The National: Küresel borsalar yeni bir  çöküşe mi gidiyor?

Sadece birkaç hafta önce, yatırımcılar 2023’ün haritasını çıkardıklarını düşündüler. Tüm zirveleri fetheden Nasdaq teknoloji endeksinin değerinin üçte birini kaybettiği korku filmi kıvamında bir 2022’nin ardından, bu yıl çok daha parlak görünüyordu.

Piyasalar, Fed’in faiz oranlarını yükseltmek yerine indirmeye başlayacağı ve bu noktada hisse fiyatlarının uçacağı anı bekliyordu.

ABD Merkez Bankası başkanı Jerome Powell’ın “dezenflasyon  süreci… başladı” dediği Şubat ayı başlarında her şey bir araya geliyor gibiydi. Pek çok kişi, sürecin hala “gidecek çok yolu olduğu” şartını görmezden gelmeyi seçip alıma geçti.

Sonra her şey ters gitti. Aniden, 2023 manzarası derin bir sis bulutuna gömüldü.  Bay Powell,  Kongre sunumunda son konuşmasından bu yana ekonomik verilerin “beklenenden daha güçlü geldiğini” belirterek daha şahin bir tavır aldı. Ardından, “nihai faiz seviyesinin muhtemelen önceden tahmin edilenden daha yüksek olacağı” şeklindeki tüyler ürpertici uyarıyı ekledi.

Panik başladı. Tahvil getirileri yükselirken hisse senetleri, Bitcoin ve altın  kazanımlarını geri verdi.

Financial Markets Online’ın direktörü James Bentley, şokun aşikar olduğunu söylüyor. “Bay Powell, daha fazla faiz artırımına giden kapının açık olduğunu söylemekle kalmadı, bu kapıdan geçmeye hazır olduğu izlenimini verdi.”

Fed fon faizi şu anda yüzde 4,5 ile yüzde 4,75 arasında değişiyor ve piyasalar FOMC’nin 22 Mart’taki toplantısında yüzde 0,25’lik mütevazı bir artış bekliyor.

CME FedWatch analiz sitesine  göre, Powell’ın uyarısından sonra, Mart’ta 50 baz puan faiz artışı  yüzde 70 şansla fiyatlanıyorlardı.

Yatırımcılar ayrıca, yeniden güçlenen ABD ekonomisinin bir ayda 517.000 yeni iş yarattığını ve enflasyonist bir ücret-fiyat sarmalını önlemek için Powell üzerinde parasal sıkılaştırmayı sürdürmesi yönünde daha fazla baskı oluşturduğunu gösteren Ocak ayı tarım dışı istihdam rakamlarıyla da sarsıldı.

Aniden, faiz oranlarının küresel ekonomiyi yerle bir edecek bir oran olan yüzde 6 gibi akıl almaz bir seviyeye yükseleceği konuşulmaya başlandı.

Goldman Sachs analistlerine göre Silikon Vadisi Bankası’nın çöküşünün ardından bu ay bir faiz artırımı konusunda kararsız olsalar da, FOMC’nin enflasyon konusunda agresifleşmesi nedeniyle ABD faiz oranlarının yüzde 6’ya zıplaması olasılık dahilinde.

“Bu, 20 yılı aşkın bir süredir görülen en yüksek oran olacak ve şirket kârlarına büyük bir darbe vuracak. Böyle bir durumda, piyasalar sert bir inişe gider.”

Yatırımcılar dünyanın bir numaralı güvenli limani olan ve daha yüksek faiz oranlarıyla desteklenen ABD dolarını yeni zirvelere taşıyarak, kripto ve altına olan talebi daha da azaltacaktır.

Valecha, daha güçlü bir doların, büyük ölçüde dolar cinsinden borçlanan ve borçlarını ödemek için yerel para birimi cinsinden cirolarından daha büyk bir kısmını feda edecek  olan gelişmekte olan piyasa hisselerini da vuracağını söyledi.

Yatırım fonu platformu Bestinvest’in genel müdürü Jason Hollands, yatırımcıların Fed hareket planı konusunda fazla kayıtsız hale geldiğini söylüyor. “ABD enflasyonu son aylarda gerileme yaşarken, Ocak ayında hala yüzde 6,4 ile Fed’in yüzde 2’lik hedefinin çok üzerindeydi. Çekirdek enflasyon özellikle yapışkan.” Daha uzun süre yüksek enflasyon kötü haber çünkü işletmeler ve tüketiciler için borçlanma maliyetlerini artırıyor. Hollands, “Yüksek kaldıraçlı bilançolara sahip işletmeler artık çok daha yüksek yeniden finansman maliyetleriyle karşı karşıya kalırken, enflasyon gelecekteki nakit akışlarının değerini reel olarak azaltır” diyor.

Hollands,  “Fed hamleleri tahvil getirilerini daha da yükseltecek” ve “onları yıllarca görmezden gelen yatırımcılar için yeniden haritaya koyacak” diyor.

Yatırımcılar tahvillerde rekabetçi getiriler elde edebilecekleri, üstelik daha az risk taşıyabilecekleri için; bu senaryo hisse senetleri için kötü. İkisi de faiz ödemediği için Bitcoin ve altın için daha da kötü. Bitcoin 20.000 doların altına düştü ve altın fiyatı da parlaklığını kaybetti.

Yatırımcılar birkaç gün içinde neşeli bir iyimserlikten acımasız bir karamsarlığa geçmişti ki… işler gerçekten kafa karıştırıcı hale geldi.

Cuma günü, Şubat ayı ABD tarım dışı bordroları, Şubat ayında 205.000 tahmininin üzerinde 311.000 yeni istihdam yaratıldığını gösterdi ve art arda 10. ay için beklentileri aştı. Yine de veri Ocak ayının çok altındaydı ve bazı endişe verici detaylar içerdi; işsizlik yüzde 3,4’lük tahmine karşı yüzde 3,6’ya çıktı, ücret artışları yavaşlıyor ve çalışılan saatler düşüyor.

Bentley, Şubat verilerinin zaptedilemez bir iş piyasasının davranışı olmadığını söylüyor. “İstihdam piyasasının daha önce düşünülenden daha kırılgan olduğunun ortaya çıkması, Fed’in adımlarını daha belirsiz hale getirecek.”

City Index ve Forex.com piyasa analisti Fawad Razaqzada, Fed faiz artışlarına devam ederse, insanlar borçlarını ödemekte zorlanırken daha fazla sorunun su yüzüne çıkabileceğini söylüyor. “Fed bu ay 50 baz puanlık bir faiz artışı seçerse endişeler yoğunlaşabilir.”

Cuma günü ABD bankacılık hisseleri, Silicon Valley Bank’a ABD Mevduat Sigorta Fonu FDIC tarafından el konulmasının ardından erimeye başladı. Razaqzada, “Silicon Valley Bank’ın hisseleri, sermaye artırımı planlarını açıklayınca düştü, Silvergate Capital ise kripto kargaşasının ortasında çöktü,” diye ekliyor.

Tüm borsalarda finans hisseleri, 2008 bankacılık krizinin tekrarını gördüğümüze dair mırıldanmalar arasında, bulaşma korkularıyla düştü. Ancak Fed ve FDIC hafta sonu Silikon Vadisi Bankası müşterilerinin fonlarına Pazartesi gününden itibaren erişebileceklerini söyleyerek  devreye girdi.

Peki bundan sonra ne olacak? Kolay bir cevap yok. “Cuma günkü tepkiye bakılırsa, piyasa Fed ne yaparsa yapsın ekonomi darbe alacak gibi görünüyor.” Çevrimiçi ticaret platformu IG’nin baş piyasa analisti Chris Beauchamp, daha fazla kargaşanın geleceğini tahmin ediyor. “Bu çığ kıvamında satış dalgasının yakında sona ermesi pek olası görünmüyor.” Faiz oranı beklentilerinin tek bir hafta içinde “gidiş-dönüş” yaptığını söylüyor.

“Volatilite artıyor ve Şubat tüketici fiyat enflasyonu yatırımcıların henüz rahat uyuyamayacakları anlamına geliyor.”

Özetle, bu yıl hisselerin ne yöne gideceğini kimse bilmiyor. Yılın ilk çeyreğinin bize gösterdiği gibi, geleceği tahmin etmek mümkün değil ve genellikle düpedüz tehlikeli. Artık her şey verilere bağlı – ve bu her ekonomi için geçerli. Ama,  yatırımcılar için tavsiye değişmez. Tarih, hisse fiyatlarının zaman içinde  sürekli yükseldiğini gösterdiğinden, kısa vadede harcama ihtiyacınız yoksa, paranızı piyasada bırakın. Daha fazla hisse satın almak için  düşüşlerden yararlanın. Muhtemelen kar etmek için fazla beklemek zorunda kalmazsınız.

Kaynak:  Are global stock markets heading for another crash?