The Economist:  Global gıda krizi yola çıktı

Erdoğan hükümeti vatandaşı yazın enflasyon düşecek hikayeleri ile oyalarken, kapitalist düşüncenin önde gelen yayın organlarından biri olan The Economist’e göre, 1.6 milyar insan yetersiz kalori tüketiminden mağdur olabilir.  Gıda fiyatları yıllarca yüksek seyrederken, iklim değişikliği nedeniyle yeterli gıdaya ulaşamayan  bir alt-sınıf oluşabilir.

The Economist’in  “The coming food catastrophe” (Gıda faciası yolda) başlıklı haberinde en çarpıcı cümle, dünyada ticarete tabii gıda emtialarından kalori değeri bazında %12 pay alan Rusya ve Ukrayna’nın 2021 mahsulünün ciddi tehlike altında olduğu gözlemi. Ukrayna’da silolar ağzına kadar mısır ve arpa dolu. Çiftçi ürün ziyan olduğu için, sonbaharda ekim yapmayacak. Rusya’nın tahıl fazlasını satmakta sıkıntısı yok, fakat o da  bazı tohumlar, tarım ilaçları ve gübre türlerini Avrupa’dan aldığı için verim düşebilir. Daha kötüsü ise Çin’den Fransa ve Doğu Afrika’ya geniş bir coğrafyada aşırı sıcaklık ürüne zarar veriyor.

Hindistan başta, Küveyt’ten Kazakistan’a kadar 23 ülke zaruri tarım ürünlerinin ihracatını yasakladı.

Tahıl kıtlığı özellikle dar gelirli ülkeleri sarsıyor, çünkü bu ekonomilerde gıdanın harcamalarda payı göreceli olarak yüksek. Mesela, Mısır’da günlük gıda ihtiyacının %50’si ekmekle karşılanıyor.

Halen 440 milyon insan yeterli gıdaya erişmekte zorlanıyor. Bu rakam yıl sonuna kadar 1.6 milyara yükselebilir. 250 milyon insan  kıtlıkla mücadele ediyor, yani hayatta kalacak kadar gıda bulamıyor. The Economist’in yanında linkteki IMF bloğu da gıda fiyatlarındaki fahiş artışın özellikle dar ve orta gelirli ülkelerde isyanlara neden olabileceği uyarısı yaptı.

Artan sıcaklıkların kalıcı olarak tarımsal üretimi aksatması yanında, yükselen fiyatlara rağmen girdi maliyetlerindeki abartılı artışlar yüzünden çiftçinin kar marjının düşesi de gıda darlığının uzun yıllar boyunca sürebileceğinin habercisi.

Peki, bu faciaya çare yok mu?  İlk önlem gıda stoklarının oluşturulması ve kıtlık çeken bölgelere dağıtımı için global koordinasyon, ama  önce Ticaret Savaşları, sonra da Ukrayna Savaşı bu ihtimali ortadan kaldırdı. Tüm dünyanın Rusya’nın Odesa limanına koyduğu blokajı kaldırması için baskı yapması lazım. Besilik  havyan sürüsünde artışın kısıtlanması ve bir çok ülkede kanuni olan tahılların biyo-yakıta dönüştürülmesinden feragat gerekiyor.

Nihayetinde, gıda krizinin başlıca sorumluları Rusya ve Ukrayna’ın ikna edilmesi için   Çin, Hindistan ve Türkiye’nin aktif olarak devreye girmesi şart. “Gıda herkesin sorunu” diyor, the Economist, “çözülmezse, yerleşik düzen ciddi bir sarsıntı yaşayabilir”.

Stagflasyon: Perakende devlerinin alarmı hisse senetlerini çökertti!

Gıda milliyetçiliği: Tahıl yeni ‘silah’ mı?

Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi yıllık yüzde 118,5 arttı