Lübnan’da devalüasyon; Türkiye’de rekor enflasyon. BoE faiz artışı bekleniyor

Küresel mali piyasalar dün olumlu başladıkları günü karmaşık bir seyirle tamamladı. ABD’de dün açıklanan ve Cuma günü açıklanacak resmi istihdam verisinin öncü göstergesi olan kabul edilen özel sektör istihdamının, beklentilerin oldukça altında kalması ile piyasalar kazanımlarını korumakta oldukça zorlandı. Omicron varyantının istihdam piyasası üzerinde etkili olabileceği ve tarım dışı istihdam verisinin de beklentileri karşılamayacağı endişesinin arttığını not edelim.

Türk mali piyasalarında da dünü dalgalı ve karmaşık bir seyir kaydederek tamamladı. Güne 13,36’lı seviyelerde başlayan USDTRY kuru, gün içerisinde dalgalı bir seyir izleyerek bir ara 13,58 seviyesine varan bir yükseliş kaydetse de, kapanışı 13,48 seviyelerinden yapmış oldu. Asıl hareketin ise Borsa İstanbul cephesinde yaşandığını görüyoruz. Ana endeks olumlu bilanço beklentileri ile %2,7 yükseliş kaydederken, enerji ve elektrik kesintilerine paralel Sınai Endeksi sert geriledi. Tahvil faizlerinde ise bir önceki gün -adını tam olarak koymada zorlandığımız- yaşanan alımların dün devam etmediğine şahit olduk.

Yurtdışı cephede ise dün OPEC+’nın olağan toplantısı mercek altında idi. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü ve küresel petrol arzının %40’ından fazlasını üreten OPEC+ olarak bilinen grup, ABD, Hindistan ve diğer ülkelerden daha fazla petrol pompalama çağrılarına rağmen, günlük 400bin artış hedefine bağlı kaldığını açıkladı. OPEC+ artan fiyatları kısmen yeşil enerjiye bağlı yatırım eksikliğine, kısmen de Ukrayna ekseninde jeopolitik risklere bağladı.

Hazır jeopolitik risklerden söz etmişken, ABD’nin Doğu Avrupa’yı Ukrayna yakınlarındaki Rus birliklerinin yığılması nedeniyle olası bir krizden korunmak adına Polonya ve Romanya’ya yaklaşık 3 bin fazladan asker göndereceğini okuyoruz. Bu sabah, Brent cinsi petrolün varil fiyatının 90 doların kıyısında işlem görmeye devam ederken, altının ons fiyatının kararsız bölgede 1,805 dolar seviyelerinden güne başladığını not edelim. Jeopolitik risklerin tırmanması durumunda, petrolün 100 doları rahatlıkla test edebileceğini düşünüyoruz. Altın cephesinde ise ‘trene’ 1,850 dolar üzerinde haftalık kapanış görmemiz durumunda atlayacağız. Gümüşte ise aşağı yönlü riskleri konuşmamak adına, 21,50 dolar seviyesinin üzerinde haftalık kapanışı önemsediğimizin altını bir kez daha çizelim.

Reuters haberlerine göre, Lübnan’da hükümet, döviz krizinden çıkış planı olarak %93 devalüasyon (neredeyse kur 2 katına çıkacak) yapmak suretiyle bankacılık sektöründeki 104 milyar dolar tutarında döviz mevduatın %75’ini yerli paraya çevrilecek ve mevduat sahiplerine ödemeler 15 yılda tamamlanacak bir program ortaya koyduğunu görüyoruz. Yetkililer, planın sisteme vereceği zararı 69 milyar dolar olarak öngörüyor.

Dünya Bankası, Lübnan krizini dünya tarihinin en büyük bunalımlarından biri olarak nitelendirdi. Mevduat sahipleri, Ekim 2019’dan bu yana ABD doları hesaplarından büyük ölçüde donduruldu ve bu süre zarfında Lübnan poundu değerinin %90’ından fazlasını kaybetti. Lübnan, krizden çıkış yolunu belirlemenin tek yolu olarak görülen bir IMF kurtarma paketini üzere görüşmelere geçen hafta başladı.

Google’ın ana şirketi Alphabet, evvelki günü açıkladığı çeyreksel görünüm raporunun da yardımı ile %8 yükselerek, Apple ve Microsoft gibi trilyonlarca dolar piyasa büyüklüğüne (market cap) sahip devler arasında yerini almaya hazırlanırken, Facebook sahibi Meta Platforms hisseleri, sosyal medya şirketinin Apple’ın gizlilik değişikliklerini ve TikTok gibi rakiplerden kullanıcılar için artan rekabeti suçlayarak beklenenden daha zayıf bir tahmin yayınlamasının ardından dün geç saatlerde %20’den fazla düştüğünü görüyoruz.

Bugün önemli bir güne başlıyoruz. Dışarıda Avrupa (ECB) ve İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) olağan toplantılarını takip edeceğiz. ECB’den faiz anlamında herhangi bir hamle beklemezken, enflasyonun tahmin edilenden daha uzun süre yüksek kalabileceğine vurgu yaparak uyguladığı parasal teşviklerden daha hızlı bir çıkış için ipucu verebileceğini düşünüyoruz.

Öte yandan, artan enflasyonu frenlemek adına baskıyla karşı karşıya kalan BoE’den 25 baz puan faizi artışı bekliyoruz. Geçen ay politika faizini %0,10’dan sürpriz bir şekilde %0,25 seviyesine yükselten İngiltere’nin bugün politika faizini %0,50 seviyesine çekeceği ve devasa tahvil alım planını kademeli olarak tersine çevirmek de dahil olmak üzere pandemi teşvikini daha da gevşetmeye hazır bir görünüm sergilemesini bekliyoruz. Bu yıl Sterlin’in dolar karşısında ayakları yere basan ‘sağlam’ bir patikada yürüyeceğini düşünerek Sterlin uzun pozisyonlarımızı korumaya devam ediyoruz.

Hazır İngiltere’den söz etmişken, Başbakan Boris Johnson’ın siyasi anlamda zor günler yaşadığını not edelim. Downing Street’te, covid kısıtlamaları (lockdown) sürecinde düzenlediği partiler nedeniyle kendi partisinden eleştiriler alan Başbakanı istifaya davet eden kişi sayısını da artmaya başladığını görüyoruz.

ECB ve BoE kararları günün ikinci yarısında dikkatle takip edilecektir lakin TSİ10:00’da TÜİK tarafından açıklanacak Ocak ayı enflasyon rakamlarını da mercek altında olacaktır. Reuters anketine göre aylık artışın %9,8 ; yıllık TÜFE artışının ise %46,7 seviyesine taşınması bekleniyor. Böyle bir gerçekleşme, manşet enflasyonu son 20 senenin zirvesine taşıyacaktır.

Dünden kalan haberler arasında, Avrupa Konseyi’nin siyasi organı Bakanlar Komitesi, dün yaptığı toplantıda Osman Kavala’nın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarına rağmen serbest bırakılmaması nedeniyle Türkiye aleyhine Aralık ayı başında başlattığı “ihlal prosedürünün” ikinci aşamasını oylamaya sundu. AİHM ihlal kararı verirse yaptırım süreci başlayacak.

Ocak ayı geçici dış ticaret verilerine göre, ihracat geçen yılın aynı dönemine göre %17 artarak 17,6 milyar dolar, ithalat ise %55 artışla 28 milyar dolar seviyesine yükseldi. Bu sonuçlara göre dış ticaret açığı 10,4 milyar dolar ile rekor kırdı. İthalattaki sert artışın arka planında artan enerji fiyatlar ana unsur olarak görülüyor. Son dönemlerde açıklanan veriler, cari işlemler fazlası verileceği umuduyla soyunulan yeni ekonomik programın arzu edilen yönde ilerlemediğine işaret ediyor.

Dış ticaret açığının devam etmesi, döviz talebinin de neden sürdüğünün açık bir göstergesi olarak okunmalıdır. USDTRY kurunda, azaan dalga boyu nedeniyle dar bantta salınım hatta bir miktar daha aşağı yönlü harekete -hata payımız yüksek olsa da- ihtimal vermeye devam ediyoruz. Teknik bir bakış açısıyla, 13,95 seviyesi aşılmadan USDTRY kurunda uzun pozisyona soyunmayacağız.

ABD borsalarının geceyi ılımlı kapatması ardından yeni günün pek de iyimser başlamadığını görüyoruz. ABD borsalarının vadeli işlemlerinde koyu kırmızı bir tablo hakim: Nasdaq vadelisi Facebook’u da sert gerilemesi ile %2,15 aşağıda işlem görüyor. Günü bitirmeye çalışan Pasifiğin diğer ucundaki Asya borsalarında da hava bozuk: Gösterge endeks Tokyo borsası da %1 aşağıda işlem görüyor.

Türkiye’de vaka sayılarının arttığını görüyoruz. Dün 111bin kişi ile yeni bir rekor daha kırılırken, can kaybı sayısı 217 ile son iki ayın zirvesine yükseldi. Benzer bir şekilde, yoğun bakım doluluk oranının da %70 ile son dönemin zirvesinde olduğunu not ederek bültenimizi de bugünlük kapatalım.

iktisatbank.com