için 2022’de harcamalarını dörtte birden fazla artırmasıyla, bütçeyi dengelemek için gereken petrol fiyatının varil başına 67 dolardan 101 dolara sıçradığını söylüyor.

Devlete ait enerji devi Gazprom’un geçen yıl 1,85 trilyon ruble (27,5 milyar dolar) dağıttığı  temettü ve bir defaya mahsus vergiler hesaba katıldığında, bütçeyi dengelemek için gereken petrol fiyatı varil başına 115 dolara kadar çıkabilir.

Maliye Bakanı Anton Siluanov Aralık ayında yaptığı açıklamada, Rusya’nın bütçe açığının geçen yıl toplam 3,3 trilyon ruble (49 milyar $) veya gayri safi yurtiçi hasılanın %2,3’üne vardığı ve tavan fiyat yaptırımı Rusya’nın ihracat gelirlerini engellediği için 2023’te tekrar %2’yi aşabileceğini söyledi.

VERGİ ZAMLARI SORUNLU OLUR

Alfa Bank baş ekonomisti Natalia Orlova, “Petrolün vadeli işlem fiyatı ile bütçeyi dengeleyecek fiyat arasında uçurum oluştuğunda, açık borçlanma ile uzun süre kapatılamaz” dedi.

“Maliye politikasını rotada tutmak için harcamaları kısmak veya ek gelirler aramak gibi bazı önlemlere ihtiyaç var.”

Putin 2024’te yapılacak seçimde beşinci dönem seçilmek istiyor. Bu yılın sonlarında yapılacak bölgesel oylamalar da Rusya’ın dev eyaletleri üstünde merkezin kontrolünün sürmesi bağlamında hayati.  Dolayısıyla, harcama kesintileri söz konusu olamıyor.

Renaissance Capital ekonomistleri, büyük ölçüde savunmaya harcanan geçen yılki bütçenin orta vadede daha yüksek vergi yükü riskini artırdığını söyledi.

Maliye Bakan Yardımcısı Alexei Sazanov da Aralık ayında vergi artışı olasılığını ima ederek hükümetin 2023’te vergi potansiyeli olan alanlara bakmaya devam edeceğini öne sürdü.

Hangi sektörlerin vergi artışlarıyla karşı karşıya kalacağı ve yükün nüfusa ne ölçüde yükleneceği net değil. Sazanov, KDV oranları, kurumlar ve gelir vergisinin değişmeyeceğini, ancak diğer sektörlerin daha yüksek bir vergi faturasıyla karşı karşıya kalabileceğini söyledi.

Ancak, Rus ekonomisinde böyle bakir vergi devşirme alanlarının bulunması hiç de kolay değil. KDV veya gelir vergisi artışları ise zaten seferberlik ve Ukrayna’da günde 500-600 arasında tahmin edilen can kayıplarından dolayı Putin’e desteği düşmeye başlayan vatandaşları rejimden iyice soğutabilir.

Hükümet, Ukrayna’daki 10 aylık askeri operasyonları finanse etmek için 2023-2025  petrol ve gaz endüstrisi vergi hasılatını keskin bir şekilde artırdı. Sektör  tarihindeki en büyük vergi artışıyla sarsıldı.

Reuters’in bütçe analizi, Moskova’nın yalnızca bu yıl savunma ve güvenliğe toplam 9,4 trilyon ruble (140 milyar dolar) harcayacağını gösteriyor – bütçenin yaklaşık üçte biri. Bu da  sağlık, eğitim ve araştırma için daha az para ve daha fazla seçmen hoşnutsuzluğu anlamına geliyor.

Hükümet ve merkez bankası “zorlukları” kabul ederken, ekonominin dirençli olduğunu ve yaptırımların enflasyon ve enerji fiyatlarını yükselterek Batı’da “bumerang  etkisi” oluşturduğu savunmasını yapıyor.

TİM ASH: RUSYA PETROL FİYAT TAVANI İŞE YARIYOR,  ŞÜPHECİLER YANILDI

Dünyaca takip edilen, bölge uzmanı ve Türkiye hakkında sık yorum yapan BlueBay Capital stratejisti Tim Ash, e-maille okurlarına yolladığı notta şu ifadeleri kullandı:

Şüphecilere rağmen, Batı petrol fiyat tavanı yaptırımı çalışıyor. Rusya’nı petrolünü satabilmek için sunduğu fiyat indirimi üçte birden fazla artıyor.

Düşük petrol ihracat fiyatları artı Avrupa gaz ihracatındaki kaybın birleşik etkisinin, bu yıl Rus ekonomisine GSYİH’nın %7’sinden fazla, yani 120 milyar dolara mal olabileceğini tahmin ediyorum.

Bunlar ilk tur, yani doğrudan etkiler. Ardından istihdam kaybı ve hızlanan sermaye kaçışından kaynaklanan  riskler de Putin’i zorlayacak.

Putin Ukrayna’da savaşa girme hatasıyla Batı’daki kilit pazarlara erişimini kaybetti, aynı zamanda daha geniş bir küresel büyüme yavaşlamasına neden olduğu için enerji/emtia talebini de düşürerek kendini ayağından vurdu.

Benim hesaplamalarıma göre, enerji sektörü kayıpları, atıl kalan üretken sabit varlıklar, sermaye piyasa hasarı, sermaye kaçışı ve askeri kayıpları birleştirdiğinizde, Rusya için  Ukrayna faturası pekala 1 trilyon dolara yaklaşmaya başlayabilir.

Bence Putin yüzünden Rusya’nın ekonomik çöküşünü göreceğiz ve bu kendi tabutuna çakılan son çivi olabilir. Kelimenin tam anlamıyla!

Reuters, FÖŞ, Tim Ash