Ne var ne yok sat, dolar al teması güç kazanıyor!

Dün günün ilk yarısında sert satışlar ardından soluklanma isteği ile güne başlayan küresel mali piyasalar, günün ikinci yarısında yeniden satış baskısına boyun eğdi. En büyük 500 şirketin işlem gördüğü ABD’nin S&P500 endeksi, FED’in ekonomiyi resesyona sokma riskine rağmen 40 yılın en azılı enflasyonu ile mücadele etmekte oldukça kararlı olduğu ve bu bağlamda daha da şahin bir patikaya geçmesi ardından Ağustos ayının sonundan bu yana baskı altında olduğunu görüyoruz. Sene başına göre bakılırsa S&P500 endeksi %24’e yakın gerileme kaydederek ayı piyasasının derinliklerine indi. Ayı piyasası, piyasa terminolojisinde %20’den fazla düşüş durumunu temsil ediyor.

Dün kripto paralar cenahında da hareketli bir gün yaşandı. FED Başkanı Powell, ülkesinde kripto ürünlerde inovasyonun desteklendiğine vurgu yaparak, uygun denetim ve düzenlemeye ihtiyaç olduğunu söyledi. Powell, “ABD Merkez Bankası Dijital Para Birimi (CBDC) çıkarmak için politikayı ve teknolojiyi değerlendiriyoruz” derken ilerleyip ilerlenmeyeceği konusunda alınmış bir kararın olmadığını söyledi. Açıklamaların yardımı ile, amiral gemi Bitcoin dün gün içerisinde 20,400 dolar seviyesine varan bir sıçrama kaydetse de, günü 19bin dolar seviyesinin altında tamamladı.

Benzer bir eğilim kıymetli madenler cephesinde de yaşandı. Uzun bir süredir takip ettiğimiz ve bir fiil işlem yaptığımız önemli destek seviyesi olan 1,685 doların peş peşe iki hafta altında kapanış yapan ons altın, dün gün içinde 1,645 dolar seviyesine doğru bir artak yapsa da, piyasaların genel hatları ile günün ilk yarısında elde ettikleri kazanımlarını koruyamaması paralel geceyi 1,620 dolar seviyelerine doğru gerileyerek tamamladı. Teknik mânâda ön plana çıkardığımız 1,600 dolar seviyesinin kıyısındayız. Gümüş cephesinde de benzer bir tablo ile karşı karşıyayız. Gümüşün haftayı 18,60 dolar altında kapatmasını pek de sevimli okumayacağız.

Gözler hâliyle, geçen hafta Cuma günü açıklanan İngiltere mega vergi indirim paketi ardından tüm zamanların en düşük seviyesine düşen Sterlin’i ve Avrupa ile Rusya’nın ekonomik savaşında EUR’yu takip etmeye devam ediyor. Enerji krizinden Avrupa’yı bekleyen sert kışı ve beliren ekonomik durgunluk riskine karşı Avrupa Merkez Bankası’nın devam eden sıkılaştırıcı para politikası bir tarafta, doların süper döngüsü diğer tarafta EUR üzerinde baskı kurmaya devam ediyor. EUR dolar karşısında 0,95 seviyelerine gerileyerek son 20 yılın yeni en düşük seviyesini test etti. İngiltere cephesinde ise, vergi indirimleri ile oluşacak mali genişlemenin yaratacağı bütçe açıkları ve bunun enflasyonu daha da coşturacağı gerçekğine rağmen, İngiltere Merkez Bankası’nın enflasyonla mücadele kapsamında daha da fazla faiz artıracağı yönünde beklenti (maliye ve ekonomi politikalarının çelişmesi) Sterlin’i hırpalamaya devam ediyor. Haftanın ilk işlem saatlerinde 1,0382 seviyesi ile bilinmeyen sulara sürüklenen GBPUSD paritesi, 1,06’lı seviyelerde âdeta  ‘çırpınmaya’ devam ederken, hem EUR hem de GBP tarafında, içsel sorunların da ötesinde güçlü dolar ile riski aşağı yönlü görüyoruz.

Doların 6 para birimine göre değerin gösteren sepet kur DXY, içerisinde yer alan ağırlık olarak EUR, JPY ve GBP’nin dolar karşısında mevzi kaybetmeye devam etmesi ile 114,5 seviyesine yükselerek 2002 yıldan bu yana (son 20 yılın) en yüksek seviyesini test etti. Teknik mânâda. 109,2 seviyesinin üzerinde çeyreksel kapanışa imza atmasını beklediğimiz DXY cephesinde gözümüz 121 seviyesine bakmaya devam ediyor.

Hazır dolardan söz etmeye devam ederken, dün ABD’de açıklanan makro verilerin bir nebze de olsun kafa karışıklığı yarattığını itiraf etmek gerekiyor. Eylül ayı tüketici güveni beklentileri oldukça aşarak son 4 ayın en yükseğine gelirken, Ağustos ayı yeni konut satışları beklentilerin çok üzerinde 685bin ile yine son 4 ayın en yüksek düzeyinde sonuçlandı. Öte yandan, yıllık konut fiyat artışı (Case-Shiller endeksi) beklentilerin de ötesinde gerileyerek %16,1 ile Nisan 2021’den bu yana en düşük düzeye indi. Konut fiyat endeksi hariç açıklanan verilerin ABD’de endişe edilen resesyon riskini tam olarak açıklayamazken, konut endeksinde yaşanan düşüş, konut fiyatlarında fiyat artış baskısının yavaşladığını gösteriyor. Bu veri setinin FED’in elini kuvvetlendirmeye devam edeceğini düşünüyoruz keza yukarıda da değindiğiniz üzere kıta Avrupası ve Asya sorunlarla boğuşurken, ABD ile dünyanın geri kalanı arasındaki ekonomik görünüm ABD’nin elini güçlendirdiğini düşünüyoruz.

Türkiye cephesinde ise USDTRY kuru 18,50 seviyesinin üzerini dün test ederek her geçen gün zirve seviyesini bir adım daha yukarıya taşırken, hisse senedi piyasalarında ise dün ılımlı bir gün yaşandı. Ana endeks günü %0,2 oranında yükselişle tamamlarken, bankacılık hisselerinde yükseliş %2 oldu. Yine de, belli başlı tahtalarda sert satışların devam ettiğini not etmek gerekiyor! Manipülasyon iddialarına konu olan hisse senedi vadeli işlemlerinde ne olacağını önümüzdeki hafta başında kontratların vadesi dolunca göreceğiz ve ne kadarlık bir sermaye erozyonu olduğunu ve bunun hangi kurumları nasıl etkilediğini daha net anlayabileceğiz.

ABD’den gelen yaptırım uyarıları sonrasında Rus ödeme sistemi Mir, Türkiye’deki kamu bankaları tarafından da askıya alındı. Bloomberg HT’nin haberine göre, Ziraat Bankası, Halkbank ve Vakıfbank, Mir ödeme sisteminden ayrılma kararı aldı. Hatırlanacağı üzere, 19 Eylül tarihinde İş Bankası’nın “OFAC açıklamalarını gördük, değerlendiriyoruz. Bu süreçte Mir operasyonunu askıya aldık” açıklamasından bir gün sonra, Denizbank da Rus ödeme sistemi Mir’de hizmetleri askıya aldığını duyurmuştu. Türkiye’nin en büyük bankalarından Ziraat Bankası, Halkbank, Vakıfbank, Denizbank ve İş Bankası, Mir sistemine dahil olan bankalar arasında yer alıyorlardı. Mir, Rusya Merkez Bankası tarafından Visa ve Mastercard dışında bir alternatif olarak geliştirilmişti.

Yeni gün başlangıcında hava olabildiğince bozuk. Küresel mali piyasalarda toparlanma çalışmalarının âdeta saman alevi gibi kısa soluklu kaldığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Artan borçlanma maliyetlerinin küresel durgunluk korkularını artırması, yatırımcıları güvenli liman dolara sığınmaya devam etmesi ve Çin Yuanını rekor düşük seviyelere çekmesiyle bu sabah Asya piyasaları âdeta koyu kırmızıya boyandı. Gösterge endeks Tokyo borsası %2,2 aşağıda işlem görürken, Kore borsasında kayıplar %3 aştı. ABD borsalarının da vadeli işlemlerinde %1’e varan kayıplar görüyoruz. DXY 114,5 seviyelerinde işlem görerek güne güçlü bir başlangıç yaparken, Brent cinsi ham petrolün varil fiyatı bu sabah 85 dolar seviyelerine geriledi (adım adım 78 dolar seviyesindeki hedefimize yürüdüğümüzü düşünüyoruz). Kıymetli madenler ve kripto paralar cenahında aşağı yönlü seyir korunuyor. Piyasaların korku endeksi olan VIX’in bu sabah 33 seviyelerine yakın bir başlangıç yaptığını not edelim (Covid sonrası dönemde VIX en yüksek 39 seviyesini test ettiğini de yeri gelmişken not edelim).

Jeopolitik risklerin tırmanma eğiliminde olduğunu da not etmek gerekiyor. Ukrayna’nın işgal altındaki dört bölgesinde Rus tarafından görevlendirilen yetkililer, oyların büyük çoğunluğunun Rusya’ya katılma lehinde olduğunu bildirdi. ABD’nin referandumları sahte olarak kınayan bir BM kararı planladığını da not edelim. Rusya Ukrayna’nın dört bölgesini ilhak ederse, Ukrayna’nın bu bölgeleri yeniden ele geçirme girişimini Rusya’nın kendisine yapılmış bir saldırı olarak değerlendirileceğini söyleyen Putin, Rusya’nın toprak bütünlüğünü savunmak için nükleer silah kullanmaya istekli olduğunu söyledi.

Mali piyasaların gündeminde bugün içeride önemli bir veri görülmezken, ABD’de bekleyen konut satışları takip edilebilir.

iktisatbank.com.tr