Erol Taşdelen: Türkiye’de Kripto Para alım satımı yasal mı?

Genel adı Kripto Para olan ve ağırlıklı halk dilinde bilinen adı ile BITCOIN bilindiği gibi resmi kurumlar ile ilgisi olmayan elektronik ortamda oluşturulan bir para birimi. KRİPTO PARA alım satımı tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de sürekli gündemde olan bir konu. Yurt dışı yurtiçin KRİPTO PARA hesap açmak bankalarda hesap açmaktan daha kolay, internet üzerinden kimlik fotoğrafınızı göndermek yeterli. Yurt dışında da bu işe aracılık yapan yüzlerce firma var, bu firmaları da  para transferinde bankalar  aracılık hizmeti ile desteklemekte.

Konumuz yurt dışındaki firmalar değil yurt içinde alım satıma aracılık yapan KRİPTO PARA alım satımına aracılık eden firmaları ve buna para transferinde aracılık eden bankalar.

Yasal düzenleme var mı ?

 

KRİPTO alım satımı ile ilgili firmaların müşterileri ile ilgili yaptığı Kullanım Sözleşmesine baktığımızda;

“Kullanıcının hatasından doğan veya doğacak, her türlü zarar ve/veya kayıplardan dolayı firma yönetim kurulu üyeleri, yöneticileri, çalışanları ve bu sitede yer alan bilgileri hazırlayan kişilerin hiçbir hukuki ve cezai sorumluluğu bulunmamaktadır. Kullanıcıların hukuka aykırı işlem yapmalarının fark edilmesi halinde, firma hiçbir şekilde sorumlu olmamaktadır denmektedir. Kullanıcıların Site üzerinde aldığı hizmetleri kullanarak yaptığı her işlem ve eylemdeki hukuki ve cezai sorumluluk kendilerine aittir. Firmanın hiçbir hukuki ya da idari sorumluluğu bulunmamaktadır”. Şeklinde maddeler söz konusu.

Ayrıca, çıkabilecek uyuşmazlıklarda işbu Kullanım Sözleşmesi ve Türkiye Cumhuriyeti  Hukuku esas olup, …… ( il )  Mahkemeleri yetkilidir cümlesinden de anlaşıldığı gibi genel hukuki bir ibare kullanılması bile bu yönde yasal düzenlemenin henüz yapılmadığını ispatıdır. Düzenleme olmadığı için sözleşmelerde de haklı olarak SPK, Bankalar Kanunu, Borçlar ve Medeni Kanun, Vergi Kanunu  gibi Borç / alacak ticari ilişkileri düzenleyen kanunlara göndermeler yok. Bu sözleşmelerden de anlaşıldığı gibi bu alanda ciddi bir yasal boşluk var.

 

Aracı Firma ve bankalar bu işlemler için denetleniyor mu?

 

KRİPTO  işlemelerinde Banka,  Aracı Kurum taraf olmasına rağmen bu kurumları kimin denetlediği hala soru işaretidir. Daha da ileri gidelim acaba bugüne kadar hiç denetlendi mi ? SPK, Türkiye Bankalar Birliği, BDDK, Rekabet Kurulu, Kişisel Verileri Koruma Kurulu ( KVKK ), Tüketici Mahkemeleri … gibi kurumlardan hangilerinin bu işlemlerin denetimine tabi olduğu, denetlenip denetlenmediği ortada soru  işareti olarak durmakta. Bu kurumların bu kadar işlem yapıldığı, yatırımcıları bu kadar yakından ilgilendirdiği,  bankaların hesapları olup, aktif aracılık yaptığı durumda denetlenmeme durumu var ise durum gerçekten vahim. Denetim için mağduriyetlerin mi ortaya çıkması veya şikayetlerin mi gelmesi gerekiyor, resen denetlenmesi gerekmez mi. Bununla ilgili, Yasal düzenlemelerin de bir an önce yapılması şart.

 

KRİPTO aracı firmalarında hesap açmak kolay mı ?

Bir defa bu tür firmalar hesap açanların gerçekten o kişi olup olmadığını konusunda ciddi zaaflar içeriyor. İnternet üzerinden kimlik fotoğrafı ile hesap açılıyor. Kimlik ile birlikte kimliğe kendi fotoğrafınızı  da gönderiyorsunuz ama kimlik üzerindeki fotoğrafın sahte olup olmadığını kontrol etmeleri çok zor. Zira çalıntı kimliğe kendi fotoğrafınızı yapıştırıp çok kolay hesap açabilme ihtimali bu sistemde mümkün.

 

Kripto aracı firmalarına para aktarmak kolay mı ?

KRİPTO hesabınız var ise aracı bankadaki hesabını aracılığı ile sadece hesap sahibi ilgili firmadaki hesabına para aktarabiliyor. Fiiliyata baktığınızda para aktarmada tek güvenlik tedbiri bu gibi gözüküyor. Yani bankadaki hesap da sahte ise çok kolay sisteme para sokabilirsiniz. Bu durumda yasal sorumluluğun kimde olduğu da ortada soru işareti olarak duruyor. ATM’lerden para yatırılamıyor. 3. Şahıslar sizin hesabınıza para yatıramıyor. Bu uygulama güvenlik açısından güzel ama tek şart ile bankadaki hesabın gerçekten güvenli ve gerçek hesap olup olmaması şartı ile.

 

Kripto hesaplarını güvende mi ?

Firma açıklamalarına baktığınızda sistem çok güvenli. Çevrimdışı Kripto cüzdanlar uygulanıyor. Yedekler farklı ülkelerde saklanmakta, kripto ve para transferlerinde dijital imza kontrollerinden sonra onay veriliyor. Kulağa hoş gelse de  Türkiye’deki  Kripto alım satım aracılık yapan firmaya  para aktardıktan sonra internet üzerinden alım yaptınız, bunu dünyanın herhangi bir yerindeki Kripto hesaplarına aktarıp izinizi kaybettirebilirsiniz. Çiftlikbank gibi dolandırıcı işlemlerinde Kripto hesapların kullanıldığı basında yer almıştı. Bu durumda kripto ve paraya ulaşmak çok zor. Bu firma ve işlem yapanların denetiminin önemi bir kez daha burada ortaya çıkıyor. Tersi de mümkün dünyanın başka yerlerindeki hesaplarınızdaki kripto paraları yerli hesabınıza aktarıp burada paraya çevirebilirsiniz. Yurt dışından gelen bu paranın yasal kazanç / kara para olup olmadığı denetleniyor mu? Sanmıyorum. Bu güne kadar bu yönde hiç ihbar, yakalama haberi rastlamadım medyada.

 

Suistimallere açık mı ?

Her sistemde olduğu gibi mevcut sistemde de boşluklar bulunmakta. Firmaların, kullanıcı sözleşmelerinde, ”hiçbir şeyden kurumumuz sorumlu değildir” diye yazmaları firmaları yasal olarak sorumluluktan kurtarmaz tabi ki. Bir defa yurtdışı aracı firmalarından gelen kripto kaynaklarının yasal olup olmadığını sistem denetlemediği gibi buradaki kazancın vergilendirilmesinde de ciddi eksiklikler mevcut. Vergi konusundaki bir karışıklık da kriptoların mal mı para mı sayılması yönünden kaynaklanıyor. Bu konu birçok ülkede de tartışma konusu. Şu an fiili uygulamada buradaki kazançlardan vergi ödenmiyor.

 

Aciliyet ve Sonuç

Türkiye’de de alım satımı yapılan Kripto işlemleri ile ilgili “yasal düzenlemeler” acil yapılmalı, denetleyici kurum ve kuruluşlar acil belirlenip görevlendirilmelidir. Kar paranın önlenmesine yönelik düzenlemeden tut da,  vergi düzenlemeye kadar iş akışı ile ilgili düzenlemeler acil yapılmalıdır.  Çünkü işlemler dünyada olduğu gibi kara para aklamaya müsait olup kriminal suç oluşması beklenmeden, yatırımcıların cebi yanmadan yasal düzenlemeler yapılmalıdır. Türkiye’de Bankerler Skandalı oldu, Bankalar battı, Titan zincirlerinde, Çiftlikbank tarzı çocuk oyunlarında mağduriyetler yaşandı ama belli ki hala geçmişten ders almıyoruz.

 

Erol TAŞDELEN

 

 

Websitesi www.bankavitrini.com u ziyaret edin

 

 

Konuk yazar Dr İbrahim Can: KRİPTO VARLIK PİYASASI İNCELEMESİ

 

FÖŞ anlattı:  Kripto-Varlıkların Geleceği: Para Kuramı Ne Diyor?

 

Atilla Yeşilada ve Hakan Akan veri merkezlerini anlattı: “Türkiye’de fiyatlar Avrupa’nın 2-3 katı”