Nedim Türkmen: Çeklerin yüzde 40’ı ödenmedi

Köşemde 3 Mayıs 2021’de “Çeklerin ödenmesi kimler için durduruldu?” başlıklı yazımı okumuştunuz.

Devletin vatandaştan olan alacakları ile ilgili herhangi bir erteleme yapılmaz iken, Meclis’te son dakikada özel hukuk ilişkisine müdahale edilerek, çek alacaklılarının çek bedellerini tahsil etmesi, çekin bankaya ibrazı yasaklanarak engellendi. 7813 sayılı Kanun’un 15. maddesi ile yapılan düzenlemeyle; Covid19 salgın hastalığıyla mücadele kapsamında ülke genelinde uygulanan kısıtlamalar dikkate alınarak, hak kayıplarının önlenmesi amacıyla çek ibrazına yasak getirildi.

Kanunun Resmî Gazete’de yayımı ile beraber 30 Nisan 2021 sabahı güne başlayan piyasalarda müthiş bir panik başladı.

Yapılan büyük hata fark edildi ama artık iş işten geçmişti. Ticaret Bakanlığı önce bir basın açıklaması yaptı, sonra da mükerrer sayılı Resmî Gazete’de bir genel tebliğ yayımladı. Kanuna tamamen aykırı hükümler içeren ve kanun ile yapılan düzenlemeyi genel tebliğ ile düzeltmeye (!) çalışan genel tebliğde, “Çek hesabı sahibinin hesabında çekin karşılığının bulunması kaydıyla, çek bedelinin ödenmesi gerekmektedir” düzenlemesi yapıldı.

Yapılan tebliğ düzenlemesinin kanun ortada iken hiçbir anlamının olmadığını, normlar hiyerarşisine aykırı bir durum olduğunu, bu hususun yasa ile tekrar düzeltilmesi gerektiğini ifade ederek yazımda iktidara birçok soru sormuştum.

ÇEKTE YANLIŞTAN DÖNÜLÜYOR AMA ÇOK GEÇ

İktidar, sigortacılık ile diğer bazı alanlara ilişkin kanunlarda ve bir kanun hükmünde kararnamede değişiklik yapılmasına dair kanun teklifini 10 Mayıs 2021’de Meclis’e sundu.

Kanun teklifinde kaos yaratan düzenlemeye ilişkin çözüm aşağıdaki şekilde bulunmuş (!)

1) İbraz süresinin son günü 30/4/2021 ila 31/5/2021 (bu tarihler dahil) tarihleri arasına isabet eden veya ibraz süresi bu tarihler arasında başlayan çeklerin ibraz süresi 31/2021 (bu tarih dahil) tarihine kadar durur. Bu çeklerin belirtilen tarihler arasında ibraz edilmesi ve çek karşılığının tamamen bulunması halinde ödeme yapılır, çek karşılığının bulunmaması veya kısmen bulunması halinde ise “karşılıksızdır” işlemi yapılmaz. Belirtilen tarihler arasında ibraz edilmeyen veya ibraz edildiği halde “karşılıksızdır” işlemi yapılmayan çekler 1/6/2021 tarihine itibaren kalan ibraz süreleri içinde ibraz edilebilir.

2) Bu fıkrayı ihdas eden kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce birinci fıkranın (a) bendi kapsamındaki çekler bakımından yapılan ibraz, ödeme ve diğer işlemler sebebiyle ilgililerin hukuki, idari, mali ve cezai sorumluluğu doğmaz.

Yukarıdaki düzenleme, kanun Resmi Gazete’de yayımlandığında yürürlüğe girecek.

SORUNLARI ÇÖZEMEDİĞİNİZE İKNA OLDUK,GÖLGE ETMEYİN

Ülkenin hiçbir sorununu çözeme, birilerine şirin gözükmek için piyasaya müdahale et. Piyasanın tokatını ye. Bilmediğinizi konulara son dakikada müdahale edip, piyasada nakit akışını durdurdunuz. Şirketler tahsilat yapamayınca; bankalara olan kredi borçlarını, tedarikçilerine olan borçlarını ve tam bayram öncesine denk gelen personel maaşlarını da ödeyemediler.

Piyasanın basireti, çeklerin %60’nın çeşitli yöntemlerle, bu garabet yasaya rağmen ödenmesini sağladı.

Meclis kapalı, 17 Mayıs‘ta açılacak. bu yasa teklifi önce komisyonda sonra Meclis Genel Kurulu’nda kabul edilecek ve Cumhurbaşkanı’nın onayından sonra Resmi Gazete’de yayımlanacak. Bu en erken 24 Mayıs’ta olabilir diye tahmin ediyorum.

Çeklerle ilgili ibraz yasağı 1 Haziran ‘da kalkıyor. Siz sürenin bitimine 1 hafta kala düzeltme yapıyorsunuz. El-insaf.

Yazarın SÖZCÜ’de yayınlanan makalesinden alıntıdır, linki burada

Mesele Ekonomi: Sistem sürekli kriz üretiyor: Çek krizi & içki yasağı bilmecesi | Güldem Atabay

Erol Taşdelen Yazdı: Bankacılıkta ’30 Nisan Çek Vakası’, o gün neler yaşandı?

Pazar yerleri genelgesi, ürünlerini çöpe atmak zorunda kalan çiftçiyi rahatlatır mı?