Genel
Ali Bilge: Bu iktidarın devam etmesi demek, 21. Yüz yılın kaybı olur
Usta ekonomist seçim sonrası olacakları yazdı
Ekonomide bütün fiyatlamalar/ davranışlar otokratın isteğine göre yapılıyor. Erdoğan faizleri, dövizi her şeyin fiyatını belirliyor. Seçimlere kadar ayakta kalabilmek akıl dışı her şey yapılmaya devam ediliyor. Eğer seçimlerden sonra ayakta kalırsa nasıl bir yol tutturur ? O’ da ayrı bir konu. Baştan söyleyeyim; mevcut iktidarın devam etmesi demek, 21. Yüz yılın tamamen kaybedilmesi demektir.
20 yıllık AKP döneminde yapılan seçimlerine baktığımızda 2015’e kadar genel olarak dövizin bol olduğu dönemlerde seçimler olduğunu tespit ediyoruz. Bu durum azalarak 2018 seçimlerine kadar devam etti. 2018’ten itibaren inişe geçildi. Türkiye büyük hacimli dış borçlanmalar yapıyordu. Borçlanmalar içeride ekonomik aktiviteyi, başta inşaat sektörü olmak üzere artırıyordu. Bu borçlarla seçimler kazanıldı. Acı ama gerçek Türkiye’de otokrasi borçla kuruldu.
Bugün en kıt olan şey döviz. Ve döviz kıt olunca fiyatı da yükseliyor. Bunu dikkate almayan bir iktidar var. Resmî enflasyon yüzde 80, eksi döviz rezervleri içindesiniz. Kur korumalı mevduat ve swapla ayakta durmaya çalışıyorsunuz, normal bir ülkede bu şekilde seçim kazanılmaz. Sürekli devalüasyonla seçim kazanılmaz. Bir ülkenin döviz rezervleri eksi 52 milyar dolarsa ve her gün bakanınız, cumhurbaşkanınız, “Eş dosttan bize para geliyor. Eş dost bizi destekliyor.” diyorsa, kaynağını bilmediğimiz paralarla durumu sürdürmeye çalışan bir iktidar var demektir.
Maliye Bakanı Nurettin Nebati dün cinayet sanığı Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile görüştü. Ne görüştü? Para görüştü. “Bize yatırım yapın.” dedi. Tüm odaklanma döviz bulmak üzerine.
Devalüasyon ve enflasyon iktidarının ana politikası oldu. Döviz kurunu, enflasyonu, cari açığı dikkate almayan bir politika uygulanıyor. Politika bile denmez buna.
Türkiye’de 10 milyon işsiz var. 7 milyon genç ilk defa oy verecek. Baskıcı otokratik bir rejim içindeyiz. Özgürlük ve demokrasi yitik. Yolsuzluk arşı alaya ulaşmış vaziyette. Sürekli kamusal servetin bireysel varlığa dönüştüğüne tanık oluyoruz. Ortalık yangın yeri. Böyle bir ortamda, normal şartlarda sosyal demokrasinin , genel olarak toplumsal muhalefetin güçlenmesi gerekir. Güçlenmemesi ancak eksik ve yanlış politik yaklaşımlarla, güçsüz ittifakla mümkün olur.
10 milyon işsiz, 7 milyon ilk defa oy verecek genç potansiyel olarak sosyal demokrasinin, solun , genel toplumsal muhalefetin oy alacağı kesimler demektir. Bu kesimleri kazanarak iktidar olmanız ve rejimi demokrasiye döndürmeniz mümkün. Bir insan yıllardır işsizse, bu kişinin mevcut iktidarla problemi var demektir. Yoksullar üzerindeki AKP illüzyonu kalkıyor , doğru ve uzun vadeli güven veren bir ittifakla bunu hızlandırmak mümkün.
Türkiye’de yeni iktidar müthiş bir cürufla karşı karşıya kalacak, önce enkaz temizleyecek , yeni bir Türkiye inşasıyla uğraşacak, tükenmiş sosyal devleti yeniden ayağa kaldırması , yarıdan fazlası kalmamış laikliği yeniden ayarlaması gerekecek. Yeni iktidar önce demokratik bir Anayasa yapacak. Anayasa yapmak demek tüm toplumsal kontratları yenilemek demek. Toplumsal sınıflarla, kesimlerle yeni sözleşmeler yaparak yeni bir devlet yapmak demek. Dikkatinizi çekerim: tüm bunlar yıpratıcı süreçlerdir.
Tüm bunları yapmak için sağlam ve geniş bir ittifak oluşturmak zorundasınız , tüm memnuniyetsizlerin ittifakını oluşturmak zorundasınız, oluşturamazsanız otokratik iktidarı alt edemezsiniz. Medya, yargı, yasama ve güvenlik bürokrasisinin iktidarın kontrolünde olduğu, kuvvetler birliğinin yaşandığı bir rejimle içinde olduğumuzu unutmayalım ayrıca seçim güvenliği olmadığını da hiç unutmayalım..
Demokrasiye geçiş için tüm muhalif ittifaklar ve partiler gözlerindeki kataraktı kaldırmak, daha yaratıcı çözümler ortaya koymak ve aklını uykuya yatırmamak zorunda.. Ey cümle muhalefet; 21 . Yüzyılın ilk çeyreğini kaybettik, tamamını kaybetmeyelim. NOKTA..
Bu yazı, Açık Radyo’da 26-Eylül -2022 tarihli Ali Bilge ile Ekonomi Politik programından derlenmiştir. Ali Bilgenin facebook sayfasında yayımlanmıştır.
Çetin Ünsalan: Modelden tarih çıktı
Akşener’in açıklamalarının şifreleri & Kılıçdaroğlu’nun mesajı yerini buldu | İbrahim Uslu
Bol para dengeleri daha çok bozacak! & Güçlenen dolar nereye gider? | Güldem Atabay