Dr Fulya Gürbüz | Ekonomi Gündemi: İşgücü, dış ticaret, inşaat maliyetleri, nakit bütçe, reel döviz kuru, TCMB anketi

6 – 10 Aralık haftasında Kasım ayına ilişkin olarak TCMB anketinde enflasyon, faiz ve kur beklentilerinde yükseliş; Ekim ayına ilişkin olarak reel döviz kurunda sert düşüş, dış ticaret haddinde gerileme, inşaat maliyetlerinde artış göreceğiz.

6 ARALIK 2021, PAZARTESİ

KASIM AYI REEL EFEKTİF DÖVİZ KURU – TCMB

Ekim ayında TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru (REDK) aylık 2,56 puan azalışla 60,4 seviyesine gerilemiş, TL’deki değer kaybı Ekim ayında hızlanmıştı. Aşağıdaki grafikte yarı yarıya dolar ve eurodan oluşan döviz sepetindeki yıllık bazda artışların/azalışların (sarı çizgi), REDK’da (grafikte mavi çizgi) ters yönlü olarak azalış/artışlara sebep olduğunu görüyoruz. Kasım ayında döviz sepetinde yaşanan sert artış, REDK’de sert düşüş etkisi yaratacak.

Kaynak: Turkey Data Monitor

7 ARALIK 2021, SALI

KASIM AYI HAZİNE NAKİT DENGESİ – TCMB

Hazine nakit dengesi Ekim ayında 5,2 milyar TL açık vermiş, böylece yılın ilk on ayında nakit açığı 80,2 milyar TL olmuş, Hazine net olarak 110,9 milyar TL borçlanmıştı. Ekim ayında gelirler 123,7 milyar TL’ye yükselirken giderler 129,0 milyar TL’ye gerilemişti. 2020 yılı Ocak-Ekim döneminde 147,6 milyar TL açık kaydedilmiş, 2020 yılı toplamında nakit açığı 181,9 milyar TL olmuştu.

Kaynak: Turkey Data Monitor

9 ARALIK 2021, PERŞEMBE

3 ARALIK 2021 TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB

26 Kasım ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) kurdaki sert yükselişin etkisiyle önceki haftaya göre sert yükseldi.. TL cinsi mevduatlar önceki haftaya göre hafif yükselirken, düşen kredi faizlerinin etkisiyle TL cinsi krediler haftalık %1,6’lık sert yükseliş kaydetti.  TL cinsi mevduat faizleri %10-16 aralığına, TL cinsi kredi faizleri %16-25 aralığına geriledi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar düşüşle 115,6 milyar dolara, tüzel kişilerin 1,3 milyar dolar düşüşle 87,2 milyar dolara geriledi; yurt dışı mevduatlar 0,1 milyar dolar artışla 24,5 milyar dolara yükseldi, böylece toplam DTH büyüklüğü 26 Kasım haftasında 0,9 milyar dolar düşüşle 229,8 milyar dolar oldu. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar düşüşle 4,7 milyar dolar seviyesine geriledi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 126,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre 2,3 milyar dolar azaldı; altın rezervleri 39,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,4 milyar dolar, brüt döviz rezervleri 87,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,9 milyar dolar düştü. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 2,4 milyar dolar artışla 20,9 milyar dolar seviyesine yükseldi. Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 25,9 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 3,6 milyar dolar geriledi. Yurt dışı yerleşikler 26 Kasım ile biten haftada hisse senetlerinde 65 milyon dolarlık net satış, DİBS’te 580 milyon dolarlık net satış gerçekleştirdi.

3 ARALIK 2021, CUMA

ARALIK AYI PİYASA KATILIMCILARI ANKET SONUÇLARI – TCMB

Merkez Bankası Kasım ayı Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçlarına göre TÜFE’nin aylık artışı %1,77’ye gerilemiş, yıl sonu TÜFE beklentisi %19,31’e yükselmişti. Yıl sonu Dolar/TL kur beklentisi 9,979’a yükselmişti. Yıl sonu cari işlemler açığı toplamı 19,2 milyar dolara, 2022 yılında ise 19,0 milyar dolar seviyesine gerilemesi bekleniyordu. 2021 yılı GSYH büyüme beklentisi %9,19’a yükselirken 2022 yıl sonu büyüme beklentisi %4,15 ile değişmedi. Anket sonuçlarından Merkez Bankasının 18 Kasım toplantısında politika faizini %15,0-15,5’e düşüreceği beklentisi vardı. Nitekim TCMB Kasım ayı toplantısında politika faizini %15’e düşürdü. Kasım ayı sonunda döviz kurundaki sert artışların etkisiyle enflasyon, faiz ve kur beklentilerinde yukarı yönlü değişimler göreceğiz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

EKİM AYI DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ – TÜİK

İhracat birim değer endeksi Eylül’de bir önceki yılın aynı ayına göre %11,8, ithalat birim değer endeksi %23,4 artış kaydetmişti. Miktar endeksleri ise yıllık bazda ihracatta %16,3 artmış, ithalatta %9,2 azalmıştı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise ihracat miktar endeksi önceki aya göre %1,0, ithalat miktar endeksi %3,2 azalmıştı. İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan dış ticaret haddi, Eylül ayında 88,4 seviyesine yükselmişti. Ekim ayında ithalatın önceki aya göre yatay kalması, ihracatın ise aylık %9,9’luk artış kaydetmesi miktar endekslerinde ihracatı yukarı çekecektir. Ekim ayında kurdaki yükselişin ithalat birim fiyatlarını yukarı çekebilir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

EKİM AYI İŞGÜCÜ VERİLERİ – TÜİK

Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde mevsim etkisinden arındırılmış işsiz sayısı 2021 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre 70 bin kişi azalarak 3 milyon 794 bin kişi olmuş, işsizlik oranı 0,3 yüzde puanlık azalışla %11,5 seviyesine yükselmişti.

Kaynak: TÜİK

EKİM AYI İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ – TÜİK

İnşaat maliyet endeksi Eylül ayında aylık %0,25, yıllık %39,54, artış kaydetmişti. Bir önceki aya göre malzeme endeksi %0,41 artmış; işçilik endeksi %0,18 azalmıştı. Bir önceki yılın aynı ayına göre ise malzeme endeksi %47,44, işçilik endeksi %22,25 artmıştı. Ekim ve Kasım aylarında döviz kurundaki sert artışın etkisiyle özellikle malzeme maliyetinde sert yükseliş göreceğiz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Dr. Fulya Gürbüz

fulyagurbuz.com