Erol Taşdelen:  BDDK KARARINDA İLK ŞOK: DBS ÖDEMELERİ YAPILMADI!

Geçen Cuma BDDK’nın TL Kredilerdeki kısıtlamaya yönelik düzenlemesi anlaşılamayınca düzenlemeye yönelik Pazar akşamı detaylı BASIN DURUYUSU ile uygulamaya yönelik açıklama yapmıştı.

Bankalar ilk gün kredi kullandırmakta zorlandı

Pazartesi günü bankaların çoğunda ilk günün de belirsizliği ile krediler durma noktasına gelirken çoğu banka TL kredi kullandıramadı. Uygulamaya hazırlıksız yakalanan müşteriler de ödemelerde sorunlar yaşamaya başladı, firmalar kredi kullanarak yapmayı planladıkları ödemelerde ertelemeye gitti.

DBS ödemelerinde aksaklılar yaşandı

Çoğu firmanın ödeme aracı olarak kullandığı Doğrudan Borçlanma Sistemi – DBS kredileri ilk günden başlayarak ödemeler durdu. Özelikle, Elektrik, Su, Doğalgaz gibi fatura ödemelerinde; SGK, Vergi, Gümrük ödemeleri ile birlikte; son dönemde bankalar başta gıda toptancısı firmalarını ana tedarikçilerinden aldığı mal alımına yönelik DBS Kredileri durma noktasına geldi. Zira BDDK Pazar günü yaptığı detaylı açıklamada DBS Krediler için “Doğrudan Borçlandırma Sistemi (DBS) gibi gayri nakdi krediler, nakdi krediye dönüşmediği sürece Karar kapsamında değildir” ifadesinin ise piyasada karşılığı yoktu zira; TL Kredi kısıtlamasının ana mantığı limitiniz de olsa gerekli koşulları sağlamıyorsanız hiçbir TL Kredi kullanılamayacaktı. DBS Krediler de çoğu TL Nitelikli krediler olduğu için firmalar bu kredileri de kullanamadıkları gibi ödemelerine de hazırlıksız yakalandılar ve ciddi aksaklıklar yaşandı. Ödeme yapamayan bazı firmalar ödemelerde temerrütte düşerken, gecikme faizi yanında ödemeyi aksattıkları kurum karşısında da prestij kaybına uğradılar. Bankalar salı ve Çarşamba günleri firmalardan Taahhütname alarak sorunu çözmeye çalışırken; yeterli koşulları yerine getiremeyen firmalar BDS Kredileri dahil TL Kredi kullanamadı. Alınan Taahhütnameler ile TL Kredilerdeki tüm sorumluluk ve doğacak zarar müşterinin karşılayacağı bu şekilde bankanın sorumluluğunun bulunmadığı da güvence altına alınıyor.

DBS Krediler niye önlendi

BDDK’nın düzenlemesindeki “firmalar, TL Krediler ile Döviz alıyor” ana gerekçesi olarak ileri sürünmesine rağmen DBS Kredilerde böyle bir imkan yok. Dolayısı ile başta yarın DBS ile ödenecek SGK ödemeleri olmak üzere aksaklıklar yaşanacak. Aslında; ortaya çıkan ödemelerdeki aksaklıklar düşünüldüğünde; döviz alma imkanı olmayan DBS Kredilere BDDK kapsam dışında tutmalıydı. Hazırlıksız yakalanıp, ödemesi aksayan firmalar ise BDDK’yı suçlayarak; “DBS kredisi ile döviz alınamayacağını BDDK biliyor bu kredi niçin kapandı anlamadık” tepkisini gösterdiler.

Ani düzenlemeler piyasalara zarar veriyor

Son dönemlerde sık kullanılır yöntem olan “hazırlıksız ve ani düzenlemeler” piyasalarda ödeme sistemlerinde aksaklıklar yaşatırken; firmalar da yapılan ani değişikliklerden oldukça rahatsız durumda. Ani değişiklikler firmaların ödeme sistemlerinde aksamalara neden olduğu için firmaların piyasalardaki imajına da olumsuz etki yaparken; firmalar bu tür ani değişiklikler için fonlarından bir kısmını bankalar yerine kendi bünyelerinde tutma yöntemine giderek yaygınlaşmaya başladı.

BDDK son düzenlemesinde “TL krediyi engelleyeyim, firmalar dövizini bozsun” mantığı ile hareket ederken; paraya ihtiyacı olanları da engelledi farkında değil; anladığım kadar BDDK’ya kim/kimler geri bildirim yapıyor ise tüm firmaların kasaları yeşil dolarla ile dolu sanıyorlar. Olan kredi ihtiyacı olanlara oldu iyi mi? Bu firmalar zor durumda kaldığında sorumluluğu kredi kanallarını kapatanlaradır biline! Zorda kalan firmalar için “Erken uyarı sinyallerine” yeni bir gerekçe daha eklendi iyi mi?

Erol TAŞDELEN – Ekonomist

Ek bütçe teklifi Meclis’ten geçti

Bankalara yüzde 25 vergi sürekli hale getiriliyor-İmar affı süpriziyle birlikte

İthalat ödemeleri peşine döndü, iç piyasada satış vadeleri uzuyor