Gözler bu akşam FED’de: Bol ve ucuz para dönemi bitiyor!

Savaşın kısa bir süreliğine de olsa gündemde ikinci planda kaldığı kritik günlerin içerisinden geçiyoruz. Bu akşam FED’in olağan Mart ayı FOMC toplantısının sonucunu merakla takip edeceğiz. FED’in 2018 yılından sonra ilk kez 25 baz puan faiz artırımına gideceğine bu sabah %87 ihtimal tanınıyor. Kaldı ki, kuvvetle muhtemel, savaş ortamı olmasaydı, enflasyonun şirazesinden çıkarak son 40 yılın zirvesine yükseldiği bir ortamda, FED’in faiz silahını 50 baz puan artırım ile çekmesi bekleniyordu.

Aslında buraya kadar bilinmeyen bir durum yok. Asıl fiyatlama ise, FED’in artan enflasyonist baskılar nedeniyle bu yıl 7 kez daha 25 baz puan faiz artırımına giderek politika faizini Şubat 2023 ayı ile birlikte %2 seviyesine yükselteceği bekleniyor. Bu minvalde, dün ABD dolarının piyasa faizi olan 10 yıllık devlet tahvil getirisi erken saatlerde %2,17 seviyesine yükselerek 33 ayın zirvesini test etti.

FED’in bu akşam KKTC saati ile 20:00’de açıklanacak karar metni ve akabinde mikrofon karşısına geçecek olan Başkan Powell’ın sunumu önemle takip edilecektir. Başkan Powell’ın faiz artırımlarının altını dolduracağı gerekçelerinin yanı sıra, senelerdir devam eden tahvil alımları ile parasal genişlemenin (Quantitative Easing) yerini artık yavaş da olsa bilanço daraltılmasına (Quantitative Tightening) bırakıp bırakmayacağı ve bu yönde verilecek sinyaller piyasalarda ciddi manada dalgalanma yaratabileceğini düşünüyoruz.

Gelinen noktada, aşağıdaki grafikten de görülebileceği üzere, FED’in 9 trilyon dolara dayanan devasa bilançosunu daraltma yönünde vereceği sinyal, yakıtını, adeta ucuz, uzun vadeli ve bol paradan alan piyasaları üzebilir. Karar metni ile birlikte açıklanacak FED politika yapıcılarının faiz ve makro değişkenler ile ilgili tahminleri de önemle takip edilecektir. Meşhur nokta grafiğe göre, üyelerin en son uzun vadeli faiz tahmini %2,5 seviyesinde idi. Bunun daha da yukarı çekilmesi, kuşkusuz olumsuz piyasa yansıması doğuracaktır.

İçeride ise dün oldukça karmaşık bir gün yaşandı. Cuma günü ortaya atılan bir iddiaya göre, TCMB’nin yarın düzenlenecek olan olağan Para Politikası Kurulu toplantısında faiz artırımına gideceği yönünde beklenti, USDTRY kurunu sabah test ettiği 14,80 seviyelerinde 14,50 seviyelerine kadar hızla itti. Kurun aşağı yönlü hareketini anlamlandıracak somut bir haber olmasa da, faiz artırım ihtimali ve beraberinde petrol fiyatlarının 6 günden %30 gerileyerek neredeyse 40 dolardan fazla düşmesinin, net enerji ithalatçısı olan Türkiye’nin cari denge ve enflasyona olumlu katkı sağlayacağı beklentisinin de etkili olabileceğini düşünüyoruz. Teyide muhtaç olsa da, kamununu da dün piyasada boy gösterdiğini ve süregelen desteğini devam ettirdiğini işitiyoruz.

Hatırlanacağı üzere, geçen sene Eylül ayında, Başkan Kavcıoğlu, çekirdek enflasyon göstergelerinin hafif de olsa boynunu aşağı yönlü bükmesini fırsat görerek faiz indirim sinyali vermiş, akabinde de politika faizi %19 seviyesinden 500 baz puan gerileyerek %14 seviyesine kadar çekilmişti. Amaç, rekabetçi bir TL yaratmak, ucuz krediye erişim sağlamak, ekonominin çarklarının döndürmek, ihracat, turizm, taşımacılık ve yurtdışı müteahhit işleri ile cari fazla vermek, döviz giriş sağlamak, kuru düşürmek ve enflasyonu kontrol altına almak idi. En azından ekonomik deneyin amacı ortaya bu şekilde atılmıştı.

Pek âlâ geçen 6 aylık zaman diliminde neler oldu? Dış ticaret dengesi ve cari denge rekor açık verdi, enflasyon ekonomi öğretisindeki hiper ile tanışmaya hazırlanırken, döviz kurunun nasıl bir patikada ilerlediğin hep beraber tecrübe ettik. Özetle, yapılan hatanın maliyeti çok ama çok ağrı oldu. Somutlaştırmak gerekirse, bize yansıyan enflasyonun %55 , üretici enflasyonunun 3 haneli rakamlara çıktığı bir ortamda TCMB’nin faiz oranını %14 seviyesinden sembolik bir karar ile 100-200 baz puan gibi artırmasının bu ortamda hastaya sağlayacağı şifâ etkisinin çok ama çok sınırlı olacağını düşünüyoruz. Kaldı ki, bünye aspirin tedavisi ile tanışınca, hastalığı yenmek için antibiyotik tedavisi (daha fazla faiz artırımı) de istemeye başlayacaktır.

TCMB’nin faizi artırması durumunda, en azında deneysel ekonomi modelinden çıkıyor olması piyasaları bir nebze de olsun rahatlatıp kur cephesinde hafif de olsa aşağı yönlü bir baskı kurabileceği gibi, devamının gelmeyebileceğinin anlaşılması, etkinin sınırlı kalmasına hatta kurun yeniden yükselmesine bile sebebiyet verebilir. Hülâsa, TCMB’nin önden yüklemeli sağlam bir faiz artırımı dışında kalan her seçeneği kur cephesinde istenilen iyileşmeyi yaratmayacağını düşünüyouz. Kaldı ki, TCMB Perşembe gününü de pas geçebilir!

Brent cinsi ham petrolün varil fiyatı 6 gün önce 140 dolar seviyesine dayanması ardından dün 97 dolar seviyesine kadar geriledi. İran nükleer anlaşması ile ilgili haberlerin de yardımı ve bunun da ötesinde Asya cephesinde covid kaynaklı kapanmaların yaşanmasının etkili olduğunu düşünüyoruz. Öte yandan, savaşan tarafların müzakere ve mütareke masası etrafında halen daha olmaları, piyasalarda riskten kaçınma isteğini de azalttığını düşünüyoruz. Bu bağlamda altının da ons fiyatı 2,070 dolar seviyesini test etmesi ardından benzer bir şekilde 165 dolar gerileyerek 1,905 usd/ons seviyesine kadar dün çekildi. Bu dönemin ruhunu yansıtan her iki emtianın da sert gerilemesi, savaşa yönelik beklentilerin de hangi yönde ilerlediği hakkında fikir verdiğini düşünüyoruz.

Altın cephesinde uzun pozisyonlarımızı kademeli bir şekilde çıktıktan sonra, getirisi artan ve fiyatları düşen Türkiye Cumhuriyeti ve Bankalarının dolar cinsi eurobondlarında pozisyon artırıyoruz.

Altın ve petrolün geri çekilmesi ile ABD borsaları dün geceyi yükselişle tamamladı. Küresel mali piyasaların yeni günü de iyimser bir şekilde karşıladıklarını not etmek gerekiyor. Günlerdir sert bir şekilde gerileyen Asya borsalarında bugün hâkim renk yeşil. Gösterge endeks Tokyo borsası %1,3 yukarıda işlem görürken, ABD borsalarının vadeli işlemlerinde ise yatay bir seyir görülüyor.

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, dün yaptığı açıklamada, barış görüşmelerinin kulağa daha gerçekçi geldiğini ancak Rus hava saldırılarının başkent Kiev’de beş kişiyi öldürmesi ve Moskova’nın işgalinden kaynaklanan mülteci sayısının 3 milyona ulaşması nedeniyle daha fazla zamana ihtiyaç olduğunu söyledi.

Dün gün içinde sert dalgalanan ve 14,5’li seviyelere kadar gerileyen USDTRY kuru, sabah saatlerinde günü 14,65-14,70 bandından karşılıyor. FED toplantısı ve akabinde yarın TCMB kararı öncesinde yine zigzaglar görebileceğimizi düşünüyoruz. USDTRY kurunda uzun bir süredir taşıdığımız uzun pozisyonlarımızı kademeli olarak hafta başında çıktık. Psikolojik 15 seviyesi aşılmadan, yeni bir pozisyon almadan kritik 2 günün neler getireceğini takip etmek istiyoruz.

Bugün içeride TCMB Ocak ayı konut satış fiyatları, dışarda ise ABD perakende satışları takip edilebilir. Rusya’ya yönelik yaptırımların şiddetli her geçen gün artarken, bugün dış borç ödemesini yapılıp yapılmayacağı ise henüz bilinmiyor. Yapılmaması durumunda temerrüt riski gündeme gelecek.

iktisatbank.com