WSJ: OPEC+, Rusya’ya ‘kırmızı kart’ göstermeye hazırlanıyor

Cuma günü ABD’de açıklanan FED’in favori enflasyon gösterisi olan PCE uzun bir aradan sonra gerileyerek enflasyonda en kötüsü geride mi kaldı sorusunu gündeme taşırken, haftabaşı Almanya’da açıklanan beklentilerin oldukça üzerinde enflasyon, piyasaların olumlu havasını törpüledi. Dün Mayıs ayına yönelik Euro bölgesinde açıklanan tüketici fiyatları da yıllık bazda %8,1 ile %7,7 olan beklentinin üzerinde artış kaydederek âdeta ışıkları Avrupa Merkez Bankası’na (ECB) çevirdi. Enerji ve gıda hariç rakamın da yıllık olarak %4,3 ile oldukça yüksek bir artış kaydettiğini görüyoruz.

Almanya’nın 1922 yılında yaşadığı hiperenflasyon tecrübesi nedeniyle enflasyona karşı ciddi mânâda hassas olduğunu biliyoruz. Bu minvalde, ECB’nin de erken bir faiz artırımına soyunabileceği beklentisi her geçen gün daha da artıyor. Piyasaları ilk hamlenin Temmuz ayında yapılmasını beklerken, EUR’nun dolar karşısında 1,07’li seviyelerde seyri devam ediyor. EUR’da 1,0840 seviyesi aşılmadan hamle yapmak istemiyoruz.

Petrol fiyatlarına dün bültenimizde geniş bir yer ayırdık. Özellikle, Avrupa Birliği liderlerinin, Rusya’nın ham petrol ithalatına yıl sonuna kadar tam olarak uygulanacak bir ambargo üzerinde anlaştığı yönünde haber, kuzey denizi petrolü Brent’in varil fiyatını 123 dolar seviyesine kadar itmişti. Dün akşam saatlerinde, Wall Street Journal (WSJ) haberine göre, OPEC+’nın Perşembe günkü düzenlenecek toplantısı öncesinde, Rusya’nın karar sürecinden çıkarılmasının planlandığını iddia etti. OPEC ile Rusya birlikte OPEC+ temsil ediyor. Rusya’nın karar alma sürecinden çıkarılması ve bu haberin Perşembe günü teyit edilmesi, petrol fiyatlarını seyri üzerinde belirgin bir etki doğurabileceğini düşünüyoruz. Bu sabah Brent cinsi ham petrolün varil fiyatı, mevcut üyelerin daha fazla üretim artışına gidebileceği haberi ile 116 dolar seviyesinin altına geriledi.

Türk mali piyasaları ise dün göreceli olarak sakin bir seyir izledi. USDTRY kuru 16,40 seviyelerinde yatay bir seyir izlerken, borsa cephesinde ise enflasyona karşı yükseliş amansız bir şekilde devam ettiğini gördük. BIST100 endeksi, aşağıdaki grafikten de görülebileceği üzere, enflasyondan koruma arayan yerel yatırımcıların alımları ile dünyadaki önde gelen tüm borsaları geride bıraktı. Dolar bazında borsa yerinde saysa da, TL bazında sene başına göre %37 getiri ile açık ara önde koşuyor.

Dün, TÜİK Nisan ayı dış ticaret verilerini açıkladı. Buna göre, ihracat %24,6 artışla 23,4 milyar dolar, ithalat ise %35,0 artışla 29,5 milyar dolar oldu. Bu sonuçlarla birlikte, dış ticaret açığı Nisan’da 6,1 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. Geçen yılın aynı ayına göre 2 kat açık! Yılın ilk 4 ayında ise dış ticaret açığı da 32,6 milyar dolar ile yeni bir rekor daha kırmış oldu.

İnsan ister istemez sormadan da edimiyor. Çin veya Japonya gibi ihracat, ihracat, ihracat sloganı ile yola çıkarak her ay dış ticaret rekoru kırmış olmak bir yerde bir şeyler hatalı olduğunu bize anlatıyor! Bu tabloda özellikle küresel bazda artan enerji fiyatları ve tarımsal emtialar önemli bir rol oynarken, TL’nin reel negatif getirisi de göz ardı edilmemelidir. Petrol ve doğalgaz fiyatlarında devam eden yüksek seyir nedeniyle Türkiye’nin enerji ithalatı Nisan ayında %135 artışla 7,8 milyar dolar, Ocak-Nisan döneminde ise %173 artışla 32,8 milyar dolar oldu.

Öte yandan, Türkiye ekonomisi yılın ilk çeyreğinde %7,3 büyüdüğü açıklandı. Takvim ve mevsim etkilerinden arındırılmış rakamlara göre bir önceki çeyreğe göre büyüme %1,2 olarak gerçekleşti. GSYH oluşturan faaliyetler incelendiğinde, finans ve sigorta faaliyetleri %24,2 büyüme kaydederek başı çekerken, kanımca covid döneminden bu yana önemi daha da artan tarım sadece %0,9 artış kaydetti; inşaat sektörü ise %7,2 azaldı. Harcama tarafından büyümenin kompozisyonuna baktığımızda, özel kesim tüketimi %19,5 arttığını, ihracat %16,8 büyüdüğünü, sabit sermaye oluşumunun (yatırım) ise durduğunu görüyoruz. Daha basit bir anlatımla, büyümenin tüketim kaynaklı olduğunu görüyoruz ve niteliğinin zayıf olduğunu yönünde yorumluyoruz. Büyüyoruz ama kalkınmadan! Yukarıda ele aldığımız yüksek dış ticaret açığının da tüketimi teşkil ettiğini düşünüyoruz.

Dün gece Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan, beklenmedik bir şekilde Hazine ve Maliye Bakanı Nebati, TCMB Başkanı Kavcıoğlu ve Ekonomi Politikaları Kurulu üyeleriyle ile sürpriz bir şekilde toplandı. Toplantı ardından herhangi bir açıklama yapılmazken, zam yağmurunun da hız kesmeden devam ettiğini görüyoruz. NTV haberine göre, doğalgaz kullanımına konutlarda %30, elektrik üretiminde %16, sanayide %10 zam yapıldı. Bu kararın doğrudan etkisi enflasyona, dolaylı etkisi ise büyümeye olacaktır.

Gümüş ve altının ons fiyatı yeniden kritik 1,855 ve 22 dolar seviyesinin altına sarktı. Aşağıdaki grafikten de görüleceği üzere, fonların gümüş kısa pozisyonlarını artırması ve ETF büyüklüğünün azalması gümüş açısından riskin aşağı yönlü olduğuna işaret ediyor. Haftalık kapanış seviyesi bu bağlamda önemli olacaktır. Yükselişten söz edebilmek adına, her ikisinin de haftayı 22 ve 1,855 dolar üzerinde tamamlaması gerektiğinin altını çizelim.

Bitcoin, hafta başı kaleme aldığımız raporumuzda da belirttiğimiz üzere, 28,800 dolar seviyelerinin etrafında günler süren sıkışmasının yukarı yönü kırarak dün 32,40 dolar seviyesinde kadar yürüdü. Teknik bir bakış açısıyla, yükselişin 34,400 dolar seviyesine kadar devam edebileceğini düşünüyoruz.

ABD’de tüketici güveni, yüksek enflasyon ve yükselen faiz oranlarının Amerikalıları ekonomik büyümeyi azaltabilecek motorlu taşıtlar ve evler de dahil olmak üzere büyük kalemlerini satın alma konusunda daha temkinli olmaya zorlamasıyla Mayıs ayında ılımlı bir şekilde gevşedi. ABD borsaları geceyi ılımlı düşüşle tamamlarken, yeni gün başlangıcında, Asya piyasalarında da hava parçalı bulutlu. Gösterge endeks Tokyo borsası %0,7 yukarıda işlem görürken, geriye kalan bölgelerde düşüş eğilimi hâkim. Çin’de bu sabah açıklanan PMI verisi (fabrika faaliyeti) ağır koronavirüs kısıtlamaları tedarik zincirlerini bozmaya ve talebi azaltmaya devam ederek, artan hammadde maliyetlerinden halihazırda baskı altında olan bazı bölge ekonomileri için sıkıntılara yol açmasıyla Mayıs ayında yavaşladı.

Mali piyasaların gündemi bugün oldukça yoğun görünüyor. Ne ara takvim Haziran oldu! İçeride büyümenin öncü göstergesi imalat PMI endeksi, İstanbul bölgesi için enflasyon rakamları (İTO), dışarıda ise Almanya perakende satışlar, Euro bölgesi imalat PMI ve işsizlik, Cuma günü ABD’de açıklanacak resmi istihdam verileri öncesinde ABD ADP özel sektör istihdam verisi, imalat PMI ve ISM verisi takip edilebilir. Rekor enflasyon rakamları sonrasında ECB Başkanı Lagarde’nin açıklamaları da merakla bekleniyor.

iktisatbank.com