IMF SDR dağıtımını gerçekleştirdi, TCMB ne yapacak bu parayı?

IMF Başkanı Kristalina Georgieva, 650 milyar dolar büyüklüğü ile IMF tarihinin en büyük SDR-Özel Çekim Hakkı dağıtımının bugün gerçekleştirildiğini duyurdu.

Georgieva yaptığı açıklamada, “Özel Çekim Hakkı dağıtımı dünya için bir taze kan ve eğer akıllıca kullanılır ise bu benzeri görülmemiş krizle mücadele için eşsiz bir fırsat” dedi.

“SDR dağıtımı global ekonomik sisteme ek likidite sağlayacak, ülkelerin döviz rezervlerine eklenecek ve üye ülkelerin yurt içi veya yurt dışı borçlanmaya bağımlılıklarını azaltacak. Ülkeler, SDR dağıtımının sağladığı alanı ekonomilerini desteklemek ve kriz ile mücadelelerini artırmak için kullanabilecekler” diye konuşan Georgieva, SDR’lerin ülkeleri IMF’teki kotalarına göre dağıtıldığını belirtirken, 650 milyar doların 275 milyar dolarının gelişmekte ve kalkınmakta olan ülkelere gittiğini de vurguladı. Düşük gelirli ülkelere 21 milyar dolar dağıtıldığını belirten Georgieva, bunun bazı ülkeler için GSYH’nin yüzde 6’sına denk geldiğini de ifade etti.

“SDR dağıtımı, IMF’in pandemi sürecinde üye ülkeleri desteklemeye yönelik çabalarının önemli bir bileşeni” diye konuşan Goergiva, pandemi karşısında bugüne kadar 85 ülkeye 117 milyar dolar yeni finansman sağladıklarını, 29 ülkeye borç geri ödemelerinde rahatlama imkanı verdiklerini de belirtti.

Türkiye ne aldı?

IMF, SDR’ları üye ülkelerin merkez bankalarına rezerv varlığı olarak ihraç eder. Merkez bankaları bu rezerv varlığını diğer merkez bankalarıyla kolayca döviz değiş tokuşu yapmak için kullanabilir.  IMF’nin en son SDR tahsisi yaptığı 2009’da üye ülkeler küresel mali krizin etkilerini hafifletmek için 250 milyar dolarlık SDR rezervi temin etmişti.  Mevcut durumda yaklaşık 1,5 milyar dolarlık IMF parası TCMB brüt rezervlerinde duruyor. Bu para, IMF’nin üye ülkelere kredi olarak aktardığı paradan farklı.

Türkiye’nin IMF’de yaklaşık %1 payı bulunuyor. 23 Ağustos’taki tahsisten TCMB hesaplarına girecek yaklaşık 6,3 milyar dolar.

TCMB’nin “uluslararası rezervler” istatistiklerinden Türkiye’nin elindeki SDR miktarı izlenebilir.  SDR’ler muhasebe gereği “resmi rezerv varlıkları” altında gösteriliyor ve hesaplara girdiğinde ülkenin brüt rezervi o kadar artıyor.  Rezervleri dış varlık kalemindeki artış dış yükümlülükleri de yükseltiyor; dolayısıyla net uluslararası rezerv miktarı etkilenmiyor.

TCMB eski Başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara Twitter hesabından yaptığı açıklamada “IMF’nin sağladığı SDR imkanını kabaca merkez bankasına açılan sonsuz vadeli bir döviz kredisi gibi düşünebilirsiniz. Rahatlıkla dövize çevrilebilir ve müdahalelerde kullanımı izne tabi değildir. Dolayısıyla swaplara kıyasla çok daha kaliteli bir rezerv varlığıdır” dedi.