Murat Sağman: 2022 yılının en önemli konusu yüksek enflasyon olacak

2022 yılının en büyük konusu ve en büyük sorunu enflasyon olacak. Evet, enflasyondaki yükseliş Aralık’ta da devam etti. Aylık Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) piyasa beklentilerinin (%8,50) üzerinde %13,58 artış gösterdi, yıllık enflasyonu ise %21,31’den %36,08’e yükseldi. Aylık enflasyon artışında gıda, konut, mobilya, ulaştırma ve lokanta ana kalemlerindeki artışlar öne çıktı. Çekirdek enflasyon, aylık bazda %13,23 artarken, yıllık çekirdek enflasyon %17,62’den %31,88’ye yükselerek serideki en yüksek seviyeye geldi.

Aralık ayında manşet enflasyonun beklentilerin üstünde gerçekleşmesinde çekirdek enflasyonun beklenenden çok daha hızlı artması etkili oldu. Çekirdek enflasyonda, talep ve kur kaynaklı etkilerin mal fiyatlarında yarattığı sert yükselişin yanı sıra hizmet enflasyonunun da hızlanması artışa yol açtı. Enflasyon sepetinin %66’sında yıllık enflasyon %30’un üstünde gerçekleşti. ÜFE yıllık enflasyonu, maliyet kaynaklı faktörlerin TÜFE üstünde belirgin risk oluşturmaya devam ettiğine işaret etti.

TÜFE’nin en büyük sebebi olan Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) aylık

bazda %19,08 yükseldi, yıllık artış ise %54,62’den %79,89’a yükseldi. Böylece ÜFE-TÜFE makası 33,3 puandan 43,8 puan ile tarihi yeni rekor seviyeye yükseldi. UFE’deki yükselişinin en büyük sebebi Eylül ayında başlayan iktisat bilimine ters zamansız faiz indirimlerin yarattığı Türk Lirasındaki değer kaybı. Türk Lirası değer kaybettikçe enflasyona yansımasını gördük ve görmeye devam edeceğiz. Son araştırmalara göre kur geçişkenliğin %30’lara çıktığı şeklindedir. Yani Türk Lirası 100 birim değer kaybettikçe bunun 30’u enflasyona yansıyacağını gördük ve görmeye devam edeceğiz.

Küresel emtia fiyatlarının yüksek seyri, tedarik sorunları, TL’nin değer kaybı, iklim koşullarının yarattığı etkilerle gıda fiyatlarındaki yükseliş ve ücret artışlarının yarattığı maliyet nedenleriyle enflasyon görünümündeki riskler önemini koruyor. 1 Ocak itibarıyla elektrik ve doğalgaz fiyat artışları Ocak enflasyonuna en az 1.8 puan katkı yapacak.

Maliyet artışı ve kur etkisinin yanında enflasyon beklentilerindeki kötüleşme de enflasyon görünümü için olumsuz olmaya devam edecek.  Gelecek dönemde de enflasyon üzerinde 4 ana risk devam edecek : 1) Enflasyon beklentilerindeki bozulma 2) Global gıda, enerji ve emtia fiyatlarındaki artış 3) ÜFE’de devam eden artış ve son olarak 4) Kurdaki olası artışların ithal ürün ve girdiler vasıtasıyla enflasyonu daha da yukarıya atması.

Gelecek yazılarımızda enflasyonu nasıl düşürürüz ile ilgili daha detaylı bilgiler vereceğim.

Herkese iyi haftalar ve sağlıklı günler

Murat Sağman

bursadabugun.com