Gedik Yatırım – Makro Görünüm: 2 aylık bütçe performansı etkileyici, ancak kalıcı olamayabilir

Şubat’ta merkezi hükümet bütçesi 70 milyar TL fazla verdi. 2021’in Şubat ayında 23,2 milyar TL fazla veren merkezi bütçe, 2022’nin aynı ayında 69,7 milyar TL fazla verirken, geçen seneki 35,9 milyar TL’lik faiz dışı fazla da 113,4 milyar TL fazlaya yükseldi. Öte yandan, bir defaya mahsus gelirlerin dışlandığı IMF tanımlı faiz dışı fazlanın ise 50 milyar TL olduğunu belirtelim. Etkileyici bütçe performansının arkasındaki temel faktörlerin başında vergi gelirlerindeki, özellikle de kurumlar vergisi ve ithalattan alınan KDV tahsilatındaki, iyileşmenin geldiğini söyleyebiliriz; kurumlar vergisinin yıllık reel %45 artışla 83 milyar TL’ye, ithalattan alınan KDV tahsilatının da %50’lik reel artışla 36 milyar TL’ye yükseldiği görülüyor. Bunların yanında, TCMB’den 49 milyar TL’lik kar transferi de olumlu performansa katkıda bulundu.

12-aylık birikimli bütçe açığı Şubat itibariye GSYH’nin sadece %1,1’i seviyesinde. Ocak-Şubat döneminde, 100 milyar TL bütçe fazlası, 158 milyar TL de faiz-dışı fazlaya ulaşılmış durumda, ki geçen senenin aynı döneminde 1 milyar TL bütçe açığı, 34 milyar TL faiz-dışı fazla verilmişti. Bu arada, 12-aylık bütçe açığı da sene sonundaki 192 milyar TL’den (GSYH’nin %2,8’i) 92 milyar TL’ye (tahmini GSYH’nin %1,1’i) gerilemiş görünüyor. Aynı dönemde faiz-dışı fazla 113 milyar TL’ye ulaşırken, IMF tanımına göre ise 66 milyar TL faiz-dışı açık olduğu görülüyor.

Faiz harcamaları 2022’de (ve ilerleyen yıllarda) bütçeye önemli bir yük getirebilir. Manşet bütçe sonuçlarındaki etkileyici rakamlara rağmen, Şubat’ta faiz harcamalarının 44 milyar TL gibi bir seviyeye yükseldiğini de (Şubat 2021’de 13 milyar TL) not etmek lazım. Önceki raporlarımızda borç stoğu içinde değişken faizli ve dövize endeksli tahvil stoğunun payının neredeyse %90’a ulaştığına dikkat çekerek, kur ve faizlerdeki yükseliş nedeniyle faiz harcamalarında önemli bir artış olacağını belirtmiştik, ki 2022’de bütçelenen 243 milyar TL faiz harcaması üzerine yaklaşık 50 milyar TL’lik ek yük gelebileceğini hesaplıyoruz.

Faiz-dışı harcamalardaki artış henüz kontrollü gözüküyor, ancak ilerleyen aylarda hızlı bir artış görebiliriz. Faiz-dışı harcamalarda Şubat’ta yıllık reel %22, Ocak-Şubat döneminde de %9’luk reel artış olsa da, henüz kontrollü seyrettiğini söyleyebiliriz. Açıkçası, harcamalarda biz dizi faktöre bağlı olarak önümüzdeki aylarda önemli bir artış görülebileceğini düşünüyoruz. Öncelikle, hükümetin güçlü büyüme hedefi doğrultusunda genişleyici bir maliye politikası gütmesini bekliyoruz. İkincisi, hükümet konuta sağlanan enerji fiyatlarını büyük ölçüde sübvanse etmeye devam ediyor, ki bu da özellikle enerji KİT’lerine bütçeden kayda değer transferler yapılmasını gerektiriyor. Şöyle ki, BOTAŞ’a Aralık’ta yapılan kabaca 40 milyar TL’lik aktarımın ardından, Şubat’ta da 15 milyar TL’lik bir transfer yapıldığını görüyoruz. Üçüncü olarak, harcama kalemlerinin genel itibariyle yılın ilerleyen aylarında tahakkuk ettirilmesi eğilimi nedeniyle, faiz-dışı harcamaların şimdilik kontrollü gözüktüğünü de söyleyebiliriz. Örneğin, ilk 2 aylık dönemde sermaye giderlerinin sadece 7,5 milyar TL olduğu görülüyor, ki 2022 bütçesinde 132 milyar TL’lik yatırım harcaması öngörülmüş durumda. Aslında, mevcut enflasyonist ortamda bu rakamın çok anlamlı olmadığını ve daha gerçekçi bir yaklaşımla yatırım harcaması tutarının sene sonunda 200 milyar TL’ye yaklaşabileceğini de belirtmek gerek. Son olarak, kur korumalı mevduat ürünü üzerinden de ek harcamalar ortaya çıkabilir (şu ana kadarki maliyeti 30 milyar TL hesaplıyoruz).

2022’de bütçe açığı/GSYH oranı %4,0’e doğru yükselebilir. GSYH büyümesinde yavaşlama, faiz harcamalarında artış ve genişleyici maliye politikası uygulanacağı beklentilerimize bağlı olarak, bütçe açığı/GSYH oranının 2022 içinde %4,0 (veya üzerine) doğru yükselişe geçebileceğini düşünüyoruz.

Gedik Yatırım