OMFIF: Gelişen piyasalar karanlık ormandan çıkmış değil

2023’ün başlangıcı, gelişmekte olan piyasa (GOP, Gelişmekte Olan Ülke = GOÜ) yatırımcıları için iyi gidiyor. 17 Ocak itibariyle, önde gelen GOÜ birimlerinin çoğu bu yıl  dolar karşısında %2 ila %5 arasında yükseldi. Morgan Stanley  GOP Hisse Endeksi, yerel para birimi ve dolar bazında gelişmiş piyasa emsalini (MSCI Dünya endeksi) geride bırakarak %5’ten fazla yükseldi. Ek olarak,  GOÜ dolar tahvil spreadleri (Gelişmiş Ülke tahvil faizlerine makası) genel olarak daraldı. Ancak, gelişmekte olan pazarların 2019’dan bu yana içinde  kaybolduğu “karanlık ormandan” çıktığını söylemek için henüz çok erken.

Kuşkusuz, küresel makroekonomik görünüm bir zamanlar korkulduğu kadar kasvetli görünmüyor. Çin ekonomisinin Covid-19 salgınını geride bırakıp  yeniden açılması (normalleşme), küresel büyüme ve emtia fiyatlarını artıracak ki  bu da GOÜ üreticilerine fayda sağlar. ABD enflasyonu gevşerken Federal Rezerv’deki (Fed) şahin refleksleri ve GOÜ FX üzerindeki baskıyı yumuşattı. Avrupa’daki sıcak kış, enerji krizi riskini azaltırken,  orta ve doğu Avrupa’daki ekonomilere yardımcı oluyor.

Yine de, Çin’in yeniden açılması sorunsuz ilerlese, Fed fren pedalına bassa ve Avrupa bir enerji krizinden kaçınsa bile (üç büyük soru işareti aslında bunlar), 2023’te GOÜ’in karşı karşıya olduğu üç ana tehdit var.

İlk olarak, GOÜ Merkez Bankalarının politika faizi oranları ekonomik aktiviteyi kısıtlayıcı yönde  devam edecek. Para politikasında “önden yükleme yapan” merkez bankaları artık Latin Amerika ve Orta ve Doğu Avrupa’nın çoğunda sıkılaştırma modunda değil. Bu yılın sonlarında Brezilya, Şili ve Kore dahil olmak üzere bazı GOÜ’de faiz indirimi kartlarda. Ancak, gelişmekte olan dünyanın çoğunda enflasyon hedefin üzerinde kalıyor.

Gelişmiş Ülke merkez bankaları faiz oranlarında indirime gitmeye hazır değil  ve bilançolarını küçültmeye devam edecek. Sonuçta, gelişmekte olan ülkelerdeki politika yapıcılar faiz oranlarını istemsiz de olsa yüksek tutacak. Bu durum, 2023 yılı boyunca  ekonomik faaliyeti zorlamaya devam edecek.

İkincisi, GOÜ borç endişeleri görünümü gölgeliyor. 2022’de küresel mali koşulların keskin bir şekilde sıkılaşması 2023’te tamamen tersine çevrilemez. Bu gözlem, yetersiz döviz rezervleri, dış kırılganlıklar ve/veya yüksek kamu borçları olan gelişmekte olan ülkeler üzerindeki baskıyı sürdürecek. Bu faktörler Mısır ve Gana’daki para birimlerinin bu yıl şu ana kadar dolar karşısında neredeyse %20 oranında düşmesine neden oldu. Bu çerçevede, bazı az gelişmiş  ekonomilerinde (Frontier Economies) yeni Uluslararası Para Fonu kurtarma paketleri gerekebilir. Toplumsal olarak sancılı istikrar paketleri ve  borç temerrütleri görmek sürpriz olmayacak. Öte yanda  dış ve kamu borç pozisyonları, Hindistan, Endonezya ve Meksika gibi çoğu büyük gelişmekte olan ülkede sağlam  görünüyor.

Üçüncüsü, siyasi riskler özellikle Latin Amerika’da göze çarpıyor. Yıl, Brezilya’daki  hükümet binalarının basılmasıyla başladı ve bu, Başkan Luiz Inácio Lula da Silva’nın siyaseten bölünmüş bir ulusu barıştırmak için işinin zor olacağını gösteriyor. Peru’da devam eden protestolar, siyasi kaosun piyasa duyarlılığını nasıl bozabileceğine ve ekonomik hasara neden olabileceğine dair  uyarı işareti.

Bu yıl Nijerya, Türkiye ve Arjantin’de yapılacak seçimler, görevdeki cumhurbaşkanlarına otoritelerini sağlamlaştırma ve alışılmışın dışında ekonomi politikalarına devam etme fırsatları sunuyor. Muhalefetin zafer kazanması durumunda bile, bu üç ekonomide yıllarca süren kötü ekonomi yönetimin hasarının tamir edilmesi zaman alacaktır. Bu arada, bu zayıflayan ekonomik  düşük büyüme ve enflasyondan zarar görecekler.

Süregelen global finansal koşulların sıkılaşması, borç endişeleri ve siyasi riskler karşısında, gelişmekte olan ülkelerin 2023’teki görünümü konusunda  ihtiyatlı olmaya değer.

Nikhil Sanghani, OMFIF Araştırma Genel Müdürüdür.

OMFIF = Para otoriteleri ve finansal kuruluşların resmi  derneği