ANALİZ:  Dolar/TL’de “uzun gece başladı”

KKM  ve biraz da TCMB’nin arka kapı müdahaleleri sayesinde bir süredir 14.25-50 bandında seyreden dolar/TL, Başkan Erdoğan’ın faiz artımı yapılmayacağı açıklaması üzerine, Perşembe sabahı Asya piyasasında 17.19’a fırladı (TSİ 03:20).  Döviz kurunu aralıksız gözetim altında tutan  TCMB ve kamu bankalarının NİYE aniden müdahaleyi azaltıp dolardaki yükselişe göz yumduğu tartışma konusu. Uzmanlara göre, müdahale sürdürülemez. Bazı kaynaklar, TCMB’nin vadesi gelen KKM’lerin döviz çevrilmemesi için tasarruf sahiplerine kıyak yaptığını iddia ediyor. Yorumlar ise yeni bir 21 Aralık 2021  faciasına yaklaştığımız yönünde.

Uzmanlar ne diyor?

BloombergHT’ye göre, Bloomberg Dolar Endeksi yüzde 0,27 yükselişle 1.235 seviyesinde. Türkiye’nin risk primi 29 puan artışla 764 baz puanla 2008’den bu yana en yüksek seviyeden işlem görürken, gösterge faiz de yüzde 25,96 olarak kaydedildi. Gram altın da Aralık’tan bu yana ilk kez 1.000 lirayı gördü.

Bancaire Privee UBP Stratejisti Peter Kinsella, lirada daha fazla zayıflamanın kaçınılmaz olduğunu belirterek, “Bu, yüksek enflasyon ve kredi büyümesi neticisinde artan cari açığın bir sonucu” ifadelerini kullandı.

Döviz kurlarının yeniden tırmanışa geçtiği şu günlerde yatırımcılar “Yeni bir 20 Aralık senaryosu tekrar edilebilir mi?” sorusuna cevap arıyor. Doların 18 TL’nin üzerine kadar tırmanmasına göz yuman hükûmet 20 Aralık 2021 tarihinde kur korumalı TL mevduat (KKM) hesabı açılmasına imkân vermişti.

Dün doların 17,05 rallisine başladığına işaret eden Kronos ekonomi yazarı Turhan Bozkurt, “Dolar/TL kurunda 17,05 duvarı yıkıldığında 17,22-17,40 aralığına kadar yeni bir yükseliş koridoru açılacak.” dedi.

“15,50 TL ve altında bir kur artık tarih oldu.” diyen Bozkurt, “Bu eşikler geçildiğinde alınacak kararlar piyasa dostu olmayacak” tespitinde bulundu.

ABD’li ekonomist Mohamed El-Erian, TL’nin dünkü değer kaybının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın faizlerin artmayacağı, hatta düşebileceği yorumunun ardından geldiğini hatırlattı.

Allianz ve Barclays’te yöneticilerinden El-Erian “Ekonomi açısından, yaşananlar ekonominin temel bir yasasının yok sayıldığı bir deneyin devamı” ifadelerini kullandı.

Finansal piyasalar yöneticisi İris Cibre de CDS priminin 14 yılın zirvesine çıktığını belirterek, “Dolar borçlanma maliyetimiz yaklaşık yüzde 10,9 yükselmiş durumda, hayırlı olsun” dedi ve ekledi: “Dövizde tekrar parabolik hareketlere neden olmasından korkuyorum.”

Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) Baş Ekonomisti Robin Brooks da Türkiye’nin CDS priminin geçmişte Brezilya ve Güney Afrika gibi gelişmekte olan ülkelere paralel hareket ettiğini fakat 2018’den bu yana uygulanan ekonomi politikaları nedeniyle ayrıştığını yazdı.

Brooks, “Tekrarlanan kredi teşvikleri, büyük cari açık ve devalüasyon Türkiye’nin risk primini çok daha yüksek bir seviyeye taşıdı” dedi.

YORUM:  Dolar durmaz, müdahale ya da sermaye kontrolü gerekecek

Yazarımız ve İstanbulAnalytics Ekonomi Uzmanı Güldem Atabay, Çarşamba akşamı şu yorumu yaptı:

Haftalardır olasılığı yükseldiği açısından bahsedilen yeni bir TL krizi aslında daha başlamış değil. Merkez bankasının elindeki son ateş gücü 15-20 milyar dolarlık daha satış yaparak TL’yi baskılamaya çalışmaktan öteye gitmez.  Yaz sonundan itibaren ekonomik temellere dayalı yeni bir kur baskısı ile TL/dolar’ın 17,00’den yukarı tırmanacak gibi görünüyor.

Hükûmetin düşük faiz ile yüksek büyüme politikasını benimsediğini belirten İktisatçı Atilla Yeşilada, “Çözüm faiz değil, sermaye kontrolleri gelecek.” ikazında bulunmuştu.

Atilla Yeşilada Mesele Ekonomi-Zor Görev’de çok tartışılan Mayıs ayı enflasyon verilerini, yaklaşan kur şoku riskini ve sermaye kontrolü ihtimali anlattı.

Faiz artışının artık bir çözüm olmadığını söyleyen Yeşilada, sermaye kontrolü geleceğini tekrarladı. Bütçedeki açığın sürdürülebilir olduğunu ama yükün her geçen gün arttığını söyledi.

Çözüm faiz değil, sermaye kontrolü gelecek! | Atilla Yeşilada

Cin şişeden çıktı: S&P- “Türkiye’nin ilave sermaye kontrolü getirme riski artıyor”

Mahfi Eğilmez: Kur Korumalı Mevduat Hesabı Dolarizasyonu Artırdı!