Erdoğan’ın ‘tek haneli faiz’ vaadiyle zirve yapan dolarda kışın risk büyük

Dolar/TL her gün görülen sınırlı yükselişlerle yeni tarihi zirvesi 18,60’ya ulaştı. Ancak riskler büyük. Artan enerji ithalatının bankacıların kamu kontrollü olarak niteledikleri kur politikasında etkileri izlenmeye devam ediliyor.

Reuters’a konuşan bir bankanın döviz işlemcisi, “Güçlü dolar yüksek enerji ithalatı Türkiye’de uygulanan politikaları oldukça zorlayacak. Kamunun kurda sağladığı düzen kışın büyük bir risk ile karşı karşıya” dedi.

Merkez Bankası’nın (MB) yıl bitmeden faizi tek haneye çekmesi beklentisi genele yayıldı. Piyasada düşük faiz ortamında yüksek enerji faturalarının yaklaştığı kış döneminde dövizde dengenin sağlanıp sağlanamayacağı merak konusu.

Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) göre eylülde yıllık enflasyon yüzde 83,45. Reuters’a göre piyasada genel beklenti enflasyonun yeni bir kur şoku olmaması halinde kasımda yüzde 90 ya da bu seviyenin biraz altında zirve yapacağı yönünde. İktidarsa enflasyona dair önlem almayıp baz etkisine sığınıyor. Baz etkisi nedeniyle enflasyonda ocak ve şubat aylarında düşüş bekleniyor. Bu tabii ki fiyatlarda anlamına gelmiyor.

Ekonomistlere göreyse enflasyonda düşüşün ne kadar kalıcı olacağı TL’de yeni bir değer kaybı süreci olmamasına bağlı.

Kurda sağlanan düzen kışın büyük risk

Reuters’a konuşan bir bankanın döviz masası işlemcisi, “Küresel satış baskısı biraz zayıfladı ve dolar endeksi 115 seviyesinden 110 seviyesine geriledi. Bu bir miktar rahatlama yaratıyor ancak güçlü dolar senaryosu bitti diyemeyiz çünkü ABD faiz artışları devam edecek” dedi ve kışın karşılaşılacak risklere dikkat çekti: “Güçlü dolar yüksek enerji ithalatı Türkiye’de uygulanan politikaları oldukça zorlayacak. Kamunun kurda sağladığı düzen kışın büyük bir risk ile karşı karşıya.”

MB faiz indirimleri ile birlikte önce döviz takiben kredi ve tahvil piyasasında da kendisini daha belirleyici konuma getirdi. Adımlar kredileri hükümetin istediği alanlara yönlendirmeyi amaçlarken dışarıda kalanlardan sert eleştiriler alıyor.

Ancak yüksek enerji fiyatları hükümetin programındaki cari fazla hedefini en az üç yıl ötelemesine neden olurken piyasalarda daha kısa vadede de döviz dengesine ilişkin endişeler oluşturdu.

Bloomberg’in haberine göre, Türkiye, yüksek enerji fiyatlarına dayanan ekonomik zararı azaltma çalışmaları kapsamında Rusya’dan doğalgaz ödemelerinin bir kısmını ertelemesini istedi.

Dış ticaret açığı

Ticaret Bakanlığı verilerine göre dış ticaret açığı dış ticaret açığı eylülde yüzde 298.3 artışla 10,38 milyar dolar, Ocak-Eylül’de yüzde 158,5 artışla 83,82 milyar dolar oldu.

Türkiye’nin petrol ve doğalgazı da içeren enerji ithalatı da eylülde geçen yıla göre yüzde 115 artışla tarihi rekor olan 9,56 milyar dolara yükseldi.

MB son iki ayda politika faizini 200 baz puan indirirken, ilk indiriminden beri TL dolar karşısında yüzde 3,5 değer kaybetti. Dolar/TL bu sabah saat 08:27’de 18,5700/18,5760 seviyesindeydi.

Birikimli olarak bakıldığında ise TL, nisan sonundan beri yüzde 20,1, yılbaşından beri yüzde 29,1, son bir yılda ise yüzde 54,9 değer kaybetti. TL geçen yıl da yüzde 40’ın üzerinde değer kaybı yaşamıştı.

Diken