Sanayiciler yeni zamlara isyan etti

EPDK ve BOTAŞ, 1 Eylül’den itibaren geçerli olmak üzere elektrik ve doğalgaza zam yaptı. BOTAŞ Eylül 2022 tarifesinde konutlar için olan doğal gaza yüzde 20,4, sanayiler için yüzde 50,8, elektrik üretiminde kullanılan doğal gaza ise yüzde 49,5 oranında artış yaşandı. KOBİ’lerin kullandığı gaza uygulanan artış ise yüzde 47,6 olarak belirlendi.

Fiyat artışlarına gerekçe olarak, uluslararası enerji fiyatlarının yükselişi gösterildi. EPDK ise konut elektriğine yüzde 20, sanayi abone grubuna ise yüzde 50 oranında zam yaptı. EPDK açıklamasında Rusya-Ukrayna savaşı ile ortaya çıkan enerji fiyatları artışına dikkat çekildi.

EPDK kararıyla, konut elektriğine ocak ve haziran aylarında da sırasıyla yüzde 50 ve yüzde 15 zam yapılmıştı. Elektrikte tüketim seviyesine göre farklı tarifeler uygulanıyor. Meskenlerde günlük 8 kWh tüketim hesabıyla aylık 240 kWh tüketim en düşük tarifeye sahip olarak uygulanıyor. EPDK açıklamasında aylık 100 kWh elektrik tüketen bir abonenin faturasının 173,46 TL olacağı belirtildi.

EPDK, fiyat artışına yönelik yaptığı açıklamada, uluslararası enerji fiyat artışlarının “küresel enerji krizi” olarak nitelendiğini vurguladı. Açıklamada, “Özellikle son aylarda küresel piyasalardaki enerji hammadde fiyatlarındaki artışların belirli seviyeleri geçmesi sebebi ile nihai elektrik tarifelerinde mesken ve tarımsal faaliyetler abone grupları için yüzde 20, kamu ve özel hizmetler sektörü ile diğer aboneler grubu için %30, sanayi abone grubu için yüzde 50 oranında artış yapılmıştır” denildi.

BOTAŞ tarafından yayımlanan eylül tarifesinde de fiyat artışına gidildiği duyuruldu. Açıklamada konutlarda tüketilen gazın yüzde 80 oranında sübvansiyonlu olduğu belirtildi. BOTAŞ zammın gerekçesine ilişkin olarak ise salgın sonrası talep artışıyla başlayan doğalgaz fiyat artışına işaret edilerek, bu duruma Rusya-Ukrayna savaşının olumsuz etkisinin de eklendiği ileri sürüldü.

Son zamları yorumlayan sektör temsilcileri ve sanayiciler, maliyet hesabı yapmakta zorlandıklarını ve müşterilerine de fiyat veremediklerini ifade ettiler. Enerji zamlarının sanayiciye ağır bir yük olduğuna dikkat çeken sektör temsilcileri, güncellemelerin yeniden değerlendirilmesini istedi.

TOBB Türkiye Gıda Sanayi Meclisi Başkanı Necdet Buzbaş: “Sanayinin olmazlarsa olmazları elektrik ve doğalgaz. Gıda sanayinde bisküvi ve makarna gibi bazı alt sektörler doğrudan doğruya doğalgaza bağımlı. Doğalgaza yapılan her bir zam muhakkak ki ürünlere yansıyacak ve bu kaçınılmaz. Zamların eylül sonu itibariyle ürünlere artarak yansıyacağını düşünüyoruz. Bunun sebebi ise kış sezonuna girerken doğalgazın fabrikalarda ısıtma olarak kullanılması. Doğalgaz sarfiyatı artacak ve zamlı kullandığınız için de maliyetler de artacak.”

TOBB Hazırgiyim ve Konfeksiyon Sektör Meclisi Başkanı ŞEREF FAYAT: “Sıkışan sanayici bu zamlar ile her geçen gün daha da zor duruma düşüyor. Zaten ana pazardaki resesyon sebebiyle fiyatları bırakın artırmayı döviz bazında çok ciddi fiyat baskısı yiyoruz. Enerji maliyetlerimiz 4-5 ay önce içinde yüzde 4-5’lerde iken şimdi 7’lere geldi. Bizim için önemli bir kalem artık. İlk kez enerji için bir maliyet kalemi oluşturacağız. Enerji dövizden TL’ye dönerek fatura edildiği için dövizin buraya gelmesi de enerji maliyetlerini diğer ülkelere göre daha fazla hissetmemize yol açıyor.”

İKMİB Başkanı ADİL PELİSTER: “Sektörümüzün imalat sürecinde en çok kullandığı birincil enerji kaynağı doğalgaz, ikincil enerji kaynağı ise elektrik. Kimya-petrokimya ürünleri imalatı en yoğun enerji tüketen sanayi dallarımız içinde üçüncü sırada geliyor. Sektörde kullanılan enerji kaynakları arasında doğalgazın oranı yaklaşık yüzde 50 iken, elektriğin oranı ise yüzde 30 civarında. Enerji tüketimi en çok ve yaklaşık 2/3 oranında kimyasal ürün imalatında sonrasında ise sırasıyla kauçuk ve plastik, gübre ve eczacılık ürün imalatında oluyor. Diğer yandan doğalgazın sektörümüzde petrokimyada girdi olarak ve enerji kullanımı olarak iki türlü kullanımı söz konusu olduğu için, doğalgazda yaşanan bu ciddi oranındaki artış sektörümüzü de maliyet açısından olumsuz etkileyecektir. Sektörümüzde üretim sürecinde kullanılan enerji ve hammaddede yaşanacak bu maliyet artışı maalesef tüketim ürünlerinde de fiyat artışına sebebiyet verecektir. Ayrıca bazı firmaların üretimini kısmasına hatta durdurmasına sebebiyet verebilir.”