TÜİK mızrağı çuvala sığdıramadı: Yıllık TÜFE yüzde 48,7; Yİ-ÜFE yüzde 93,53!

TÜİK’in açıkladığı rakama göre enflasyon, ocakta %11,10 artarken yıllık bazda %48,69 oldu. Üretici fiyatları enflasyonu ise ocakta aylık %10,42’le yıllık seviyeyi %93,53’e taşıdı.

Bakan Nebati’nin dün gece Nikkei haber ajansına yaptığı açıklamaya göre TÜFE enflasyonun nisanda %50’nin altı ile zirve yapması bu verilerle zor.  Merkez bankasının sene sonu %23 beklentisi ise imkânsız.  Kamu kurumlarının TL’de cansiperane savaşı TL/doları 13,5 civarında tutup tutamayacağı keza tartışmalı.  Fed devreye girdikçe, KKM’nin enflasyonun altında kalışı sertleştikçe TL’de baskılar artacak. ÜFE tarafından TÜFE’ye yansımalar devam edecek. Ve en önemlisi para politikasının yokluğu enflasyonu başıboş bırakacak. Sene sonu TÜFE enflasyonun %45-50’nin altına inmesi zor.  TL’de olası bir değer kaybı ise bu rakamı daha yukarı taşıma potansiyeli taşıyor.

Detaylara gelince:

TÜFE’de ocakta bir önceki aya göre yüzde 11,10, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 11,10, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 48,69 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 22,58 artış gerçekleşti.

TÜFE yıllık değişim oranları (%), Ocak 2022

Ana harcama grupları itibarıyla 2022 yılı Ocak ayında aylık düşüş gösteren ana grup %0,24 ile giyim ve ayakkabı oldu. Mevsimsellik burada ana neden.  En az artış gösteren ana gruplar ise %1,19 ile eğitim, %2,16 ile haberleşme ve %8,09 ile çeşitli mal ve hizmetler oldu.

Fakat, ocakta artışın yüksek olduğu ana gruplar %21,90 ile alkollü içecekler ve tütün, %18,91 ile konut, %12,82 ile ev eşyası dikkat çekici.

Gıda fiyatlarında aylık enflasyonun %10,9’da kalması ayrıca dikkat çekici.  Hem kış aylarının getirdiği artış hem de ocak boyunca izlenen ağır kış şartlarında aylık gıda fiyatları enflasyonunun daha yüksek gelmesi normal karşılanırdı.  Yıllık gıda fiyatları enflasyonun ise %55,6’ya sıçraması ağırlaşan yaşam şartlarının derecesini yansıtması açısından önemli.

Çekirdek enflasyon tarafının anlattığı ise B-Endeksinin aralı seviyesi %34,9’dan %42,7’ye ve C-Endeksinin %31,9’dan %39,45’e çıkmaları enflasyon baskılarının güçlü bir şekilde devam edeceği. 

Üretici fiyatları şok dalgasının devam edeceğini gösteriyor

Enflasyon kontrolü olmayan, para politikasının yanlış kurgulandığı Türkiye ekonomisinde %30-40 civarında tüketici enflasyonuna geçişkenliği olan üretici fiyatları enflasyonu (Yİ-ÜFE) yıllık olarak %93,53 seviyesine sıçradı.  Aralıkta %79,89’du.  Yİ-ÜFE’de aylık artış %10,45’le moral bozucu.  TL’de yüksek maliyetle sağlanan “istikrarın” üretici fiyatlarının yukarı gitmesine engel olmadığı ortaya çıkıyor. 

Sanayinin dört sektörünün aylık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında %17,36, imalatta %10,16, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %10,62, su temininde %8,61 artış.  Ana sanayi gruplarının aylık değişimleri; ara malında %9,84, dayanıklı tüketim malında %13,14, dayanıksız tüketim malında %10,66, enerjide %11,92, sermaye malında %9,59 artış.

Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında %86,51, imalatta %90,29, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %138,48, su temininde %25,88 artış. Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında %106,40, dayanıklı tüketim malında %58,49, dayanıksız tüketim malında %65,25, enerjide %142,06, sermaye malında %63,25 artış.

Bu rakamlar enflasyon yönetiminin kontrolden çıktığının kanıtı. 

Yİ-ÜFE yıllık değişim oranı (%), Ocak 2022

Yİ-ÜFE yıllık değişim oranları (%), Ocak 2022

Yİ-ÜFE aylık değişim oranları (%), Ocak 2022

GA.