Rusya ve Dünya için ikincil yaptırımlar ne anlama geliyor?

Ukrayna’daki savaş devam ederken, ABD’deki milletvekilleri Rusya Devlet Başkanı Putin üzerindeki ekonomik baskıyı hızlandırmanın yollarını arıyorlar. ABD, İngiltere ve Avrupa Birliği tarafından Rus endüstrilerine, şirketlerine ve kişilerine şimdiye kadar uygulanan yüzlerce yaptırım, yalnızca yaptırım uygulanan bankaların, şirketlerin ve insanların bu alanlarda yasal yargı yetkisine sahip olduğu ölçüde – örneğin Amerikan banka hesaplarında para bulundurmasıyla geçerli. Ukrayna hükümetinin daha fazla eylem için bastırmasıyla, Washington’daki bazı yetkililer şimdi ikincil yaptırımları tartışıyor. Fikir, Rusya’nın dünyayla iş yapmaya devam etmek için kullanabileceği boşlukları kapatmak isteyenlere hitap ediyor. Ancak Rus enerji ve diğer kaynaklara bağlı ABD müttefikleri için ne anlama gelebileceği nedeniyle tartışmalı.

İkincil yaptırımlar nelerdir?

İkincil yaptırımlar, birincil yaptırımlar altında bir tarafın dahil olduğu ancak ABD yasal yargı yetkisi dışında gerçekleşen ticari faaliyetleri hedeflemektedir. İkincil yaptırımların dayatılması, şirketleri, bankaları ve bireyleri zor bir seçim yapmaya zorlamak amaçlı, yaptırım uygulanan tarafla veya ABD ile iş yapmaya devam etmek, ancak her ikisi ile değil. ABD dolarının bir değer deposu olarak önceliği nedeniyle, çoğu şirket ABD ile iyi ilişkiler sürdürmeyi ön planda tutmakta.

Nasıl uygulanırlar?

Para cezaları ve ABD’nin elindeki varlıklara el konulmasıyla uygulanabilecek birincil yaptırımların aksine, ikincil yaptırımlar ABD finansal sisteminin dünya ekonomisine merkeziliğine ve ABD dolarının çalışmak için küresel rezerv para birimi olarak yaygın kullanımına dayanır. İkincil bir yaptırımı ihlal eden bir şirket veya kişi, ABD ihracat kontrolleri tarafından yasaklanabilir veya Hazine Bakanlığı’nın Özel Olarak Belirlenmiş Vatandaşlar ve Engellenen Kişiler Listesi’ne eklenebilir ve bu da Amerikalıların onunla iş yapmasını önler.

Neden şimdi tartışılıyorlar?

ABD, İngiltere ve AB’nin Rusya’ya karşı aldığı önlemler önemli ölçüde etkili oldu ve Rus enflasyonunun yükselmesine, borsasını kapatmasına ve bazı bankalarının çökmesine neden oldu. Ancak yaptırım rejiminde Rusya’nın Avrupa pazarına petrol ve gaz satmaya devam etmesine izin veren bir zayıflık, rublenin işgalin başlamasından sonraki haftalarda kaybettiği değerin çoğunu geri kazanarak etkisinin bir kısmını yumuşattı. Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ve hükümetinin üyeleri, ABD ve müttefiklerini ek yaptırımlar uygulamaya teşvik etti ve Kongre üyeleri ikincil yaptırımları düşünmesi için yönetime baskı yaptı.

Geçmişte ikincil yaptırımlar nasıl kullanılmıştır?

ABD’nin tüm ikincil yaptırımlarının üçte ikisi İran’la bağlantılı kuruluşlar için; geri kalanının çoğu Kuzey Kore ile bağlantılı kuruluşlar için geçerli. İkincil yaptırımlar, İran’ın nükleer silah geliştirmesini engellemek için ABD öncülüğünde yürütülen baskı kampanyasının bir parçasıydı. Yaptırımlar İran’ın petrolünü küresel pazara satmasını zorlaştırdı. Çin ve Rusya da yıllar içinde ikincil yaptırımlara maruz kaldı.

Neden tartışmalılar?

İkincil yaptırımların kullanımı, ABD yasalarının ülke dışına dünyaya taşan bir uygulama olarak adlandırıldı, eleştirildi. Uygulamaya karşı çıkanlar, ABD yaptırımlarını ihlal etmeyecek diğer ülkelerin politikalarını ve karar alma süreçlerini etkilemek için bir ABD aracı olduklarını söylüyorlar. ABD’nin ikincil yaptırım dayatmasının Birleşik Transatlantik Cephe’yi Rusya’ya karşı kırması riski var. Mali suçları önlemeye odaklanan küresel bir üyelik grubu olan ACAMS’in yaptırımlara uyum ve risk başkanı Justine Walker, ikincil yaptırımların “çok, çok etkili” olmakla birlikte, bu nedenle “istenilmeyen bir son çare” olacağını söyledi.

İkincil yaptırımlar ittifaka ne şekilde zarar verebilir?

Örneğin Almanya Rusya’dan petrol ve doğal gaz almaya devam ederse, kendisini ABD yaptırımlarının yanlış tarafında bulabilir. İkincil yaptırımlar, hangi faaliyetlerin yasaklandığı konusunda da kafa karışıklığı yaratabilir ve bu da aşırı uyuma yol açabilir ve bu da küresel iş dünyasında genel bir yavaşlamaya ve Rusya’ya uygulanan cezalara siyasi desteğin kaybedilmesine neden olabilir.

Bloomberg