Gelişmekte Olan Piyasa FX Çin’e yenik düştü

Global borsalar haftayı çok moralsiz kapattı: Cuma S&P500 günlük  %3.63 gerilerken, korku endeksi VIX %11.37 yükselişle 33.40’a vurdu.  Hisse senetleri bu hafta Fed kararı, PMI işdünyası güven endeksleri ve ABD tarım-dışı istihdam verisini takip edecek, yön tayin etmek zor.  Türkiye’nin de dahil olduğu Gelişmekte Olan Piyasalar’ın (GOP, Ülkeler = GOÜ) bir sorunu daha var: Çin para birimi yuan hızla değer kaybederek diğer GOÜ’in para birimlerini de aşağı çekiyor. Cuma günü Dolar Endeksi’nde nefeslenme ve Kolombiya’nın $8.7 milyar IMF kredi almasına sevinen GOÜ FX, hala dolara karşı 17 ayın dibinde. FT’a göre, Çin ekonomisi dibi görmeden, GOÜ FX’in toparlanması zor.

Riskli varlıklar bu hafta açıklanacak PMI işdünyası güven endeksleri, Fed FOMC faiz kararı ve Cuma açıklanacak ABD Nisan tarım-dışı istihdamı takip edecek.  Reuters’in konuştuğu fon yöneticileri çoğunlukla karamsar, fakat ABD’den güçlü veri  açıklanır ve Fed’in faiz artırımında  yıl sonunda %2.5 olan  beklentinin ötesine gitmeyeceği mesajı gelirse,  Gelişmiş Ülke borsalarında tepki alımı gözlenebilir.

Öte yanda, GOP için ufuk biraz daha karanlık. Global  enflasyon dalgası Merkez Bankaları’nın enflasyonla mücadelesini uzatacak. Yıl sonuna doğru sona ermesi beklenen GOÜ parasal sıkılaşma süreci 2023 ortalarına sarkarak, hisse senetlerinin cazibesini azaltabilir.

Hisse bazında ise dolar borcu yüksek şirketlerin karlarının ağır darbe yemesi bir olasılık. Financial Times’ın “Pressure on Chinese renminbi hits other emerging market currencies” başlıklı haberine göre, Mart sonuna kadar emtia rallisinden yarar gören GOÜ’in para birimleri dolar karşı güçlü direnç sergilerken, Nisan’dan bu yana Ukrayna Savaşı ve Çin yuanının sürekli zayıflaması tüm GOÜ para birimlerini olumsuz etkiledi. Çin yuanı dolara karşı son 8 işlem gününde  %5 civarında değer yitirirken, $1 trilyona erişene sıcak para kaçışı etkili oluyor.

Amundi Varlık Yönetimi GOP direktörü Yerlan Syzdykov’a göre, kentten kente atlayan Covid-19 kapatma ve kısıtlamaları ekonomide büyük zorluklar yaratıyor. Amundi, bu yıl için Çin ekonomisinin nerdeyse durgunluk sayılacak %4.4 oranında büyümesini beklerken, Covid-19’un sanayi üretiminde %10,  çelik üretiminde  %18 daralmaya neden olacağını kestiriyor.

Amundi’ye göre Çin’de yavaşlama ve yuanın değer kaybı, emtia, ihraç eden ülkelerin ekonomisini ticaret hadleri yoluyla olumsuz etkiliyor.

Yılbaşından bu yan GOÜ FX’in kralı olan Brezilya reali Nisan başında %20 değerliyken, Çin şokuyla %7 geriledi. Kolombiya ve Meksika pezoları yılbaşından bu yana tüm kazanımlarını geri verdiler. GOÜ genelinde, sermaye kısıtlamalarını hayata geçiren Rus rublesi hariç dolara direnen para birimi kalmadı.

Syzdykov’e göre, GOÜ enflasyonu ancak yıl ortasından zirve yapacak. Amundi enflasyonda zirveyi ve Merkez Bankalarının tepkisini görmeden GOP’a ek yatırım yapma niyetinde değil.

Bloomberg’e göre,  Çin MB PBoC ihracatta rekabet avantajını sürdürmek için yuanın dolara karşı değer kaybetmesine şimdilik göz yumuyor. Ancak, yerli sermayenin kaçmaya başladığına dair işaretler alınırsa, PBoC devreye girecek.

Çin yuanının değer kaybının devam etmesi, Senzen ve Şangay borsalarını olumsuz etkileyerek, dünya piyasalarında 2015 benzeri bir paniğe neden olabilir.

Çin 2015’de hiç beklenmedik bir anda para birimi yuanı devalüe etmiş, Çin Merkez Bankası bir anda dolar/yuan bandını yüzde 1.9 yükseltmişti. Kur ayarlaması panik havası yaratmış ve o dönem ülkenin hisse piyasasındaki kayıp 6 trilyon dolara yaklaşmıştı.

Çin depremi, Yunanistan’ın iflası ve petrol fiyatlarında gerilemeyle birleşince, 2015 Haziran ve 2016 arasında tüm dünya borsalarında satışa neden olmuştu.

Özlem Karakullukçu – Arda Ural:  ABD’de ekonomik görünüm ve Fed’in faiz kararı   analizi

Dr. Artunç Kocabalkan – Atilla Yeşilada piyasa yorumu: Bize her gün bayram

IMF Küresel Finansal İstikrar Raporu: Gelişmekte olan ülkeleri neler bekliyor?