Konut ve barınma çıkmazı: ‘Kiralarda olağanüstü bir artış var’

BETAM Direktörü Prof.Dr. Seyfettin Gürsel, Tüketici Hakları Derneği Başkanı Turhan Çakar ve kira hukuku uzmanı avukat Yankı Büyüksezer kira artışlarındaki parametreleri ve kiracıların hukuki haklarını Diken’e değerlendirdi.

Asgari ücretin 2 bin 825 lira olduğu Türkiye’de, özellikle İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirlerde insani şartlarda yaşanabilecek evlerin kira fiyatları minimum 3 bin liradan başlıyor. Bu da 50-60 m2 1+1 evlerin fiyatı.

BETAM’ın araştırmasına göre Türkiye genelinde ortalama kiralık konut ilan m2 fiyatındaki yıllık artış oranı haziran ayında yüzde 23,6. Ortalama kiralık konut ilan m2 fiyatı 19,1 TL’ye yükseldi. 2020 Haziran’da m2 değeri 15,4 liraydı.

Yıllık kira artış oranı ve m2 fiyatları şöyle;

İstanbul     yüzde 36,4 artışla 28,1 TL

Ankara      yüzde 23,2  artışla 14,2 TL

İzmir          yüzde 22,2 artışla  20 TL

BETAM Direktörü Prof.Dr. Seyfettin Gürsel kira artışlarının aslında Yargıtay kararlarına göre endekslendiğini söyledi.

Kanunda yıllık kira artışı oranının neye göre yapılacağı yok. Ancak Yargıtay içtihatlarıyla kanundaki bu boşluk doldurulmuş ve yıllık kira artışlarının TÜFE’nin 12 aylık ortalamalara göre hesaplanacağı belirtilmişti.

Ancak kira fiyatlarındaki artışları gözlemlediğimizde belirlenen orana göre çok fazla artış yapıldığı anlaşılıyor. Üstelik bu artış, kira ilanlarına bakıldığında aydan aya da gözlemlenebiliyor. Örneğin 2 bin 700 liraya kiraya verilen bir evin fiyatı bir sonraki ay eğer kiralanmamışsa 3 bin 500 lira olarak güncellenebiliyor.

‘Kiralarda olağanüstü bir artış var’

Kira fiyatı 2 bin 700 lira olan bir evin bir ay içinde zamlanarak 3 bin 500 liraya yükselmesi örneğinin sahibinden.com verileriyle örtüştüğünü belirten Prof Gürsel şöyle dedi: “Kiralarda olağanüstü bir artış var. Bunu geçen ay ki raporda da vurguladık, çok ciddi artışlar var. İstanbul’da semtten semte değişiyor tabi ama biz İstanbul ortalamasına baktığımız zaman artış enflasyonun çok üzerinde. Yıllık artış yüzde 30’larda. İki katı neredeyse enflasyonun.”

Arz yok talep çok

Prof. Gürsel’e göre bu artıştaki temel neden arz-talep dengesizliği: “Kiralık arzı yeterince yok. Talepte ciddi bir artış oldu. Arzın olmaması nedeni ise şu; inşaat sektöründe büyük bir şok yaşandı. Muazzam bir konut birikmişti, onlar bitti. Yeni şeylere girişilmedi. Faizler de yüksek. Konut arzında problem var.”

Kiralardaki bu fahiş artışlar, beraberinde ev sahiplerinin kiracılarını keyfi olarak evden çıkarma riskini de gündeme getirdi. Yani bazı ev sahipleri mevcut fiyat skalasına baktığında evinin kira bedelinin emsal evlere göre düşük olduğunu belirterek, halihazırda oturmakta olan kiracısını çıkarmak istiyor ve yerine fahiş fiyatla yeni bir kiracı almak istiyor. Çünkü ev sahibi Yargıtay’ın belirlediği kurala göre mevcut kiracıda fahiş artış yapamayacak.

Rayiç bedeliyle mevcut kiracının ödediği kira arasındaki makas açıldı

Prof. Gürsel bunu şöyle açıklıyor: “Ev sahibi fazla kira alabilmek için kiracıyı çıkarmaya çalışıyor. Çünkü kira artışıyla yeni kiraya verilen yerler arasında büyük fark oluştu. Piyasadaki kira rayici ile mevcut kiracının ödediği kira arasında ciddi fark oluştu. Bunu gören ev sahibi ‘Çok ucuza oturuyorsun’ diyor hukuken Yargıtay’ın koydu kuralın üzerinde zam yapamaz o zaman çıkarmaya çalışıyor kiracıyı ve yeni bir kiracıya istediği fiyattan vermek istiyor. “

Haber:  Ayşegül Kasap

Kaynak:  Diken, alıntıdır, haberin tamamı  bu linkte

FÖŞ Birol Aydemir’i Konuk Etti: TÜİK ve İstatistik Kalitesi Hakkında Bilmek İstedikleriniz (1.Bölüm)

Faizi düşürmesi için 35 günü var & Enflasyon da dolar da artar | Kerim Rota

Fiyat artışları tamamen kontrolden çıktı: İnşaat maliyetinde yıllık artış yüzde 43’e dayandı