Türkiye ekonomisi güç kaybediyor hem de hızla: Şubat PMI ve Tüketici Güven Endeksi alarm veriyor

Dün açıklanan 2021 büyüme rakamları çok gerilerde kaldı.  Ukrayna Savaşı başlamadan önce dahi hükümetin enflasyon tarafında kontrolü kaybetmesi ve gerçekleştirilen şiddetli zamlar Türkiye’de iç talebi yavaşlatmaya başlamıştı.  İhracat artışı yavaşlarken (talebin pandemi sonrası kademeli normalleşmesiyle) Ukrayna Savaşı şimdi yepyeni bir yavaşlama döngüsü eklemekte.

Bugün açıklanan PMI verisi de işte bu ivme kaybını yansıtması açısından önemli.  Verinin detaylarından yılın ilk çeyreği ve ikinci çeyreği arasında bir yerde Türkiye ekonomisinin daralma sürecine gireceğini öngörmek mümkün. 

Diğer yandan BloombergHT’nin Tüketici Güven Endeksi tarihi dibe inmesi de bu beklentiyi destekler nitelikte.

PMI ne diyor?

Ocak ayında 50,5 olarak kaydedilen manşet PMI Şubat’ta 50,4 olarak gerçekleşti. 50,0 daralma bölgesine çok yakınlaşmanın temelinde enerji kesintileriyle üretimin yavaşlaması ve ihracattaki büyümeye rağmen toplam yeni siparişlerin güç kaybetmesi yatıyor. İyi haber, henüz ve hala birikmiş siparişler nedeniyle istihdam artışının devam ediyor oluşu.  Fakat enerji zamları ve kesintileri öncesinde ocakta da PMI’ın seviyesi büyüme açısından işlerin yolunda gitmediğini gösteriyor.

Fiyat artışları ve piyasa belirsizliğinin müşterileri caydırması nedeniyle toplam yeni siparişler üst üste beşinci ay yavaşlaması dikkat çekici.  Diğer önemli PMI detayı da enflasyon tarafıyla ilgili ve fiyat baskılarının devam ettiğini anlatıyor.

Ham madde, enerji ve nakliye fiyatlarının yanı sıra ücretlerdeki artışlara bağlı olarak girdi maliyetleri Şubat’ta keskin bir şekilde yükselmeye devam etti. TL’de yaşanan değer kaybı da bu yükselişe katkı yaptı. Özellikle enerji ve ham madde maliyetlerindeki yükselişin yansıması olarak firmalar satış fiyatlarını yine belirgin bir şekilde artırdı. Bununla birlikte hem girdi maliyetleri hem de nihai ürün fiyatları enflasyonu 2021’in sonlarındaki seviyelerle kıyaslandığında ivme kaybetmeyi sürdürdü.

Tüketici Güven Endeksi’ndeki çöküş ne anlatıyor?

Bloomberg HT Tüketici Güven Endeksi şubat ayında bir önceki aya göre %14,86 düştü ve 45,32 olarak açıklandı.

Endeksin detaylarına öne çıkan yaşanan ekonomik durum nedeniyle tüketicinin mevcut durum algısında, geleceğe ilişkin beklentilerinde ve tüketim eğiliminde gerileme olduğu. Çok yüksek enflasyonla beraber gelen alım gücündeki düşüş yanında enerji fiyatlarında yaşanan şok tüketici güvenindeki sert geri çekilmenin nedenleri.

Her iki durumda da değişim beklenmemesi tüketici güveninde toparlanmanın kolay olmayacağını anlatmalı.  Ukrayna Savaşı’nın şubat endeksinde girmesi beklenemez. Dolayısıyla, bu şokun da enerji fiyatlarına yansıması olarak Türkiye’deki tüketici tarafından hissedilmeye başlaması hızlı olacak.  Tüketici Güveni’nde daha da kötüleşme mümkün.

.