Kur korumalı mevduata ilgi yok gibi

Kur korumalı mevduatların (KKM) dördüncü haftasında gerçek kişilerin yani vatandaşların döviz mevduatında 829 milyon dolarlık düşüş görüldü.

Dolar/TL’nin 18’i aşarak tarihi seviyesine çıkmasının ardından 20 Aralık günü ‘dolarizasyonu kırmak‘ adına devreye alınan kur korumalı mevduatlar (KKM), dövizin muhtemel getirisine Türk Lirası varlıklarda kalarak ulaşılabilmesini amaçlıyor.

Kur korumalı TL mevduatının devreye girdiği 24 Aralık haftasında gerçek kişilerin döviz mevduatları parite etkisinden arındırılmış olarak 136 milyon dolar azalırken, 31 Aralık haftasındaysa 351 milyon dolar artmıştı. 7 Ocak haftasındaysa gerileme 1 milyar 70 milyon dolar kayıtlara geçmişti.

Merkez Bankası verilerine göre, döviz mevduatları 14 Ocak haftasında 80 milyon dolar azalarak 234,2 milyar dolar kaydedildi. Parite etkisinden arındırılmış veri setine göre ise düşüş 1,4 milyar dolar.

İlgili haftada vatandaşların döviz mevduatlarının ise sınırlı da olsa arttığı görülüyor. Buna göre gerçek kişilerin döviz mevduatları 39 milyon dolarlık artışla 146,03 milyar dolar oldu. Ancak parite etkisinden arındırıldığında gerçek kişilerin döviz mevduatında 829 milyon dolarlık düşüş var.

14 Ocak haftasında tüzel kişilerin döviz mevduatlarıysa 119 milyon dolar azaldı. Tüzel kişilerin döviz mevduatlarında parite etkisinden arındırıldığında 568 milyon dolarlık düşüş izlendi.

Kurumsal mevduatta azalma vergi avantajından yararlanmak isteyenlerin kur korumalı mevduata geçişini yansıtabilir. Fakat, geçmiş tecrübe bize bu azalışın aslında dış borçların faiz veya anapara ödemesinden kaynaklandığını hatırlatıyor.

Peki, Başkan Erdoğan’ın bahsettiği TL613 milyar katılım nedir?  Bunlar TL mevduatını kur korumasına alanlar.

HSBC Portföy Yönetimi Ekonomisti İbrahim Aksoy’a göre, TCMB rezervlerinde artış da sınırlı ve Yeni Ekonomi Modelinin parçası olan diğer önlemleri yansıtıyor:

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan şimdiye kadar 163 milyar TL’lik mevduatın kur korumalı TL mevduat ürününden faydalandığını açıkladı. Cumhurbaşkanı BloombergHT’de yer alan habere göre, “Artık piyasalarda bir daha dengesiz döviz talebinden kaynaklanan dalgalanmanın yaşanmayacağını düşünüyoruz. Kurun istikrar kazanmasıyla artık kimse bu bahaneyle abuk sabuk fiyatlandırmalar yapamayacak. Kur gibi enflasyon üzerindeki köpüğü de kısa sürede alacağımıza inanıyorum.” İfadelerini kullandı.

Bloomberg haberine göre, Cumhurbaşkanı “Türkiye’de döviz mevduat hesaplarının hala çok yüksek seviyelerde olduğunu belirterek, vatandaşlara liraya dönmeleri çağrısını yineledi. Çarşamba günü gerçekleştirilen kabine toplantısının ardından açıklamalarda bulunan Erdoğan “Türkiye’yi çift paralı bir ülke olmaktan çıkartarak, dış ticaretle uğraşanlar dışındaki herkesin işini de tasarrufunu da Türk lirası ile yaptığı bir yer haline getirmek için herkesten destek istiyoruz” dedi.”

TCMB’nin net uluslararası rezervleri son günlerde artış gösteriyor. 12-18 Ocak arasında swaplardan arındırılmış net uluslararası rezervlerin 1.7 milyar dolar arttığını hesaplıyoruz. Artışın ana kaynağının ihracatçılardan alınan döviz (ihracat gelirinin %25’i) olduğunu tahmin ediyoruz. Yeni dövize endeksli TL mevduat uygulaması kapsamında TCMB’nin satın aldığı döviz de katkı sağlamış olmalı.

Bir başka habere göre ise kamu bankalara vatandaşı Kur Korumalı Mevduata yönlendirmeleri için baskı yapıyor:

Londra merkezli haber ajansı Reuters, bankacılık kaynaklarının verdiği bilgilere dayanarak, Türkiye’de kamu bankası çalışanlarına, ‘kur korumalı TL vadeli mevduat’ hesapları üzerinden performans kriteri konduğunu yazdı.

Kaynaklar:  Diken, HSBC Bank sabah bülteni, Reuters

Reuters: Türk kamu bankalarında ‘kur korumalı hesaplar’ için performans kriteri kondu

Capital Economics: TCMB faiz indirimi bitmedi

Kulis: Erdoğan, TÜİK başkanına tepkili