Çetin Ünsalan Yazdı: “Güncelleme”
29 Nisan 2022Merkez Bankası’nın yıl sonu enflasyon tahminindeki büyük sapma güncelleme olarak aksettirildi. Güncelleme deyince iş o kadar masum bir hal alıyor ki; zannedersiniz yüzde 23 tahminini yüzde 25 yapmış.
Ortada yıl sonuna ilişkin yüzde 90’lık bir sapmayı güncelleme diye kimseye anlatamazsınız. Ayrıca yılın ilk dört ayının sonunda bu kadar büyük bir beklenti revizyonu açıklanmak zorunda.
Aslında ilk açıklamaya yılın başında yüzde 23,2’yi neye göre belirlediklerini anlatarak başlamaları gerekir. Madem bunu belirledin, dört ay sonra yüzde 90 öngörü revizyonu ile yüzde 42,8 beklentinin gerçekçiliğinden kim, nasıl emin olacak?
Böylesine büyük bir yanılgıyı ortaya koyuyorsunuz, raporda ‘bizimle ne alakası var’ oynuyorsunuz, savaşa ve fiyatlara yapılan zamlara enflasyonu bağlıyorsunuz ama dünyada yükselen enflasyon trendinin nedenlerine bakmıyor, hatta bunu rapora gerekçe diye koyma zahmetine bile girmiyorsunuz.
Sonra da çıkıp Mayıs ayından itibaren enflasyonun düşeceğini ifade ediyorsunuz. Daha bugünden yeni revizyonların kapıda olduğu o kadar belli ki. Hepsinden önemlisi bu tutarsız tavırla, ekonomiye yanlış uygulamalarla yapılan hasardan daha büyük bir problem çıkarıyorsunuz.
Düşünün ki şirketinizde bir müdürünüz var. Bu müdür yılın başında bir öngörüde bulunuyor. Aradan sadece dört ay geçiyor ve öngörüsünde yüzde 90’lık bir sapma ortaya çıkıyor ve yeni öngörüsünü size güncelleme olarak yansıtıyor.
Kabul eder misiniz? Tavrınız ne olur? En azından bu konuda bir açıklama yapmasını, hesap vermesini istersiniz değil mi? Fakat bizde herkes son derece rahat yüzde 90 bir sapmayı güncelleme diye anlatıp, neden bu kadar büyük bir yanılgı yaşadıklarının hesabını vermeden, bir de sanki tutturuyormuş gibi yeni öngörüler paylaşıyorlar.
Bu sizin işyerinizde olunca hesap vermek, açıklamak ihtiyacı doğruyor da, kamunun başında olunca neden söz konusu olmuyor? Herkes istediğini söylüyor ama işin rengi öyle değil.
Bir kişi iş insanı ya da ücretli, Merkez Bankası’nın yıl başındaki öngörülerine dayanarak bir yatırım yapsa ya da borçlanmaya niyetlense hali nice olur? Neyse ki, herkes bu sunumların gerçekçi olmadığının farkında kararlar alıyor.
Lakin böylesine bir duyarsızlık içinde, üstelik bizde yapılan yanlışların hiç üzerinde durmadan, mahallenin yaramaz çocuğu gibi cam kırıp, başkalarının üzerine yıkmak ne kadar adil bir yöntem.
Daha önemlisi böyle bir yöntem izleyenlere, hangi iş insanı, hangi finans yatırımcısı, hangi işletme yöneticisi inanır? Çok basit bir soruyla konuya açıklık getirip, noktayı koyalım.
Öngörüleri bu kadar büyük sapmalara neden olanlar, hangi gerekçeyle ihracatçının parasının yüzde 40’ını kendisine park etmesini talep ediyor? O parayı doğru kullanacağından kim, nasıl emin olacak?
Bu paranın parkı gönüllü olsa kaç kişi yatırır? İşte size istatistik olarak düşen ekonomide güven endeksinin gerçek yanıtını verecek olan cevaplar. Herkes kendi yanıtını versin.
Tüm Yazarlar
