Dünya Ekonomisi
YORUM: Fed niyetini ispat etti, piyasalarda panik başladı
Fed FOMC’den çıkan 75 baz puan artırımı yanında parasal sıkılaştırma yoluyla enflasyonla tavizsiz mücadele edileceği mesajı önce yatırımcılar tarafından iyimser…
Fed FOMC’den çıkan 75 baz puan artırımı yanında parasal sıkılaştırma yoluyla enflasyonla tavizsiz mücadele edileceği mesajı önce yatırımcılar tarafından iyimser yorumlandı. Fakat, kısa süre sonra yatırımcılar Fed’in ekonomide resesyon yaratmadan enflasyonla mücadele edemeyeceği algısına kapıldılar. Bu algı hisse senetlerinde sert bir satış dalgası başlatırken, bono-tahvil pazarı ise resesyondan çok stagflasyondan korkuyor.
Fed FOMC sonrası Powell’in yaptığı açıklamalar para politikasının yol haritasını netleştirmek yerine, kafa karışıklığına yol açtı. Fed enflasyonu büyük ölçüde enerji ve gıda fiyatlarında artış gibi kontrolü dışında nedenlere bağlarken, öte yanda da enflasyon hedef olan %2’ye gerilemeden parasal sıkılaştırmadan vazgeçmeyeceğinin altını çizdi.
Fakat, parasal sıkılaştırma ve arz şokları eşzamanlı gerçekleştiğinde, ekonominin resesyona girmesi nerdeyse kaçınılmaz. Zaten, ABD’den gelen perakende satışlar, tüketici güveni ve konut-inşaat sektörüne ait verilerde ciddi bir zayıflama var. Elimizdeki en yeni global tahminleri üreten Fitch ise dünya ekonomisinin 2022-2023 döneminde yüksek enflasyon ve atıl kapasite yaratan büyüme temposunda seyredeceğini söylüyor.
Fed’in enflasyonla mücadelesinin yanlış hedeflere odaklandığı şüphesi borsalarda satışın başlıca nedeni. Eğer enflasyonun nedeni arz şoklarıysa, para politikasının etkin olduğu iç talebi yavaşlatarak sorunu çözmek zor ve zaman alacak. Somut olarak, sorun ekonominin arz yönünden kaynaklanırken, mücadeleyi talep cephesinde vermek, önce derin bir resesyona, ardından da uzun soluklu stagflasyona neden olur.
Borsalar bu manzarada ilk adım olan resesyonu fiyatlıyor. Resesyonda şirket karları düşerek, hisse senedi değerlemelerini aşağı yönde baskılar. Ek olarak, sürekli yükselen kısa ve uzun vadeli faizler mevduat, likit fonlar ve tahvilleri hisselere kıyasla avantajlı kılar.
Bono-tahvil pazarı ise manzaranın son perdesini, yakın stagflasyonu fiyatlıyor. Yani, enflasyonun güçlü parasal sıkılaştırmaya rağmen uzun süre Fed hedefinin üstünde seyredeceği kaygısıyla 10-30 yıl vadeli tahvil getirileri yüksek seviyede seyrediyor.
Sonuçta, resesyon-stagflasyon senaryolarından hangisine inanırsak inanalım, hisse senetleri açısından kısa vadede iyimser sürpriz çok zor. Wall Street’in yaz boyunca ayı pazarında kalması en yüksek olasılıklı senaryo. Wall Street’ten yayılan riskten kaçışın Türkiye’nin de içinde bulunduğu Gelişmekte Olan Piyasalar’dan (GOP, Ülkeler = GOÜ) hızlı çıkışlara neden olması tüm dünya piyasalarının ufkunu karartıyor. GOP açısından yaz aylarına mahsus en yüksek risk, piyasaların gerilemesinden çok, hızlı ve yüksek ölçekte sıcak para kaçışının yaratacağı ekonomik yıkım. Yani kuru korumak için faizlerin aşırı yükseltilmesi ve sonucunda doğacak ekonomik duraksama dönemi.
Yaz boyunca Dolar Endeksi’nin Euro, JYeni bir bir kaç istisna dışında tüm GOÜ FX’e karşı değer kazanması bekleniyor.
Tüm dünya için borçlanma kıstası olan ABD 10 yıl vadeli tahvil getirisinde ise henüz kesin bir patika belirlenemiyor. Yaz aylarında açıklanacak verilerin stagflasyonu işaret etmesi, anılan getirinin %4 gibi Türkiye de dahil tüm GOÜ için kabus sayılacak düzeye yükselmesi en olasılıklı senaryo. Fakat, ABD ve Avrupa ekonomilerinin parasal sıkılaştırma baskısı altında aniden irtifa kaybettiğine dair veriler, ABD ve Alman 10 yıl vadeli tahvillerine alım getirir.
Türkiye’de artık kaçacak sıcak para kalmadığı için, Fed-AMB cephesinde yaşanacak gelişmeler ekonomiyi dış borçlanma kanalından etkileyecek. Hızla artan kredi riski ve finansman maliyetleri nedeniyle, Haziran’dan itibaren finansal kurumlar ve özel sektörün göreceli olarak net dış borçlanmayı azaltması korkutucu bir senaryo. Bu durumda, TCMB’nin FX rezervleri kullanılacak.
Öte yanda, dış borç yenilemesi risk iştahında çalkantıya nazaran çok daha yavaş bir süreç. Yani, yaz aylarında BİST ve DİBS piyasaları dünya trendinden kopuk hareket edecek.
FÖŞ
New York Borsası artan resesyon korkularının etkisiyle sert düşüşle kapandı
TCMB net rezervlerinde önemli düşüş
