Tarihi hata: İstanbul Sözleşmesi’nin feshine ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı’nın iptal istemini reddetti

Danıştay, İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararını hukuka uygun buldu. Danıştay 10. Daire, 3’e karşı 2 oyla iptal davasını reddetti. Karara karşı oy kullanan Yüksek Mahkeme üyeleri, “TBMM’nin uygun bulma kanunu uyarınca onaylanarak yürürlüğe giren uluslararası sözleşmelerin sadece yürütme organı işlemiyle feshedilmesi mümkün değildir” vurgusu yaptı.

Danıştay 10. Dairesi, İstanbul Sözleşmesi’nden çekilinmesine ilişkin 20 Mart 2021 tarihli Cumhurbaşkanı Kararının iptal istemini reddetti.

Danıştay Savcısı, sözleşmeden çekilme kararının hukuka uygun olmadığını ve iptal isteminin kabul edilmesini talep etmişti.

Buna karşın Danıştay 10. Dairesi, 2’ye karşı 3 oyla Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesine ilişkin açılan iptal davasını reddetti.

10. Daire üyelerinden Yılmaz Akçil, Metin Arıtı, Lütfiye Gözütok Akbulut davanın reddi yönünde oy kullanırken, İbrahim Topuz ve Ahmet Saraç ise bu karara katılmadı.

KARARA İTİRAZLAR NEDEN ÜYELER NE DEDİ?

Karşı oy veren Danıştay üyelerinin itirazları, kararda şu şekilde yer aldı:

“Anayasa’da TBMM’nin uygun bulma kanunu uyarınca onaylanarak yürürlüğe giren uluslararası sözleşmelerin feshedilme usulüne ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmaması ve Anayasa’da yürütme organına bu konuda bir yetki verilmemiş olması nedeniyle TBMM’nin uygun bulma kanunu uyarınca onaylanarak yürürlüğe giren uluslararası sözleşmelerin sadece yürütme organı işlemiyle feshedilmesi mümkün değildir.

Bu itibarla; TBMM’nin uygun bulma kanunu uyarınca onaylanarak yürürlüğe giren bir uluslararası sözleşmenin feshi ancak TBMM’nin uygun bulma kanununu yürürlükten kaldırması veya sona erdirmeyi uygun bulduğuna ilişkin yeni bir kanun çıkarması sonrasında alınacak bir Cumhurbaşkanı kararı ile mümkün olabilecektir.

Davanın açıldığı tarih itibarıyla; dava konusu Cumhurbaşkanı Kararı ile feshedilen sözleşmenin onaylanmasına ilişkin 6251 sayılı Kanun’un yürürlükten kaldırılmamış olması veya dava konusu Cumhurbaşkanı Kararı alınmadan önce sözleşmenin sona erdirilmesinin uygun bulunduğuna ilişkin yeni bir kanun çıkarılmamış olması nedeniyle dava konusu Cumhurbaşkanı Kararında yetkide ve usulde paralellik ilkesi uyarınca hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.”

NE OLMUŞTU?

Türkiye, Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi’nden AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 20 Mart 2021’de imzaladığı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile çekilmişti.

Bu karar 23 Mart 2021 Pazartesi günü Avrupa Konseyi’ne de bildirilmişti.

Çekilme kararının ardından kadın örgütleri ve barolar başta olmak üzere sivil toplum kuruluşları ile siyasi partiler kararın iptali için Danıştay’a dava açmıştı. Davalar Danıştay 10. Dairesi’nde görülüyordu.

Birgün