Guterres: Petrol ve gaz şirketleri ahlak dışı davranıyor

Genel Sekreter Guterres, BM Kalkınma Konferansı (UNCTAD) Genel Sekreteri Rebeca Grynspan ile birlikte düzenlediği basın toplantısında, pandemiden kurtulmaya çalışan ülkeleri vuran birbiriyle bağlantılı gıda, enerji ve finans krizleriyle mücadele etmek için kurduğu “Küresel Kriz Müdahale Grubu” tarafından hazırlanan ve enerji konusuna odaklanan üçüncü raporun ayrıntılarını açıkladı.

Toplantıda dünyanın en büyük enerji şirketlerini hedef alan Guterres, yüzde 7-8 civarında enflasyon nedeniyle “hepimizin para kaybettiği bir anda petrol ve gaz endüstrisinin aşırı, skandal kârlarını görüyoruz” dedi.

Konuşmasında, “hiçbir şey aşırı kârları vergilendirmekten ve bu parayı en savunmasız ailelere dağıtmaktan daha popüler olamaz” ifadesini kullanan Guterres, petrol ve gaz şirketlerinin “tek evimizi (dünya) yok ederken” dünyanın en yoksul insanlarının yüklendiği enerji krizinden rekor karlar elde ettikleri söyledi. Guterres, “garip açgözlülük”le suçladığı bu şirketlerin yılın ilk çeyreğinde toplam 100 milyar dolara yakın kar elde etmesini “ahlak dışı” olarak değerlendirdi.

Enerji konusunda ülkelere çağrıda bulunan Guterres, piller için depolama dahil yeni teknolojilerin “kamu malı haline gelmesi gerektiğini” ve hükümetlerin hammadde ve yenilenebilir enerji teknolojileri için tedarik zincirlerini büyütmesi ve çeşitlendirmesi gerektiğini söyledi.

Guterres konuşmasında ayrıca, “yeşil enerji geçişi” için özel ve çok taraflı finansmanın artırılmasını da tavsiyesinde bulunurken, Uluslararası Enerji Ajansına göre, “sıfır karbon” hedefine ulaşmak için yenilenebilir enerji yatırımlarının 7 kat artması gerektiğini vurguladı.

Ukrayna tahılının Karadeniz’deki Rus ablukası altındaki limanlardan sevk edilmesini sağlamak için ilk olarak Rusya ve Ukrayna cumhurbaşkanlarına önerdiği tahıl anlaşmasının eşdeğerini gerçekleştirmeyi hedeflediğini belirten Guterres, Ukrayna’dan ayrılan ilk gemi, Türk karasularında üç saatlik bir incelemenin ardından çarşamba günü Lübnan’a doğru yola çıktığını belirtti.

Spekülatörlerin ve Ukrayna savaşı sırasında küresel pazarlara tahıl ve gübre getirmenin önündeki engellerin gıda fiyatlarını yükselttiğini ifade eden Guterres, tahıl anlamasıyla, fiyatlardan önemli bir düşüş yaşandığını ve bugün gıda maddesi ve gübre fiyatlarının Ukrayna’daki savaş öncesi fiyatlara geldiğini ifade etti.

BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı Genel Sekreteri Grysnpan da buğday fiyatlarının zirve noktasından neredeyse yüzde 50 düştüğünü, mısır ve gübre fiyatlarının geçen ay neredeyse yüzde 25 düştüğünü ve ham petrolün varil başına 120 dolara kıyasla şu anda 93 dolar civarında olduğunu söyledi.

Fiyatların düşmesinin “iyi haber” olduğunu belirten Grysnpan, fiyatların çok uzun süredir yüksek olduğunu ve haziran ayından bu yana aşırı yoksulluk tahminlerinin 71 milyon, gıda güvensizliği tahminlerinin ise 47 milyon arttığının altını çizdi.

Konuşmasında enerji tasarrufuna da vurgu yapan Grysnpan, gelişmiş ülkelere, özellikle klima ve ısıtma kullanımını azaltarak ve toplu taşımayı “ve doğaya dayalı çözümleri” teşvik ederek enerjiyi koruma çağrısında bulundu.