Covid-19 güncesi: Bayram sonrası yeni salgın dalgası başlayabilir

Covid-19’un Delta varyantı tüm dünya için yavaşlayan pandeminin yeniden azması tehdidini yarattı. ABD, Asya ve Avrupa’da vakalar hıza yeniden artıyor.  Ülkemizde Bayramın ilk gününde 198 bin 537 Covid-19 testi yapıldı, 8 bin 780 kişinin testi pozitif çıktı, 46 kişi hayatını kaybetti.  Sağlık Bakanlığı’nın stratejisi aşılanmayı hızlandırarak yeni bir dalgaya karşı yangın duvarı örmek.  Başarılı olabilir mi?

Dünyada günlük vaka sayısı bir kez daha 500 bini aşarken, mRNA türü aşıların Delta varyantına karşı da asgari %65 koruma sağladığı görülüyor.  Hastalık, aşılanmayanlar arasında hızını artırıyor.

Aşılmada durum şöyle:  Birinci doz Türkiye ortalaması yüzde 62.89, ikinci doz ortalaması yüzde 34.06, birinci, ikinci ve üçüncü doz toplamı ise 63 milyon 831 bin 123 oldu.

En güçlü aşı dahi tek dozda Delta varyantına karşı düşük koruma sağlıyor. Ek olarak eski tür, yani Sinovac, Sinopharm ve Sputnik markalı aşıların koruma oranı çok düşük. Bir başka deyişle, halen ülkemizde halkın üçte ikisi Delta varyantına karşı yetersiz bağışıklığa sahip.

Ancak, Türkiye’de hakim tür henüz Delta değil, aşılara yenik düşen eski tür virüsler. Fakat bu durum hızla değişebilir:

“Cumhuriyet’e göre İzmir Katip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şener, Kurban Bayramı’nda ziyaretlerin açık havada ve kısa sürede yapılması gerektiği uyarısında bulunarak, “Türkiye’de delta varyantı yaygın olarak görülmeye başlandı. Sahadaki geri bildirimlerimiz de öyle. Bu aslında Türkiye’de beklenen bir süreçti. Ne yazık ki Delta varyantının ülkemize gelmiş olması, bizim normalleşme sürecimizle bir oldu” dedi.

Normalleşme öncesi yapılan uyarıların dikkate alınmadığını belirten bilim kurulu Üyesi Prof. Dr. Yavuz, BirGün’den İsmail Arı’ya şunları söyledi: “Haziran ayı başındaki normalleşme kararları öncesinde delta varyantının yayılacağını bildiğimiz için ‘bu derece açılma doğru değil’ demiştik. ‘Yazı kısıtlı geçirelim ve eylül ayına kadar herkesi aşılayalım’ dedik ama uyarılarımız dikkate alınmadı. Son günlerde hareketlilik çok fazla arttı ve bu da virüsün yayılması için uygun bir ortam. Ağustos ayında yeni pike hazır olmalıyız.”

Yen tür virüsün Türkiye’de yayılmasını iki etken hızlandırıyor. İlki Rus turistler. Rusya’da son 24 saatte 23 bin 770 kişinin yeni tip koronavirüse  yakalanmasıyla toplam vaka sayısı 6 milyonu geçti.  Rusya, dünya genelinde en çok vaka görülen ülke sıralamasında ABD, Hindistan ve Brezilya’dan sonra 4’üncü sırada geliyor.

Önceki paragrafta izah ettiğimiz gibi Delta Rusya’da var ve Rus aşıları bu türe karşı çok yersiz kalıyor.

İkinci tehdit Afganistan’dan gelen mülteciler. Bazı kaynaklara göre günde 1.500, diğerlerine göre 500 mülteci hiçbir sağlık denetimine tabii olmadan Türkiye’ye giriş yapıyor. Bu kişilerin nerede yerleşeceği belirsiz olduğu için, korunma tedbiri almak da zor.

Cumhuriyet’e göre, “Uzun yıllardır özellikle ekonomik nedenlerden dolayı Türkiye’ye gelen Afgan göçmenler son haftalarda ise “can güvenlikleri” için yollarda. NATO ile ABD askerlerinin çekilmeye başlamasıyla Taliban’ın ülkede 2001’den sonra tekrar en büyük güç haline gelmesi Van üzerinden Türkiye’ye kaçak yollarla giriş yapan Afgan göçmen sayısını artırdı. Göçmenlerin durumuna ilişkin değerlendirmelerde bulunan uzmanlar, “Henüz büyük bir göç söz konusu olmasa da kapıda olası bir kriz ihtimali var” uyarısı yaptı.

Vaka sayılarında artışın sürmesi ve Delta varyantının ülkemizde de hakim tür konuma geçmesi, turist akımını sekteye uğratabilir.  Eğer Ekim’e kadar nüfusun %70’ne  mRNA tipi 2 doz aşı yapılamazsa, Türkiye bir kışı daha sokağa çıkma ve sosyal ilişki yasakları ile geçirmek zorunda kalır.  Ekonominin bu yükü kaldıracak gücü yok.

Covid-19’dan kötü haber: Dördüncü dalga başlayabilir

UBS anketi: Merkez bankalarının endişeleri enflasyon, COVID-19 ve borç