Mayıs bütçe: Pandemide ertelenen vergiler bu seneyi rahatlattı

Hazine Maliye Bakanlığı’nın verilerine göre merkezi yönetim bütçesi, mayısta 13,4 milyar lira açık verdi ve Ocak-Mayıs döneminde açık 7,5 milyar lira oldu. Geçen yılın ilk beş ayında açık 90.1 milyar lira seviyesindeydi. 2020 Mayıs ayında 7 milyar 637 milyon TL faiz dışı açık verilmiş iken 2021 Mayıs ayında 575 milyon TL faiz dışı fazla verildi. Böylece ilk beş ayda faiz dışı fazla 73,9 milyar liraya ulaştı.  geçen yıl ilk beş ayda 25,1 milyar lira faiz dışı açık vardı.

Bütçe gelirleri mayısta yüzde 53,5 artışla 104,5 milyar liraya yükselirken, bütçe giderleri yüzde 38 artışla 117,8  milyar oldu. Böylece bütçe açığı geçen yıl mayıstaki 17,3 milyar liradan bu yıl 13,4 milyar liraya geriledi.

Mayısta vergi gelirlerinde dikkat çekici yüzde 67 artış vardı. Alt kalemler içinde yüzde 633 büyüme ile geçen yıl ötelenen dahilde alınan katma değer vergisi geliri geliri 10.1 milyar lira ile ön plandaydı. Yine geçen yıl hem ötelenen hem kapanma nedeniyle ithalattaki düşüşten etkilenen ithalde alınan katma değer vergisi de yüzde 122,5 yükseldi ve 18.2 milyar lira gelir kazandırdı.

Özel Tüketim Vergisi yüzde 17,6 artarken motorlu taşıtlardan alınan ÖTV yüzde 197,3 artarak 4.2 milyar liralık gelire elde edildi. Alkollü içkilerden alınan ÖTV yüzde 68,7 artarken eşel mobil uygulamasının etkisiyle petrol ve doğalgaz ürünlerinden alınan ÖTV yüzde 51,8 azaldı.

Bütçe gelir performansının gücü ve bütçe açığındaki görece gerilemede en büyük etki geçen yıl ertelenen vergilerin bu yıl döneminde alınması.  Hatta 2021 Mayıs’ta kapanma önlemlerinin kısmi olması sayesinde gelirler nisana ve geçen yılın aynı dönemine göre daha iyi bir performans sergilendi.  Toplam giderler tarafında aylık yüzde 38’l,ik artış enflasyonun oldukça üzerinde olmakla birlikte, mal ve hizmet alımlarındaki yüzde 44,4 oranındaki artış ve cari transferlerdeki yüzde 42,7’lik artış enflasyonun çok üzerinde olduğundan önümüzdeki aylarda dikkatle izlenmeli.  Fakat ilk beş ay giderlerinin enflasyona paralel yüzde 14,8 artması harcamalar tarafında kontrollü gidişatın işareti.

Önümüzdeki aylarda aşılamanın hızlanması pandemi dönemi önlemlerinin normale dönmeye başlamasıyla bütçedeki olumlu performansın sürmesi beklenebilir.  Fakat, iç talepteki yavaşlama özellikle yılın son çeyreğinde vergi geliri performansında aylık bazda etkili olmaya başlayacaktır.