Dolar zirvelerde geziyor, TÜFE’de 24 yılın zirvesi bekleniyor

Veri gündemi yoğun hafta bugün 10.00’da yayımlanacak olan temmuz ayı imalat sanayi satın alma yöneticileri endeksi (PMI) ve 12.00’de yayımlanacak olan İstanbul enflasyon verileri ile başlayacak.

Haftanın devamında Ticaret Bakanlığı’nın açıkladığı temmuz ayı öncü dış ticaret ve çarşamba günü yayımlanacak olan temmuz ayı enflasyon verileri izlenecek.

Dış piyasalarda ise ABD imalat sanayi öncü göstergesi olan temmuz ayı ISM imalat endeksi saat 17.00’de yayımlanacak. Cuma günü yayımlanacak ABD tarım dışı istihdam verisi ise Fed’in para politikasının sıkılaşma hızı hakkında fikir verecek.

Enflasyonda yeni rekor

Tüketici Fiyatları Endeksi’nin (TÜFE) temmuz ayında gerileyen akaryakıt fiyatlarına rağmen TL’deki değer kayıplarının devam eden etkileriyle aylık yüzde 2.9 artması yıllık bazda ise 24 yılın yeni zirvesi olan yüzde 80.5’e yükselmesi bekleniyor.

Yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 60.4’e yükselten TCMB yakın tarihin zirvesine tırmanan enflasyona ve diğer ülkelerin faizleri artırımlarına rağmen politika faizini yüzde 14’te tutmaya devam ediyor. Böylece kredi maliyetlerini düşürdüğünü belirten Merkez Bankası, zaman içinde yatırımların artacağını, ihracata bağlı olarak cari açığın kapanacağını ve böylece TL’nin toparlanarak enflasyonun düşeceğini düşünüyor.

Kavcıoğlu’ndan sert cevap

Sanayi yatırımlarını özendirmek için izlenen düşük faiz politikasına rağmen sanayicilerden gelen krediye erişim güçlükleri eleştirilerine Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu geçen hafta cuma günü sert bir üslupla karşılık verdi.

İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) geçen hafta cuma günü düzenlediği toplantıya katılan Kavcıoğlu, sanayicilerin kredilere erişimde zorluklar çektiği ve düşük politika faizine rağmen kredilerde maliyetlerin yüzde 40 aştığı eleştirileri üzerine sanayicileri ucuz kredi kullanıp bunlarla yüksek ham madde stoku taşımak ve ucuz kredi çekerek döviz alımına gitmekle suçladı

Diğer taraftan yüksek enflasyon sabit gelirli çalışanların alım gücünü düşürmeye ve devam ediyor. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş), Ankara’da dört kişilik bir ailenin yapması gereken gıda harcamasının temmuzda bir önceki aya göre yüzde 7.01 arttığını; açlık sınırının ise 6.840 TL ile mevcut asgari ücretin 1.340 TL üzerinde gerçekleştiğini hafta sonunda açıkladı.

Türk-İş verilerine göre son 12 ay itibariyle artış oranı yüzde 128.4 olurken, Ekim 2021’de ilk kez 10,000 TL’yi aşan dört kişilik bir ailenin yoksulluk sınırı ise Haziran’da 22.280 TL’ye yükseldi.

Geçen yıl da yüzde 40 üzerinde değer kaybeden TL, nisan sonundan haziran sonunda BDDK kredi kısıtlama kararına kadar aralıksız değer kaybetmiş ve dolar/TL bu dönemde 14.8’lerden 17.5’e kadar yükselmişti.

BDDK kararıyla kur haziranın son haftasında 16’ya kadar geriledikten sonra tekrar neredeyse aralıksız değer kaybetmeye başladı ve 18 seviyesine yaklaştı. TL son haftalarda her gün yüzde  0.3-0.5 değer kaybetti.

Geçen haftayı 17.92 seviyesinden tamamlayan dolar/TL bu sabah saat 09.04’te 17.9450/17.95 seviyesinden güne başladı. Dolar/TL tarihi zirvenin görüldüğü 20 Aralık’tan bu yana en yüksek seviyelerde seyrediyor.

Bu verilere göre TL’nin dolar karşısında nisan başından beri değer kaybı yüzde 17.2, yılbaşından beri kaybı ise yüzde 26.5 oldu.

Piyasalarda ayrıca bugünlerde başlayan ve Ağustos’ta yaklaşık 20 milyar dolar değerinde tahmin edilen, kur korumalı mevduat (KKM) dönüşlerinin yeni döviz talebi yaratıp yaratmayacağı da izleniyor. KKM’nin kurumsalların dövizden TL’ye geçerek açtığı mevduattan oluşan bölümü TCMB’nin sorumluğunda ve rezervlere yıl başında önemli bir katkı sağladı. Ağustosta ilk kez geri dönecek KKM tutarı TCMB’nin sorumluluğunda olan bölümü yaklaşık 18 milyar dolar.

Uluslararası piyasalardan borçlanma maliyetinin de bir göstergesi olan Türkiye’nin beş yıllık dış borcunu iflasa karşı sigortalamanın maliyeti (CDS) geçen hafta 880 baz puanın üzerine çıkarak tarihi zirveye yaklaşmasının ardından art arda iki seansta keskin şekilde düşerek cuma günü 812/827 baz puandan kapandı.