2022 Nobel Ekonomi Ödülü bankalar ve finansal krizlerle ilgili araştırmalara

2022 Nobel Ekonomi Ödülü’nü “bankalar ve finansal krizler konusundaki araştırmalarından” ötürü Amerikalı ekonomistler Ben S. Bernanke, Douglas W. Diamond ve Philip H. Dybvig kazandı. Geleneksel olmayan para politikalarının kullanılmasına, özellikle de büyük ölçekli varlık alımlarının uygulanmasına öncülük eden eski Fed başkanı, şimdi Washington’daki Brookings Enstitüsü’nde. Diamond, Chicago Üniversitesi’nde, Dybvig ise St. Louis, Missouri’deki Washington Üniversitesi’nde.

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nde düzenlenen basın toplantısında, Bernanke, Diamond ve Dybvig’in ekonomide ve özellikle finansal krizler sırasında bankaların rolüne ve finansal piyasaların nasıl düzenleneceğine ilişkin kavrayışın önemli ölçüde gelişmesini sağladığı vurgulandı.

Üç ekonomistin çalışmalarının, finansal krizlerin toplum için keskin sonuçları olan uzun dönemli bunalımlara dönüşme riskini azalttığına işaret edildi.  Diamond ve Dybvig’in, “bankaların neden var olduğunu; toplumdaki rollerinin, bankaları yaklaşan çöküşleriyle ilgili söylentilere karşı nasıl savunmasız kıldığını ve toplumun bu savunmasızlığı nasıl azalttığını anlatan teorik modeller geliştirdiği” kaydedildi.

Diamond ve Dybvig, bankaların çöküş söylentilerine karşı savunmasızlığını ve hükümetlerin bunu nasıl önleyebileceğini belirleyen araştırmaları ile ön planda. Bernanke’nin çalışmaları Büyük Buhran’ı analiz ederken banka iflaslarının bu krizi nasıl uzattığına odaklanmakta.

Komite, “Bernanke’nin çalışmasından önce, genel algı, bankacılık krizinin bir nedeni olmaktan ziyade bozulan bir ekonominin bir sonucu olduğu yönündeydi” dedi. Bernanke, banka çöküşlerinin derin ve uzun süreli depresyona dönüşen durgunluk için belirleyici olduğunu tespit etti. Bernanke, devlet banka paniklerini önlemek için nihayet ek güçlü önlemler alana kadar ekonominin toparlanmaya başlamadığını gösterdi.”

Bernanke’nin görev süresi boyunca, Fed’in bilançosu, merkez bankasının küresel mali krizin vurduğu ABD ekonomisinde büyümeyi teşvik etmeye çalıştığı için 1 trilyon doların altından 4 trilyon doların üzerine çıktı.

Ödül komitesinin ulaşabildiği üç kişiden sadece biri olan Diamond, gazetecilere telefonla yaptığı açıklamada, araştırmasının finansal kargaşa hakkında ne gösterdiğini ve bundan nasıl kaçınılacağını açıkladığını söyledi.

Krizler “insanlar sistemin istikrarına olan inançlarını kaybetmeye başladığında” meydana gelir. “En iyi tavsiye, bankacılık sektöründeki rolünüzün hem sağlıklı hem de sağlıklı kalmak için algılandığından ve para politikasındaki değişikliklere ölçülü ve şeffaf bir şekilde yanıt verdiğinden emin olmak için hazırlıklı olmaktır.”

Dünyanın herhangi bir yeni krize 2008’dekinden “kesinlikle çok daha iyi hazırlıklı olduğunu” da sözlerine ekledi. “O zamandan beri, hem bu krizin son anıları hem de dünyadaki düzenleyici politikaların iyileştirilmesi, sistemi çok daha hazırlıklı hale getirdi,” dedi.

Bloomberg