Çay üreticileri zor durumda

Çayda kota ve kontenjan engeli nedeniyle üreticiler, özel sektörün belirlediği fiyat olan 2 lira 80 kuruşa emeklerini satmak durumunda kalıyor. Rize’de çay bahçelerinde üreticinin sorunlarını dinledik.

Pazar ilçesinde yol kenarındaki bir çay bahçesine uğradık. Burada çay işçisi olarak 3 kişi çalışıyordu. Çayın belli bir kısmının kendisine ait olduğunu söyleyen Ayşe Hanım yıllardır aynı mağduriyeti yaşadıklarını belirtti. “Biz bütün emeğimizle çalışıyoruz. İşçi pahalı. Çayın bakımı pahalı. Hayat pahalı. Kazandığımız para geldiği gibi gidiyor. Yine de çayımızı dalında bırakamayız. Bizim başka yerlerde de çaylığımız var. Kardeşlerim de oraları yapıyor. İsteriz ki emeğimizin karşılığı olsun” diyerek açıklanan fiyata tepki gösteriyor.

Haçapit Köyü’nde ziyaret ettiğimiz çay üreticilerinin sıkıntısı da aynı. Geçim kaynaklarının çay olduğunu anlatan Mahir Karaca, “Sezona kotayla başladık. Devlet çay alımına 50 kuruş zam yaptı kilosu 3 lira 80 kuruş oldu. Biz 5’e yakın bir fiyat bekliyorduk. Her şeye zam geldi. Bir çay makası 300 lira oldu. İşçi çalışıyor. İşçi yevmiyesi var 300 lira. Yani bir gün boyunca çay kesme makası için çalışıyoruz. Çay alımı kotalı olduğu için de özel sektörün eline kalıyoruz. Özel sektör 3 lira 30 kuruşa alıyordu. Bu fiyat 2 lira 80 kuruşa kadar düştü. Biz istedik ki devlet bir taban fiyat belirlesin, özel sektör de aynı fiyattan çayı alsın. Ama bunu yapmıyorlar. Devlet bize sahip çıkmıyor, özel sektörün eline bırakıyor” ifadelerini kullandı.

‘ZAM DEĞİL SADAKA’

İkizdere’de bir çay bahçesinde bir araya geldiğimiz CHP Rize İl Başkanı Saltuk Deniz ise “Gübre fiyatlarında geçen seneye göre yüzde 40’a yakın bir zam yapıldı. Çay fiyatına ise yüzde 18.7 oranında zam yapıldı. Vatandaşlar sadece gübre fiyatlarında artıştan dolayı eksiye düşmüş durumda. Ayrıca son 1 yıla göre üretici fiyat endeksine baktığınızda yıllık artışın yüzde 35.17 olduğunu görüyoruz. Oysa çaya yapılan zam yüzde 18. Yani çay üreticileri sezona ekside başlamış oluyor. Onun için bizce bu sene yapılan zam, zam değil sadaka” diye konuştu.

CHP’li Saltuk Deniz “ÇAYKUR vatandaşın tüm çayını almalı. Onun kurulma nedeni bu. Çay üreticisinin yoksullaşması devam ediyor. Ancak saray hükümeti çay üreticisinin mağduriyetini gidermek yerine kaynakları Cengiz İnşaat ve 5’li çeteye  aktarıyor” diyor.  

ÇAY ÇOK EMEK İSTER

Fındıklı Kent Konseyi Başkanı ve emekli öğretmen Fatma Hanedar da “5 dönüm çaylığımız var, yarıcıya verdik. Günlük işçiler 400 liraya yakın para istiyor. 5 dönüm çaydan 5 ton çay alıyoruz. 5 tonun yarısı yarıcımın oluyor yarısı benim. 2 ton gübre veriyoruz. Çay çok emek ister. Günlük kota dönüm başına şu an 15 kiloya düştü. 1 lira altına özel sektöre yönlendiriyorlar” dedi.

Kaynak: cumhuriyet.com.tr