Oligarklar krizi: Servet Türkiye’ye mi offshore’a mı? Yaptırım gelir mi gelmez mi?

Rusya-Ukrayna savaşı sonrasında AB’nin yaptırım uyguladığı Rus oligarkların bir kısmı Türkiye’ye geldi. Rus milyarderlerin Türkiye’ye yatırım yapabileceği konuşulurken, Chelsea futbol takımının sahibi milyarder Roman Abramovich’in iki süper yatı Türkiye’ye demirledi. Rus oligarkların rotayı Türkiye’ye kırmasının ardından, savaşta denge politikası izlemeye çalışan ve batılı devletlerin uyguladığı ambargoya katılmayan iktidarın nasıl bir tavır alacağı merak konusu oldu.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Katar’da yaptığı konuşmasında Rus oligarkların, yasa dışı işlere karışmadığı sürece Türkiye’de işlerini yapabileceklerini söyledi. Muhalefet temsilcileri kara para aklama konusunda sicili bozuk olan Türkiye’nin, uluslararası kamuoyunda daha da zor duruma düşmemesi için iktidarı Rus oligarklar konusunda uyardı.

Rusya Uzmanı Mühdan Sağlam, Rus oligarkların servetlerini Türkiye’ye aktarmalarının çok anlamlı olmadığını ifade ederek, “Oligarklar servetlerini Türkiye’ye aktarmak yerine off-shore merkezlerinde tutacaktır. Bahsi geçen serveti Türkiye’ye aktarmak gibi bir risk almazlar. Yatırımdan ziyade burada ev veya arsa alacaklardır. Bu da genel geçer şeyler. Güney Kıbrıs veya diğer ada ülkeleri dururken Türkiye’de böyle bir risk almayacaklardır” görüşünü paylaştı.

Çavuşoğlu’nun ‘biz illegal olanı istemiyoruz’ mesajının Türkiye’nin sicilinin çok da temiz olmamasından kaynaklandığını kaydeden Sağlam, “El altından bir şeyler yapsalar bile takip edebileceğimiz kanallardan bunu bilmemiz pek de mümkün görünmüyor. Diğer yandan ‘yeter ki para getir’ demek de paranın kaynağının sorgulanmaması demek oluyor. Bugün Türkiye’de bir bankaya para yatıracak olsanız, banka paranın kaynağını soracaktır. Fakat yabancılar için bu kıstas ortadan kaldırılıyor. Hem de yasal olarak. Bu da kara para aklama konusunda Türkiye’yi bir güzergâh haline getiriyor. Bu da uzun vadede Türkiye’yi uluslararası alanda zor bir duruma sokabilir” dedi.

YENİ SKANDAL OLUR MU?

Rus oligarkların Türkiye’ye gelmesiyle birlikte yeni bir Reza Zarrab skandalının çıkma ihtimaline dair konuşan Dış Politika Yazarı Semih İdiz, “Böyle olacağını düşünmüyorum. Çünkü Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ‘Kanunlara ve uluslararası hukuka uygun olarak çalışabilirler’ dedi. Bilindiği üzere Reza Zarrab, ABD’nin uyguladığı yaptırımlara karşı bir çalışma yapmıştı. Yabancı basına da yansıyan açıklamalara göre, oligarklar gelebilirler fakat kanunlara ve uluslararası hukuka göre hareket etmeleri şartıyla” diye konuştu.

SERVETLERİNİ GETİRMEZLER

Ekonomik krizi yönetemeyen ve hayat pahalılığının her geçen gün derinleşmesine neden olan iktidarın sıcak para girişi için oligarklara yakınlaşma ihtimalinin yoruma açık olduğunu kaydeden İdiz, şöyle konuştu: “Oligarkların servetleri ya batılı bankalarda bloke halde ya da off-shore hesaplarında bulunuyor. Buradan yola çıkarak Türkiye’ye yüklü bir miktar para akışının sağlanmayacağını düşünüyorum. O yüzden bu ihtimale ciddiyetle bakmıyorum. Tabii bizim konuştuğumuz kayıtlı paralar. Kayıtsız paralar varsa bunu da bilemem.”

Birgün