Piyasa Bülteni: Canım petrol…

Küresel mali piyasalar haftanın ilk iş gününü tahmin ettiğimiz üzere pek de iyimser tamamlamadı. Asya piyasalarına patlak veren Covid endişeleri bunda belirleyici rol oynadı. Daha birkaç hafta önce sıfır vaka politikasından çıkma noktasında çalışmalar yapan ve küresel mali piyasaların görünümünü top yekûn değiştiren Çin, dün parkları ve müzeleri kapatırken, ülke çapında ekonomisiyle ilgili endişeleri derinleştiren yeni bir vaka artışıyla mücadele etmeye yeniden başladı. Bazı şehirlerde COVID-19 için toplu testlere de yeniden başlandığını okuyoruz.

Covid endişelerinin dün gün boyu piyasaları huzursuz etmesinin yanı sıra, FED cephesinden yükselen şahin sesler, piyasaların ABD enflasyon verisi ardından yakaladığı olumlu havayı da kaybetmesine neden oldu. Covid, resesyon kaygıları derken, kripto para cenahında yaşanan FTX depremi ardından artçı sarsıntıların da devam etmesi, yatırımcı güveni üzerinde yıpratıcı bir rol oynadı. Hava sert ve bozmaya yakın olduğu dönemlerde, âdeta  gemilerin sığındığı güven liman olan ABD doları dün bu bağlamda rağbet görürken, riskli varlıklara yönelik iştah azaldı. Hisse senetlerinin Asya’dan Avrupa’ya hatta ABD’ye kadar baskı altında kalırken, petrol piyasasında ise oldukça enteresan işler cereyan etti.

Çin’in covid önlemlerini artırması ve bazı okulların yeniden çevrimiçi (online) eğitime geçmesi sonrasında petrole olan talebin düşeceği beklentisi ile dün günün ilk yarısında son iki ayın en düşük seviyesine gerileyen Brent petrol, günün son işlem saatlerinde oldukça sert bir satış baskısı ile karşı karşıya kalarak 82 dolar seviyesine kadar gerilemek suretiyle son 11 ayın en düşük seviyesini test etti. Brent petrolün varil fiyatının daha geçen hafta 96 dolar seviyesinde olduğunu not etmiş olalım.

Wall Street Journal, OPEC+ grubunun 4 Aralık’taki toplantısında günlük 500bin varile kadar üretim artırımını değerlendirebilecekleri belirtti. Dün günün son işlem saatlerinde gelen bu haber ardından petrol piyasasından enteresan sayılabilecek gelişmeler yaşandı. Daha neredeyse haftalar önce OPEC+ günlük 2 milyon varil üretim kesintisine gitmiş, ABD Başkanı Biden’ın petrol fiyatlarına yönelik eleştirilerini dikkate almayan Suudi Arabistan ile aralarında soğuk rüzgârlarında da esmesine neden olmuştu.

Dün OPEC+ üretim artırım haberini, ilk bakışta ABD yönetiminin Kaşıkçı cinayeti davasında Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’a dokunulmazlık verilmesini istemesine karşı atılmış bir adım olarak değerlendirdik. Dün gerek Çin’den gelen covid önlemleri ile zaten aşağı yönlü seyir izleyen petrol fiyatları ve bunun yanında AB’nin Rusya’ya yönelik ambargosu öncesi yaşanan bu gelişmeler petrol fiyatlarında âdeta depreme neden oldu! Batı Teksas tipi (WTI) petrol vadeli kontratları bu yılın en düşük seviyesini gördü!

Asıl haberi ise bu paragrafa sakladık. 82 dolar seviyesine kadar gerileyen Brent petrolün varil fiyatı, geceyi yeniden 88 dolar seviyesinde tamamlayarak  neredeyse tüm kayıplarını telafi ederek tamamladı. OPEC+’nın ağır topu Suudi Arabistan, petrol üretimini artıracakları yönünde haberi akşam üzeri yalanladı. Kısa bir zaman diliminde gerçekleşen bu denli sert fiyat hareketini bizler de âdeta ağzımız açık izledik! AB’nin Rus petrolüne ambargo ve tavan fiyat uygulamasını tartışması (radikal kararlar) petrol piyasasında dinamiklerin her an derinden sarılabileceğini unutmamak gerekiyor.

Petrol piyasasındaki gelişmeler dün günün ana temasını oluştururken, emtia piyasasında FED’in şahin söylemlerinin etkili olduğunu görüyoruz. Bizim kanaatimiz, FED frene basmaya hazırlansa da, enflasyon ile ilgili sergilediği mücadelede dizginleri sıkı tutmak ve uzun vadeli faizlerin gevşemesini istemeyen bir tavır (ağız birliği) sergiliyor. Daha önce de kaleme aldığımız üzere, merkez bankaları kısa vadeli faiz oranlarını ve diğer para politikası araçlarını kullanarak uzun vadeli faizleri etkilemeye çalışıyor. FED’in sert tonuna paralel kıymetli madenler dün günü sevimsiz tamamlarken, yeni gün başlangıcında hava biraz da olsun sakinleşmişe benziyor.

Türk mali piyasaları dün güne tahmimerimize paralel bir seyir ile başladı. Hisse senetleri, yatırımcıların favori hisselerinde yaşanan peş peşe taban hareketlerin ve yurtdışı olumsuz havanın etkisi ile günü düşüşle kucaklasa da, günü yine yükselişle tamamlamayı başardı! Enflasyondan kaçan ve KKM’den çıkan para borsaya akmaya devam ediyor. USDTRY kuru âdeta ‘yer yarılsa’ 18,62 seviyesinden sabit durmayı dün de başardı. Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suriye ve Irak’ın kuzeyine yönelik hava harekâtının kara operasyonuyla destekleneceğine işaret etti.

Yeni gün başlangıcında, dün Çin kaynaklı esen sert rüzgârlar ardından bu sabah bir nebze de olsun havanın yumuşadığını görüyoruz. Asya piyasalarında gösterge endeks Tokyo ve Şangay borsaları %1’e yakın yukarıda işlem görüyor. ABD borsalarının vadeli işlemlerinde hafif de olsa yükselişler dikkat çekerken, risk iştahına duyarlı olan gümüşün ons fiyatı dün gerilemiş olduğu 20,50 dolar seviyesinden bugün 21,20 seviyesine yükseldiğini not edelim.

EURUSD paritesi dün 1,02 seviyesinin eteklerine kadar gerilemesi ardından bu sabah havanın ılımlıya dönmesi ile 1,0260 seviyelerine toparladı. Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) başekonomisti Lane, ECB’nin enflasyonla mücadele için Aralık’ta ve gelecek yıl faizleri tekrar artıracağını ancak bu artışların son dönemdeki artışlardan daha küçük çaplı olabileceğini söyledi. Euro bölgesinde enflasyon çift haneli rakamlarda seyrederken, ECB tarihi dip seviyelerde bulunan faizleri son üç ayda 200 baz puan artırdı.

Bugünün veri akışı oldukça zayıf görünüyor. Türkiye cephesinde Kasım ayı tüketici güveni ön plana çıkıyor. Yurtdışında ise FED cephesinden birçok ismin konuşmaları takip edilecek. ABD piyasaları Perşembe Şükran Günü nedeniyle tatile giriyor.

iktisatbank.com