Nakit bütçe nasıl TL56 milyar fazla üretti?

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın nakit bütçe verilerine göre, Şubat 2021’de açık veren bütçe, Şubat 2022’de 55.5 milyar TL fazla verdi.   Bütçe fazlası gözleri kamaştırırken, gelirlerde yıllık bazda %183 artış da dikkati çekti. Gittikçe yükselen enflasyon, ve ona paralel yükselen dolaylı vergi gelirleri Hazine’nin hasılatının %70’ni oluştursa da, tüketici güveni gibi öncü göstergelere göre oldukça zayıf seyreden harcamalar bu oranda gelir artışını sorgulamamıza neden oluyor.

Garanti Yatırım BBVA bütçe notuna göre “Bütçe performansındaki iyileşmede önceki yıl Hazine hesaplarına Mart ayında giren TCMB kârının 2022’de Şubat ayında girmesi etkili oldu…. Şubatta bütçe performansının iyileşmesinde TCMB’den aktarılan 49.3 milyar TL’lik kâr transferi etkili oldu. Bu etkiler dışlandığında gelir artışı yıllık %82 ile gider artışının altında kaldı”.    Ek olarak faiz giderleri de TL41 milyarla gelecek aylar için olumsuz izlenim yarattı.

Yine Garanti BBVA raporuna göre, Eylül 2021’de açıklanan Orta Vadeli Program (OVP)’da 2022 için bütçe açık/GSYH oranı hedefi %3.5 belirlendi. Ancak Eylül sonrasında yeni ekonomi modeli çerçevesinde açıklanan adımlar, bütçe açığının OVP’de öngörülenin üstünde gerçekleşmesine neden olabilir.

Garanti BBVA notundan diğer çarpıcı paragraflar şöyle:

Şubatta kasaya aktarım var

Şubat ayında yıllık bazda gelirler %183, giderler %119 arttı. 3 aylık bazda, hem gelir hem de gider artışında hızlanma var. Ocak ve mart aylarında gerçekleşen vergi kayma etkisi şubatta net 8 milyar TL ile gelirleri artırıcı yönde gerçekleşti. Şubatta bütçe performansının iyileşmesinde TCMB’den aktarılan 49.3 milyar TL’lik kâr transferi etkili oldu. Bu etkiler dışlandığında gelir artışı yıllık %82 ile gider artışının altında kaldı.

Şubatta iç borçlanma, Bakanlık programına paralel gerçekleşirken, aylık bazda iç borç çevirme oranı %77 oldu. 12 aylık iç borç çevirme oranı %95’ten %89’a düştü. Bakanlık’ın borçlanma programına göre, Mart-Mayıs 2022 döneminde iç borç çevirme oranı %114 olacak. Bakanlık, mart ayı iç borçlanma miktarını önceki tahminine göre değiştirmeyerek 33.5 milyar TL’de tuttu. Bakanlık programına göre, 2022’de iç borç çevirme oranı %103 olacak.

Hazine’nin kasasında TL313 milyar  cephane var

Şubat ayında net borçlanma ve bütçe fazlasının etkisiyle kasaya yüksek aktarım oldu. TCMB verilerine göre; şubat ayında kamunun YP mevduatı 2.1 milyar TL azalırken (yaklaşık 0.5mlrUSD düşüş), TL mevduatı 99.0 milyar TL arttı. Hazine’nin kasasında şubat sonunda 313.1 milyar TL (YP ve TL, toplam) bulunuyor. Şubat sonu itibariyle Hazine’nin kasasındaki YP mevduatı ise yaklaşık 10.5 milyar USD seviyesinde.

Martta dış borç itfası yüksek

İç borç ödemesi, martta yaklaşık 31 milyar TL ile 12 aylık ortalama ödemenin sınırlı altında. Önümüzdeki 12 aylık süreçte, 2022 yılında mayıs, ağustos ve ekim aylarında ve Ocak 2023’te iç borç ödemesi yüklü olacak.

İç borç stoku içinde TL dışı borcun payı, Ocak 2022 itibariyle 1 puanlık artışla %30 oldu. Kur korumalı TL mevduat uygulamasında olası kur farklarının Bakanlık tarafından karşılanacak olması, iç borç stoku üzerindeki kur hassasiyetinin artmasına neden olacak.

Dış borç ödemesi, martta 2.6 milyar USD ile yüksek. Dış borç ödemesi 2022’de eylül (3.2 milyar USD) ayında da yüklü. Bakanlık Programı’na göre 2022’de uluslararası piyasalardan 11 milyar USD borçlanma hedefleniyor. Bu kapsamda Şubat ayında uluslararası piyasalarda 3 milyar USD kira sertifikası ihracı yapıldı. Böylece 2022 hedefinin %27’si gerçekleştirildi.

Cari işlemler açığı 7 milyar 112 milyon dolar oldu

Perakende satış hacmi Ocak’ta yüzde 1,5 azaldı

Merkez Bankası Piyasa Katılımcıları Anketi: Yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 40,4’a çıktı