İris Cibre: Burası Borsa…

Bugün size Borsadan bahsedeceğim. Ama Türkiye borsası Borsa İstanbul’dan.

20 senenin üzerinde Borsa İstanbul ve vadeli piyasalarda işlem yaparım. Dönem dönem birçok çeşitli şaibeler, dolandırıcılık ve manipülasyon haberleri döner bu piyasalarda, tüm dünyada olduğu gibi…

Fakat bir dönem, sistemin otomasyonda olmadığı manuel olduğu dönemlerde o kadar büyük skandallar ve batan kurumlar olmuştu ki tam 15 sene piyasada müşteri bazında yaprak kıpırdamamıştı. 1 Milyon hesap sayısı üzerine bir türlü çıkılamıyordu. Müşteri temsilcisi olduğum dönemlerde aradığım müşteriler “borsada para kazanılmaz, sadece dolandırılırız” der, kapatırdı telefonu.

Ardından bir mucize oldu, hayatımızı altüst eden pandemi ile ilk etapta çöken borsa ralliye başladı, borsaya da müşteri yağmaya…

Bununla beraber twitter fenomenleri hisse pazarlamaya başladı, rivayete göre bazıları şirket patronu ile pazarlama anlaşması yapıyor bazıları ise tahta yapıcılarla anlaşıyordu.

Sistem çok basit, hisse tanıtılmaya başlanır, ilk başta yakalayanlar “kar cebe yakışır” diyorsa getirisiyle trenden iner, pazarlamayı sonradan duyanlar ya da “devam edecek, malınıza sahip çıkın” motivasyonlarına inananlarsa trenin köprüden aşağı düşüşünde kompartımanda kilitli kalır. Trene önden binmiş olanlar fenomenin pazarlamasına destek olmaya, inememiş olanlarsa “imdat” dilenmeye başlar.

Aynı dönemlerde ekonomi yönetiminin aldığı akla zarar kararlarla rekor düzeyde negatife dönen reel faizler dolayısıyla yabancı yatırımcı piyasadan hızla kaçıyor, yerli yatırımcı ise yabancı satışlarını karşılar hale geliyordu. Yabancı payı rekor düzeyde düşüşle yüzde 32.71% e geldi bile. Sadece 2021- 2022 döneminde yabancı hisse yatırımcısının çıkışı 4.9 Milyar Doları buldu. Bu çıkış ile yerli spekülatörlere de gün doğdu. Büyük sermayenin gücü ile tahtaları kolayca hareket ettirebilmeye başladılar, küçük yatırımcıyı geçin, profesyoneller dahi piyasada para kazanamaz oldu. Anlamsız gün içi hareketler ve yüksek volatilite kısa vadeli işlem yapmayı iyice riskli hale getirdi. Tüm bu olanlarla 2021 rallisinde parasına para katan yatırımcılar 2022’de kazandıklarını teker teker eritir, zarara geçer hale geldiler.

Piyasada ise dedikodular, şaibeler artarak devam etti.

Geçtiğimiz günlerde enteresan bir hikaye çıktı karşımıza;

1974 yılında Avni Çelik tarafından kurulmuş, köklü bir şirket olan Sinpaş GYO’nun hissesi borsada ani ve yüksek montanlı bir satış ile taban oldu. Ertesi gün bir daha ve bugün bir daha devre kesici çalıştırarak taban yedi. İlk taban yediği gün herkes şaşkına dönmüştü. Şirketin Marmaris Kızılbük’te devam eden bir projesi mevzubahisti, projeye “Çed gerekli değildir” raporu çıkmıştı, ardından Kent Konseyi bu raporun iptali için Ocak 2022’de dava açtı, ardından şirketin Nisan ve Mayıs aylarında 1er Milyon TL’lik satışlar yaptığını, 28 Haziran’da ise Yönetim Kurulu Başkanının 2.5 Milyon TL’lik satış yaptığını gördük, bu arada 20 Haziran’da Tavira Securities Limited adlı şirkete Avni Çelik tarafından toplam 50 Milyon lot virman yapıldığı haberi KAP’a düştü. Kimdi bu Tavira Securities LTD.?

3 Haziran 2005’te 5471230 sicil numarası ile İngiltere’de finansal hizmet veren, Elliot Goodfellow tarafından kurulmuş bir şirket. Monako ve Dubai’de de ofisleri var.

2 Ağustos günü ise Tavira Securities LTD şirketinin Avni Çelik’e ait olduğunu ve şirket hesabı nezdinde 85.891.620 Lot Sinpaş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı hissesi olduğunu ve yazılana göre “bir kısmı” fakat 1 Ağustos rapor tarihine göre toplamda 11.7 Milyon lot satış yapıldığı anlaşılıyordu. 

Kap bildiriminde ayrıca bu satışın Avni Çelik’in bilgisi dışında yapıldığı yazıyordu. Yani Avni Çelik’e ait şirket Avni Çelik’in virmanladığı hisseleri Avni Çelik’in haberi olmadan, üstelik 3-5 Lot değil sadece o tarihte 4.7 Milyon lot satmıştı. Belirttiğim üzere SNGYO hisseleri de bu satıştan itibaren tam yüzde 25 oranında düştü. Bu satışın ardından ise tesadüftür, ÇED’e ihtiyaç yoktur raporunun iptali haberi, gündeme bomba gibi düştü… Bundan sonrası SPK’da, eğer bir usulsüzlük söz konusu ise gereğini yapacağına inanıyorum

Ayrıca, borsada küçük yatırımcı koyun gibi avlanıyor, pay spot işlemlerde alıcı satıcı ve gün içi kurum dağılımı görülebilirken vadeli işlemler tarafında ne endeks ne de pay vadelilerde alıcı satıcı görülemiyor. Dolayısıyla, yatırımcı spotta mal satılıyor ya da alınıyor zannederken vadeli tarafta tam tersi işlemler gerçekleşebiliyor ve yatırımcı doğal olarak yanılıyor.

Sermaye Piyasası Kurulu SPK’nın en önemli görevi piyasanın şeffaf, öngörülebilir şekilde yürümesini sağlamak ve küçük yatırımcıyı korumaktır.

Manipülasyon, içeriden bilgi alma ve şeffaflık olmayan göstergeler dolayısıyla yatırımcı mağdur olmaktadır.

Finansal piyasaları yapılan finans merkezleri, yüksek binalar ile koruyamaz, derinlik sağlayamazsınız. Derinlik olmayan yerde ise düşük sermayeyi büyük sermaye yer yutar.

Ne demiş atalarımız; Burası Borsa…

Yatırımcıyı bu kadere mahkum etmeyin!

Kaynaklar:

KAP

MKK

https://www.tavira-securities.com/about-us/

https://tavira.group/about-us/company-profile/

https://find-and-update.company-information.service.gov.uk/company/05471230