PMI 46,9’a geriledi, imalat sektöründe daralma yedinci ayda- istihdama yansıma başladı, enflasyon hızlandı

İstanbul Sanayi Odası ve S&P Global’den elde edilen son PMI® anket verileri Türk imalat sektöründe ivme kaybının sürdüğüne işaret etti. Üretim, yeni siparişler ve satın alma faaliyetlerinin tümünde yavaşlama gözlendi. Manşet PMI, üst üste yedinci ay eşik değer 50’nin altında kalarak imalat sektörünün performansında bozulmanın sürdüğünü gösterdi. Ağustos ayında 47,4 olan PMI Eylül’de 46,9’a geriledi ve yavaşlamanın üçüncü çeyrek sonunda daha belirgin hale geldiğine işaret etti.

İş yüklerindeki hafifleme firmaların istihdamı azaltmasın yol açtı ve böylece Haziran 2020’den itibaren devam eden istihdam artış eğilimi kesintiye uğradı. Öte yandan, girdi maliyetleri ve nihai ürün fiyatları enflasyonunda hızlanma görüldü.

Anket katılımcılarından gelen bildirimlere göre, kırılgan talep koşulları ve enflasyonist baskılar Eylül ayında hem üretim hem de yeni siparişlerde yavaşlamaya yol açan temel faktörler oldu. Toplam yeni siparişler aylık bazda son bir yıl boyunca hız kaybederken üretimde ise
yavaşlama eğilimi on ayı geride bıraktı.

Yeni ihracat siparişlerinde ise özellikle Avrupa’da kaynaklanan talep zayıflığına bağlı olarak düşüş gözlendi.

Girdi maliyetleri keskin şekilde artmaya devam ederken birçok firma doğalgaz ve elektrik başta olmak üzere enerji fiyatlarındaki yükselişin enflasyonda belirleyici olduğunu ifade etti. Yine anket katılımcılarına göre ham madde maliyetlerindeki artış ve liradaki değer kaybı da girdi fiyatlarının yükselmesinde etkili oldu. Enflasyon Ağustos ayına göre hızlanmasına rağmen COVID-19 salgınının ilk dalgasından bu yana ikinci en düşük düzeyde kaydedildi.

Benzer bir tablo, firmaların maliyet artışlarını alıcılara yansıtması nedeniyle nihai ürün fiyatlarında da gözlendi.

Eylül ayında iş yükündeki hafifleme ve gönüllü istifalara bağlı olarak istihdam son 28 ayda ilk kez azalma kaydetti.

Talepteki geri çekilme ve fiyat gelişmeleri ise girdi alımları ve girdi stoklarında düşüş yaşanmasına neden oldu. Öte yandan, yeni siparişlerdeki zayıflık dolayısıyla satılmamış ürün miktarının artması, firmaların nihai ürün stoklarında da yükselişe yol açtı. Üretim sonrası stoklar üst üste beşinci ay artış gösterdi ve söz konusu artış Şubat 2012’den beri en yüksek hızda ölçüldü.

Türkiye İmalat PMI anket verileri hakkında değerlendirmede bulunan S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi:

“Hem iç piyasada hem de yurt dışında (özellikle Avrupa) devam eden zorlu talep koşulları nedeniyle Eylül ayı PMI verileri Türk imalatçıları açısından pek olumlu bir tablo sunmadı. Yeni siparişlerde devam eden yavaşlama istihdamı etkiledi ve firmalar salgının ilk dalgasından bu yana ilk kez çalışan sayısını azalttı. İmalatçıların nihai ürün stoklarında süregelen artış, üretimin önümüzdeki aylarda zayıf seyredebileceğine işaret ediyor.”

S&P Global