FÖŞ yazdı: Powell sıkıyönetim ilan etti
28 Ağustos 2022Nasıl başlık ama? Espriyi anladınız mı? Anlamayanlar için biraz açayım başlığı: Sıkı yönetim = parasal sıkılaştırma. Valla, böbürlenmek gibi olacak ama, böyle ince mizah soslu derin finansal analizi bir tek ParaAnaliz’de bulabilirsiniz. Çünkü, ParaAnaliz yazar ve editörleri bu işi para için yapmıyor. Bizim hobimiz bu. Biz “hit almakla” “hit olmak” arasındaki farkı da biliriz, haa… Er veya dişi-kişi vardır, bir magazin haber patlatır, 30 bin hit alır, ama ertesi gün kimse adını hatırlamaz. Biz bir analiz yaparız, 300 kişi okur, ama ismimiz ve bulgularımız tarihe altın harflerle kazınır.
Evet, FÖŞ bu sabah yüksek testesteron-adrenalin-endorfin kokteylini tattı, keyfi fevkalade yerinde ve sabahın ilk kahve-Irish Cream’i eşliğinde konuya baltayla daldı. Fed Başkanı Powell Cuma akşam Caksın’ın Deliğinde yaptığı 10 dakikalık konuşmayla finans piyasalarında 20 yıllık ölçüsüz risk alıp zarar ettiğinde kamuya ödetme dönemini kapattı. Öyle bir yirmi yıl yaşadık ki, fon yönetiminde temel analizin, sağduyunun ve risk-getiri arasındaki ince dengeyi bulma sanatının esamesi okunmadı. Fed, AMB, BoE ve tabikim BoJ tonlarca para basmak zorunda kaldı, piyasa kendini köpekbalığı zanneden bir takım kifayetsiz muhteris fon yöneticilerine kaldı.
Cuma akşamı, Greenspan’ın 2000 dot.com krizine çare bulmak amacıyla başlattığı, Bernanke’nin 2007 Büyük Finansal Krizi durdurmak için zorunlu olarak sürdürdüğü sıfır faiz-bol para dönemi bitti.
Ne diyor Powell?
- Enflasyon bir numaralı ve uzun soluklu tehlike.
- Artık tek görevimiz enflasyon canavarını inine sokmak.
- Birkaç ay enflasyon verileri gerileme gösterse dahi, aldanmayacağız. Çekirdek %2’ye inip oradan yukarı çıkamayacak kadar gücünü yitirinceye kadar vuracağız kafasına sıkı para politikası ile.
- Vereceğimiz zararı biliyoruz ve bedel ödemeye de hazırız. ABD ekonomisi uzun süre potansiyelin altında büyür, işsizlik artar.
Powell, 10 dakikada yazın S&P500’te %14 ralliye gerekçe olan , “Fed nasıl olsa resesyona dayanamaz, yine para basar” ve “Bu enflasyon gerilemeye başladı bile, seneye %2’ye düşer, Fed de parasal sıkılaştırmadan vazgeçer” umutlarını lağım çukuruna attı. İşte böyle, ben Fed’mi iri ve kıllı severim.
Fed EN AZ 2023 sonuna kadar faiz artırımlarını sürdürecek. Rafael Bostic’e göre fed funds oranı (ABD politika faizi) %4.5’a kadar yükselebilir. Esther George, Loretta Mesters, Patrick Harker, hepsi fed funds oranının EN AZ %3.5 olması gerektiğini, %4’e yükselebileceğini VE UZUN SÜRE o düzeyde kalması olasılığının altını çizdiler. (Bu arada, yukarda saydığım şahsiyetler FOMC üyeleri olup, sadece FÖŞ’ün ABD para politikası konusundaki engin bilgisini pazarlamak amacıyla maşa olarak kullanıldı). Yani, önümüzdeki 1 yılda Fed 100-150 baz puan arasında ek faiz artırımı yapacak.
Durun, daha bitmedi. Powell ve diğer FOMC üyeleri kurnazca bilanço daraltmadan bahsetmiyor, nasıl olsa finans basını da sormuyor. Fakat, odada nara atan fil asıl o. Bu konuda birkaç yeni araştırma okudum, Fed bilançosunda her $2.1 trilyon daralma 240 baz puan faiz artışına eşdeğer olabilir. Fed Eylül 2022-2023 sonu arasında $1.7 trilyon civarında dolar emecek para piyasasından…. Yani, 200 baz puan civarında ek sıkılaştırma yapacak….
Fed bu planından vazgeçebilir mi? Resesyon Fed’in planını etkilemez. Bence Rusya ve Çin’in ekonomik problemleri ve yaratabilecekleri jeo-politik şoklar da yol haritasında öngörüldü. Ama yeni bir finansal kriz oyun planını değiştirir elbette. Fakat Gelişmiş Ülkelerin parasal sıkılaştırma evresinde finansal krize gireceğine dair yeterli kanıt görmüyorum. Ticari bankalar likit ve oldukça yüksek sermaye oranına sahip. Fon varlıkları arasında da nakit oranı tarih olarak yüksek sayılacak %4 civarında. Fonlar zaten kriptolar ve Gelişmekte Olan Ülke (GOÜ, Piyasalar = GOP) varlıklarını satıyorlardı. Belki kaldıraçlı paketlenmiş krediler (Leveraged Buy-Out Loans), private equity (şirketlere kapalı devre finansman sağlama) gibi esoterik piyasalarda balonlar sönebilir, fakat bunların sistemin geneline yayılacak kadar büyük olmadığı kanaatindeyim.
Öte yanda GOÜ’lerde temerrütler artacak. Güzelliği, zarafeti ve eşsiz dehasıyla takdirimi kazanan IMF Baş Ekonomisti Sevgili Gita Gopinath söylüyor bunu. Bu arada konuyla sıfır alakası olsa da, makaleye iki Gita fotosu eklemeden duramadım–Tanrı sahibine bağışlasın.
Fed’in şahin para politikasının global ekonomiyi yıl sonunda resesyona sokması kesin. Fakat, bu ödenmesi gereken bir bedel. Resesyon 2023 yılında yerini yavaş büyüme & inatçı enflasyon kombinine bırakır. 2024’te ise iki senaryo çıkar karşımıza. İlki ve daha yüksek olasılığa sahip olan, hedefe yakınsayan enflasyon ve sönen varlık-emtia balonları eşliğinde yeni ve uzun soluklu bir toparlanma dönemi. İkincisinde, Dolar Endeksi bilanço daraltma sürecinin etkisiyle belki de 4-5 yıl sürecek bir boğa trendine girmiştir, Türkiye de dahil, hatta başta olmak üzere, GOÜ’ler sapır sapır dökülmeye başlar. Global ekonomi belki 10 yıl kaybeder.
2023-2024 senaryolarıma fazla itibar etmeyin. Bunlar geçici mahiyette. Ukrayna Savaşı’nın global arza yansımasından, Beijing’in sönen konut balonuna çare arayışları ve iklim değişikliğinin gittikçe artabilecek ekonomik hasarına kadar bir dizi önemli değişkenin alacağı şekli ancak kış aylarında görürüz.
Fakat, bu sene piyasalarda neler olacağını nerdeyse %90 kesinlikle paylaşabilirim:
- S&P500 önderliğinde tüm borsalarda ayı pazarı. Avrupa hisseleri ve bizim BİST trendin tersine seyir izleyebilir.
- GOP’tan yoğun para kaçışı.
- Dolar Endeksi 115’e kadar yükselebilir, Euro/dolar 0.95, ABD 10 yıl vadeli DİBS getirisi %3.5-3.75 arasına oturabilir.
- Altın ve kripto yılı kapattı.
- Brent $100/varile oturabilir, ama İran’la nükleer silahsızlanma anlaşması imzalanırsa, $70-80/varil daha gerçekçi.
Pazartesi sabahını iple çekiyorum. Her gün düzinelerce fon yöneticisinin işten atıldığını, camdan uçarak hayata vedaları keyifle izleyeceğim.
FÖŞünüz
Basında hakkımda çıkan haber ve yorumlar bu linkte
FÖŞ uyardı: Türkiye, Yine Yaptırım Tehdidi Altında!
Tüm Yazarlar
