Dr. Fulya Gürbüz | Ekonomi Gündemi: TCMB faiz kararı, borç, enflasyon, güven endeksleri, kapasite kullanımı

21 – 25 Kasım haftasında, Kasım ayına ilişkin olarak imalat, hizmet ve perakende sektörlerinde iyimserlik; tüketici güveninde iyileşmenin sürdüğünü görebiliriz. Ekim ayında enerji fiyatlarındaki artış yurt dışı üretici maliyet enflasyonu üzerinde baskıya sebep olabilir. Merkez Bankası 24 Kasım toplantısında politika faizini %9’a çekebilir.

21 KASIM 2022, PAZARTESİ

EKİM AYI MERKEZİ YÖNETİM BORÇ STOKU – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Bütçe açığı artmaya devam eden merkezi yönetimin borç stoku 2022 yılı Eylül ayında aylık 24 milyar TL’lik artışla 3 trilyon 674 milyar TL seviyesine yükselmişti. TL cinsi borç stokunun (1 trilyon 259 milyar TL) toplam borç içindeki payı %34,3 iken yabancı para cinsi stokun (2 trilyon 414 milyar TL) payı %65,7 seviyesindeydi. Merkezi yönetim bütçesi Ekim ayında 83 milyar TL açık verirken, son 12-aylık toplam bütçe açığı 252 milyar TL’ye yükseldi. Borcun finansmanı tarafında nakit bazlı bütçe verilerine göre Hazine Ekim ayında 99 milyar TL net borçlanma gerçekleştirdi, son 12 aydaki toplam net borçlanması 274 TL oldu. Döviz kurunun Ağustos-Eylül 2022 döneminde dar bantta seyretmesi merkezi yönetimin yabancı para cinsinden borç yükü üzerindeki baskıyı azaltıyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

EKİM AYI YURT DIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (YD-ÜFE)– TÜİK

Eylül 2022’de (YD-ÜFE) aylık %0,67, yıllık %117,04 artış kaydetmişti. Yıllık bazda en yüksek maliyet artışları %211,54 ile enerji malı sektöründe, %128,34 ile ara malı sektöründe gerçekleşmişti. Enerji malı imalatında maliyetler bir önceki aya göre %5,2 daralırken, aylık bazda en yüksek maliyet artışı %1,71’lik artışla dayanıksız tüketim malı imalatında kaydedilmişti. Ekim ayında döviz kurundaki artışın yavaşlamasına rağmen enerji fiyatlarındaki artış üretim maliyetleri üzerinde baskıya sebep olabilir.

Kaynak: TÜİK

22 KASIM 2022, SALI

KASIM AYI TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Tüketici güven endeksi 2022 yılı Ekim ayında aylık 3,8 puan artışla 76,2 seviyesine yükselmişti. Endeksteki yükselişte ana etken anket katılımcılarının gelecek 12 ayda ücretlerde artış olacağı yönündeki güçlü beklentisi oldu. Söz konusu iyimserliğe bağlı olarak katılımcıların gelecek 12 ayda maddi durum ve genel ekonomik durum beklentileri ile dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma eğiliminde iyileşme görülmüştü.

Kaynak: TÜİK

24 KASIM 2022, PERŞEMBE

TCMB PARA POLİTİKASI TOPLANTISI – TCMB

2022 yılı Ekim ayı toplantısında Merkez Bankası “Küresel büyümeye yönelik belirsizliklerin ve jeopolitik risklerin daha da arttığı bir dönemde sanayi üretiminde yakalanan ivmenin ve istihdamdaki artış trendinin sürdürülmesi açısından finansal koşulların destekleyici olması” gerektiğini savunarak 1-hafta vadeli borç verme faiz oranı olan politika faizini 150 baz puan düşürerek %10,5 seviyesine çekmişti. Yayınlanan basın duyurusunda, Kasım ayı toplantısı için Para Politikası Kurulunun “takip eden toplantıda da benzer bir adım atıldıktan sonra faiz indirim döngüsünün sona erdirilmesini” gündeme aldığını okumuştuk. Bu sebeple 24 Kasım toplantısında TCMB, politika faizini %9 seviyesine düşürebilir. Aşağıdaki grafikte görüleceği gibi politika faizinin aşağı çekilmesi enflasyonda düşüşe sebep olmamıştır. Hatırlatmak gerekirse, Aralık 2021 ve Ocak 2022 aylarında TÜFE’de aylık bazda sırasıyla %13,6 ve %11,1 oranlarında sert artışlar kaydedilmişti. Önümüzdeki Aralık ve Ocak aylarında döviz kurunda sert bir artış olmadığı müddetçe, söz konusu artışlara benzer artışların tekrar etmeyeceğinden dolayı TÜFE’nin Aralık ayıyla birlikte yıllık %85’lerden aşağı doğru hareket edeceğini göreceğiz.

Kaynak: TCMB

KASIM AYI İMALAT SANAYİ KAPASİTE KULLANIM ORANLARI (KKO) – TCMB

Ekim ayında imalat sanayi genelinde KKO aylık 0,5 puanlık azalışla %76,9 seviyesine gerilemişti. KKO’da aylık bazda artış kaydeden tek sektör dayanıksız tüketim malı imalatı sektörü olmuştu. Öncü bankacılık verileri Kasım ayında yurt içi talepte iyileşmeye işaret ediyor. Söz konusu iyileşme KKO verilerine yansıyacak mı takip edeceğiz.

Kaynak: TCMB

KASIM AYI REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ (RKGE) – TCMB

İmalat sanayinde RKGE, 2022 yılı Ekim ayında aylık 0,4 puan artışla 100,3 seviyesine yükselmişti. Endeksin 100 üzerindeki değerler sektörde iyimserliğe işaret ediyor. Ekim ayı anketine göre iç piyasa ve ihracat siparişleri önceki aya göre artmış, ortalama birim maliyetleri ile satış fiyatı beklentileri önceki aya göre düşüş kaydetmişti. Sektör Ekim ayında, gelecek 3 ayda siparişler ve üretimin aylık bazda düşeceğini öngörmüştü. Kasım ayında iç talepte olası bir iyileşme imalat sektörünü destekleyecektir ancak asıl belirleyici ihracat tarafındaki gelişmeler olacak.

Kaynak: TCMB

KASIM AYI SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ – TÜİK

Mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi Ekim ayında bir önceki aya göre; hizmet sektöründe %0,9, perakende ticaret sektöründe %3,0, inşaat sektöründe %2,8 artış kaydetmişti. Kasım ayının ilk iki haftasında perakende satış ve hizmetler ve internet üzerinden yapılan alışverişlere ilişkin kredi kart kullanımında artış kaydedilmesi söz konusu sektörleri olumlu etkileyecektir.  Ek olarak yine Kasım ayının ilk iki haftasında tüketici kredi hacmindeki artış da güven endeksini destekleyecektir.

Kaynak: TÜİK

HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ (18 KASIM) – BDDK, TCMB

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 2022 yılının 11 Kasım ile biten haftasında piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre yükselişini sürdürdü. Bir önceki haftaya göre TL cinsi mevduat, TL cinsi kredilerden hızlı artış kaydetti, kur korumalı mevduat hacmi ise önceki haftaya göre yatay kaldı. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %14-22 seviyelerine yükselirken, TL cinsi kredi faiz oranları ortalama %15-31 aralığında. Yabancı para kredi hacmi önceki haftaya göre 1,2 milyar dolar artışla 133,4 milyar dolara yükseldi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 126,3 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,7 milyar dolar arttı, tüzel kişilerin 86,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre yatay kaldı, böylece bankacılık dışı yurt içi DTH haftalık 0,6 milyar dolar artışla 212,9 milyar dolar oldu. Bankacılık dışı yurt içi toplam DTH hacmi en son 24 Aralık 2021’de 239 milyar dolar ile zirve yapmıştı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu ise 5,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,1 milyar dolar arttı. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 117,5 milyar dolar ile önceki haftaya göre 3,8 milyar dolar arttı; altın rezervleri 40,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 2,4 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 76,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,4 milyar dolar artış kaydetti. Merkez Bankasının net rezerv açığı 57,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 4,1 milyar dolar geriledi. Yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 25,7 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 1,6 milyar dolar arttı. Aynı hafta, yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 116 milyon dolarlık net alış, DİBS’te 25 milyon dolarlık net satış yaptı, böylece yılbaşından bu yana yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 3,6 milyar dolarlık, DİBS’te ise 2,4 milyar dolarlık net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com