Cari fazla diyen YEM içinde ağustosta yıllık cari açık 41 milyar dolar- Fransman muamması büyüyerek devam

Türkiye’nin cari işlemler hesabı, Ağustos’ta 3,11 milyar dolar açık vererek beklentiler civarında geldi. Geçen yıl ağustos ayında cari dengede 1,075 milyar dolar fazla vardı.

Yıllık cari açık da böylece geçen ayki 36,7 milyar dolardan 40.9 milyar dolara çıktı. Dikkat çekici olan ağustos ayında 3,1 milyar dolar cari açığa karşılık kaynağı belirsiz finansman miktarının 4 milyar dolar gibi yüksek bir girişe işaret etmesi.

Yılın ilk sekiz ayında oluşan cari açık da geçen yıl aynı dönemde oluşan 12,8 milyar dolardan 39,7 milyar dolara genişledi. İlk sekiz ayda oluşan 39,7 milyar doların 28,3 milyar dolarının kaynağı belirsiz girişlerce finanse edilmiş olması Türkiye ekonomisinde büyük bir anomali yaşandığını gösteriyor. Cari açık böylesi hızla sene sonunda 55-60 milyar dolara aralığına doğru ilerlerken, TCMB rezervleri swap hariç eksi 59 milyar dolarken ve büyüyen cari açığın finansmanı son derece şaibeli iken TL üzerindeki baskılar da doğal olarak artıyor. 

Cari açığın genişlemesinin temel nedeni ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 6,816 milyar dolar artarak 9,700 milyar dolara yükselmesi.

Çekirdek açık, 6.3 milyar dolar fazla verdi

Hükümetin YEM’in başarısı olarak sunduğu “Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı”, 6 milyar 276 milyon dolar fazla verdi. Geçen yılın aynı döneminde fazla 4,9 milyar dolardı.  Buradada fazla verilmesi tabi Türkiye’nin dış finansman açığında bir iyileşme yaratmıyor.

Hizmetler dengesinde fazla önceki yılın aynı ayına göre 2,5 milyar dolar artarak 7,236 milyar dolara çıktı. Turizm sektörünün pandemi etkilerini geride bırakmış olması bu artışın anahtarı. Keza bu kalem altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, 1,432 milyar dolar artarak 5,1 milyar dolara ulaştı.

Ağustosta birincil gelir dengesi kaynaklı çıkışlar, 152 milyon dolar azalarak 685 milyon dolara gerilerken, ikincil gelir dengesi kaleminden kaynaklı net girişler, bir önceki yılın aynı ayına göre 38 milyon dolar azalarak 37 milyon dolara çıktı.

Finansman tarafı daha büyük muamma

Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler 573 milyon dolarla sınırlı. Borsada manipülasyon iddialarının daha sonra gerçek olduğunun anlaşıldığı ağustosta,  portföy yatırımları net girişi 812 milyon dolar. Bunun da 761 milyon doları yabancı yatırımcıların hisse senedi piyasasına  girişleri. Devlet iç borçlanma senetleri piyasasında ise 6 milyon dolar net satış izlenmekte.

Yurt dışındaki tahvil ihracı yoluyla bankaların net kullamımı 28 milyon dolar gibi düşük bir rakam.  Diğer yatırımlar altında, yurt içi bankaların yurt dışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 1,75 milyar dolar eksilme var.

Net hata ve noksan kaleminde giriş 4 milyar dolar olunca, resmi rezervlerde ağustosta 10 milyar 786 milyon dolar net artış izlenmekte.