120 Akademisyenin Dilekçesi

Euro 20. yılını kutlarken, Avrupa Merkez Bankası (ECB), günlük işlemlerimizde giderek daha az kullandığımız madeni para ve kâğıt paralara ek olarak bir “Dijital Euro” yaratma olasılığını araştırmaktadır.

Banka kartları ve diğer ödeme sistemlerinden farklı olarak, dijital euro bir “Merkez Bankası Dijital Para Birimi” olacaktır, yani doğrudan ECB(Avrupa Merkez Bankası) tarafından verilen ve garanti edilen dijital para herkes tarafından erişilebilir ve kullanılabilir bir birim olacaktır. Bu nedenle, toplumlarımız ve çok sayıda özel dijital para birimi projesiyle meydan okunan Euro’nun kendisi için yeni fırsatlar sunacaktır.

ECB karşısına çıkan bu fırsatı değerlendirmekte istekli mi?

Dijital biçimde merkez bankası parasına erişim şu anda bankacılık ve finansal aktörlerle sınırlıdır; Dijital Euronun kullanıma başlanmasıyla beraber  tüm bireyler ve ekonomik aktörler için kullanılabilir hale getirecektir.

Dijital Euro, ödeme sistemlerini nüfusun en yoksul kesimleri için daha kapsayıcı ve daha az maliyetli hale getirebilir. Ayrıca, tüm Avrupa vatandaşlarına para transferleri sağlayarak yeni ekonomik, sosyal veya çevresel politikaları uygulamak için de kullanılabilir. Son olarak, tek para birimini daha açık bir şekilde Avrupa vatandaşlarının hizmetine sunarak meşruiyetini güçlendirebilir.

Fakat çekincelerimiz var !

ECB yeni dijital para birimini herhangi bir sosyal veya politik düşünceden bağımsız, tamamen teknik bir araç olarak görüyor ve hazırlıklarında vatandaşların gerçek bir katılımı olmadan, yukarıdan aşağıya ve teknokrat hiyerarşisiyle  ilerliyor. 

ECB, toplumun tüm aktörleriyle iş birliği yapma niyetini açıklamış olsa da şu anda sadece bankacılık ve finans sektörlerinde 30 uzmandan oluşan bir grup (Dijital Euro Piyasası Danışma Grubu)(the Digital Euro Market Advisory Group) kurmuştur. Bu uzmanlar, aslında, dijital euronun somut biçimini şekillendirme konusunda ayrıcalıklı bir konumda yer almaktadır.  Euro Perakende Ödemeler Kurulu’na gelince, yalnızca ECB tarafından sunulacak belirli bulgular hakkında geri bildirimde bulunmaya davet edilmektedir.

Vatandaşlar detayları bilinmeyen birkaç odak noktasındaki  grup aracılığıyla sürece dahil edilecek.

ECB tarafından halihazırda düzenlenen ve Ocak 2021’de kapatılan kamu görüşmeleri Avrupa vatandaşlarının bu görüşmelere daha geniş bir şekilde dahil edilmemesini haklı gösteremez.

Mevzu bahis demokratik çıkarlar, pek çok kişi tarafından duyulmayan, çok az erişilebilir ve konunun anlaşılmasına izin vermeyen çevrimiçi bir anketten çok daha fazlasını içermektedir oysaki çoğu insan bu konuya aşina değil.

Bu nedenle ECB’yi , toplumu dijital avronun mevcut anketlerine gerçekten dahil etmeye ve tartışmayı bu parasal yeniliğin yardımıyla izlenebilecek hedeflere doğru genişletmeye çağırıyoruz.

Her şeyden önce, geleceğin dijital avrosu hakkında Avrupa Merkez Bankası bünyesinde yürütülen faaliyetler ve tartışmalar konusunda şeffaflığın yanı sıra sivil topluma ve akademik aktörlere bunlara katılma olanağı tanınmasını gerektirir. 

İkinci olarak, Avrupa Merkez Bankası Üye Devletler içinde bilgilendirilmiş ve aydınlanmış dijital euro hakkında gerçek bir kamuoyu tartışması başlatmaya çağırıyoruz.

Hepsinden önemlisi, sürece dahil olmak için demokrasiye ihtiyaç var

Konu sadece teknik değil, dijital avro hepimizi ilgilendirdiği için her şeyden önce siyasi bir konu ve bu nedenle Avrupa Parlamentosu’nu, Avrupa Merkez bankası ile olan para diyaloğu kapsamında bu konuyu ele almaya davet ediyoruz.

Bu diyalog yeri, para politikasının da şekillendiği  Avrupa Birliği Anlaşmaları ve Avrupa Birliğinin yetkili kurumlarıdır. Bu anlamda, Avrupa Birliği Parlamentosu bu duruma teknik bir olaydan ziyade toplumun tüm kesimlerini ilgilendiren bir olgu olarak bakmasını beklemekteyiz.

Geleceğin dijital avroları, kamu malı olarak değerlendirilmelidir.

Bu paranın hazırlık aşamalarında, bu paranın tüm vatandaşların hayatlarını nasıl kolaylaştıracağı ve gelecekteki krizlerin çözümünde nasıl yardımcı olacağı konusunda tüm paydaşlara muhteşem bir fırsat verecektir.

Arda Meriç Yalova Üniversitesi işletme bölümü 4.sınıf

https://www.veblen-institute.org/The-digital-euro-concerns-the-whole-society-not-only-finance.html