SABAH BÜLTENİ:  Global siyaset ve dış piyasaları gözden uzak tutmayalım

Kara Murat, Battalgazi, Malkoçoğlu ve nicesi…Türk sineması ve hayatımızdan bir Cüneyt Arkın geçti. Efsaneler ölmez…

Son günlerde BDDK kararlarına o kadar çok fazla yer ayırdık ki, küresel çapta olan gelişmelere yeterli kadar yer veremedik. Halbûki, yurtdışı cenahta önemli gelişmeler cereyan ediyor. Tamamlanan G7 Zirvesi’nde, Rusya’ya yönelik tam saha presin daha da artırılmasına karar verildi. Bu bağlamda,  Putin’in savaş harcamaları için kullanacağı kaynakları kısmak için belli bir fiyatın üzerinde satılan Rus petrolünün ithalatına yasak getirme konusu üzerinde çalışmaya karar verildi. G7 ülkelerinin Bavyera Alpleri’nde gerçekleşen zirvesinde ayrıca, Almanya Devlet Başkanı Scholz, Putin Ukrayna’da başarısızlığa uğradığını kabul edene kadar uygulamada kalacağını söyledi.

Rus petrol ithalatlarında tavan fiyat uygulamasının Putin’in savaş için kullandığı kaynakları daraltacağı gibi küresel petrol piyasalarında arz istikrarı ve güvenliğini artıracağını düşünülüyor.

Rusya’ya yönelik baskıların bir parçası olarak, ABD Hazine Bakan Yardımcısı Adeyemo’nun Türkiye ziyaretini de bu kapsamda ele almakta yarar görüyoruz. ABD Hazine Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, ABD Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo’nun 22-24 Haziran’da Türkiye’yi ziyaret ettiği belirtildi. Adeyemo’nun, Ankara’da Dışişleri Bakanlığı ve Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan yetkililerle bir araya geldiği belirtilen açıklamada, İstanbul’da ise finans kurumlarıyla Türkiye’nin ekonomik ve mali koşullarının yanı sıra Rusya’ya yönelik çok taraflı yaptırımların uygulanması konularında görüştüğü aktarıldı!

G7 zirvesi ardından dün başlayan NATO Zirvesi’nin de başlıca gündem maddesi yine Rusya olacak. NATO müttefiki Türkiye, üç ülkenin birbirinin güvenliğini korumayı kabul etmesi ardından Finlandiya ve İsveç’in Batı ittifakına katılma girişimi üzerindeki vetosunu kaldırdı. Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan bugün ABD Başkanı Biden ile görüşecek. Fiziki görüşme öncesinde yapılan telefon görüşmesinde S400 ve F16 meselelerini gündemde olduğunu anlıyoruz. ABD – Türkiye ilişkilerine yönelik gelecek her türlü olumlu açıklama, kuşkusuz sıkıntılı bir süreçten geçen Türk mali piyasalarına nefes aldıracaktır.

Dün Türk-İş, Ankara’da dört kişilik bir ailenin yapması gereken gıda harcamasının Haziran’da bir önceki aya göre %6,2 arttığını açıkladı. Buna göre açlık sınırı 6,391 TL ile mevcut asgari ücretin yaklaşık %50 üzerinde gerçekleşti. Türk-İş verilerine göre Haziran 2021’de 9,580 TL olan dört kişilik bir ailenin yoksulluk Haziran 2022’de 20,818 TL’ye yükseldi! Verilere göre gıda kalemindeki altı aylık artış %56 ve son 12 aylık artış ise %117 oldu.

TÜİK’in aylık enflasyon verilerini duyurma tarihinden önce açıklanan Türk-İş raporu, TÜİK enflasyon tahminlerine dair öncü göstergelerden biri olarak kullanılıyor. Dün Reuters, Haziran ayına yönelik enflasyon anketinin sonuçlarını yayımladı. Buna göre, Haziran ayında TÜFE’nin sert yükselişini sürdürmesi ve aylık bazda %5,38 yıllık olarak ise neredeyse 24 yılın zirvesi olan %78,35’e ulaşması bekleniyor. TÜİK Haziran ayı enflasyon verisini 4 Temmuz açıklayacak.

Citibank bir araştırma notunda, ekonomideki hem dış hem iç dengelerin kötüleşmeye devam ettiğini belirterek yüksek enerji fiyatları ve döviz kurlarındaki hareketlilik sebebiyle enflasyon görünümünün gölgelendiğini belirtti. Notta, “Yıllık enflasyonun Kasım ayına kadar (%80 üzerinde bir ortalamada) yüksek seviyede kalmasını sonrasında Aralık ayında güçlü baz etkisi sebebiyle %65’e doğru hareket etmesini bekliyoruz” ifadeleri yer aldı.

Cuma akşamı, şirketleri nakit döviz tutmaktan caydırmayı amaçlayan BDDK kararının ardından TL dolar karşısında sert kazanımlar kaydederek hafta başı psikolojik 16,00 seviyesine kadar gerilemesi ardından son günlerde 16,60 seviyelerinde işlem görmemeye başladı. Haftalık grafiklerde, teknik mânâda 16,62 seviyesinin önemli bir seviye olduğunun altını bir kez daha çizmek gerekiyor. Seviyenin altında haftalık bir kapanış, USDTRY kurunda düşüş ivmesini hızlandırabilir.

Dün, Türk mali piyasaları güne temkinli iyimser bir havayla başladıktan sonra günü pek de iyimser bir şekilde tamamlayamadı. Hazine ve Maliye Bakanı Nebati, “Aldığımız bütün kararlar daimi kararlar değil. Hepsi geçici. Dövizle işiniz yok, TL ile iş yapın diyoruz” dedi. Nebati, Enflasyona Endeksli Tahvil konusunda yeni bir adım planlanmadığını da sözlerine ekledi. BDDK’nın şirketlerin döviz varlık tutmasını sınırlandıran son kararı ardından uygulamaya yönelik soru işaretleri nedeniyle reel sektörde hayatın durma noktasına geldiği hatta birçok bankanın kredi akışını durdurduğunu okuyoruz.

BDDK kararına ilaveten, dün Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşu Fitch’in Türk bankacılık sektörüne yönelik yayınladığı raporunda risklere dikkat çekmesi sonrası, BİST100 endeksi günü %1,5 düşüşle tamamladı. Kayıpların banka hisselerinde daha da fazla olduğunu gözlemliyoruz (XBANK endeksi %2,25 düştü).

Küresel mali piyasalar dün güne iyimser bir tabloyla ile başladıktan sonra satış baskısının ilerleyen saatlerde egemen olması ile günü olumsuz bir şekilde tamamladı. Yüksek enflasyon ve buna bağlı olarak artacak faizlerin getireceği resesyon riski piyasaları huzursuz ediyor. Bültenlerimizde dile getirdiğimiz üzere, piyasalar önünü göremiyor ve dönem dönem beliren iyimserlik hemen moral bozukluğu ile gölgeleniyor. Dün ayrıca, ABD’de açıklanan tüketici güveninin de 16 ayın dibinde açıklanması, resesyon riskinin ne kadar canlı olduğunu teyit ederek piyasalarda satışların derinleşmesine neden oldu.

Durgunluk endişesi, enflasyon tehdidi ve yüksek seyreden petrol fiyatlarına ilişkin endişelerin hisse senedi piyasaları üzerinde baskı kurmaya devam etmesi ile güvenli liman dolara olan talebin de arttığını görüyoruz. Hemen hemen tüm varlık sınıflarının dolara karşı değer kaybettiğini görüyoruz. Bitcoin 20bin dolar sınırına yeniden yaklaşırken, gümüş alarm zillerinin çaldığı aşağıda 20,80 dolar seviyesini bir kez daha test ettiğini görüyoruz. Sterlin dolar karşısında 1,22 seviyesinin altını test ediyor.

ABD borsalarının %2-3 arasında dün akşam sert satışlara sahne olması ardından bu sabah olumsuz hava Asya borsalarına da sirayet etti. Gösterge endeks Tokyo borsası %1 aşağıda işlem görüyor. Bugün piyasaların gündeminde ECB’nin Sintra Forumu bulunuyor. Forumda FED Powell, ECB Lagarde, BOE Bailey’nin 16:00 konuşmasının takip edeceğiz. Yatırımcılar, merkez bankası başkanlarının bir yandan enflasyonu düşürürken, bir yandan küresel ekonominin yumuşak bir iniş yapmasını sağlamak gibi zorlu bir göreve dair görüşlerini öğrenmek isteyecek. Makro cephede ise ABD’de büyüme verisi ile  içeride ise ekonomik güven endeksi takip edilecek.

Emre Değirmencioğlu, Grup Müdürü, Kıbrıs İktisat Bankası

 FÖŞ yazdı:  Kripto krizinden alınacak dersler

Yerli yatırımcıların pay senedi varlıkları bir yılda yüzde 90 büyüdü

ALB Yatırım: ‘Resesyon Endişesi Ekonomik Aktiviteleri Yavaşlattı…’