Bloomberg: Piyasalar açılmadan bilinmesi gereken 5 şey

AK Parti Genel Başkanvekili Binali Yıldırım, Sedat Peker’in son videosundaki Venezuela iddiasına yanıt verdi. Belarus muhalif gazeteciyi tutuklamak için Ryaniar uçağını Minsk’e inişe zorladı, ABD ve AB sert tepki gösterdi. Kripto para birimleri haftasonu sert hareketler kaydederken JPMorgan’a göre Bitcoin’de satış dalgasının bittiğini söylemek için erken. Asya-Pasifik’te virüs önlemleri sıkılaştırılırken Avrupa ve ABD’de can kaybı rakamlarında yeni dipler görülüyor. Petrol, ABD toparlanması ve İran anlaşması umuduyla yükseliyor.

Sedat Peker Videosu

Yayınladığı yedi Youtube videosu ile 40 milyondan fazla izlenme sayısı yakalayan suç örgütü lideri Sedat Peker son videosunda eski Başbakan Binali Yıldırım’ı hedef aldı. Önceki videolarında İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve eski İçişleri Bakanı, Susurluk JİTEM Davası sanığı Mehmet Ağar’a yönelik suçlamalar getiren Peker bu kez Binali Yıldırım’ın oğlu Erkan Yıldırım’ın “Yeni kokain güzergahı belirlemek üzere Venezuela’ya gittiğini” öne sürdü. AK Parti Genel Başkanvekili Binali Yıldırım söz konusu iddia üzerine pazar günü yaptığı açıklamada, “Bu kesinlikle iftiradır, yalandır, şiddetle reddediyorum.” dedi.

Yıldırım oğlunun Aralık ayında Kovid-19 salgını ihtiyaç tespiti ve maske gibi bir takım malzemelerin dağıtımı için Venezuela’ya gittiğini duyurdu.

Videolarında bazı siyasi cinayetleri Mehmet Ağar ile ilişkilendiren Sedat Peker, Süleyman Soylu’nun kendisine koruma polisi verdiğini, “tehlikeli bir durum olursa” kendisine haber vereceği iddiasında bulunmuştu. Soylu ise bu iddiaları reddetmişti. Süleyman Soylu bu akşam 21:00’de Habertürk TV canlı yayınına da katılacak.

AB ve ABD’den Sert Tepki

Geçtiğimiz yıl tartışmalı bir seçimle yeniden iktidara gelen Lukashenko yönetimindeki Belarus güvenlik güçleri muhalif bir gazeteciyi gözaltına almak için Atina’dan Litvanya’ya giden bir uçağı zorla Belarus’un başkenti Minsk’e indirdi. Litvanya’nın başkenti Vilnius’a doğru giden Ryanair uçağında bulunan muhalif gazeteci Roman Protasevich, uçağın zorla Minsk’e indirilmesinin ardından gözaltına alındı. Olaya AB, ABD ve NATO sert tepki gösterdi. Belarus savaş uçağının olayda kullanıldığına işaret eden ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken “Güçlü bir şekilde kınadığımız bu olay için tam bir soruşturma yapılmalı” ifadelerini kullandı. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise “Ryanair uçağını kaçıranlar yaptırıma uğramalı. Gazeteci Protasevich derhal serbest bırakılmalı” açıklamasını yaptı.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise olayı ciddi ve tehlikeli bulduğunu belirtirken uluslararası bir soruşturma çağrısı yaptı. Tartışmalı seçimler geçtiğimiz yıl Belarus’ta şiddetli protestoları tetiklemiş, Lukashenko yönetiminin protestoculara yaklaşımı sonucu AB 40 Belaruslunun varlıklarının dondurulması ve seyahat yasağını içeren yaptırımları devreye almıştı. AB’nin uçak kaçırma olayı sonrası bugün atılacak yeni adımları görüşmesi bekleniyor.

Kriptolar Yine Çakıldı

Kripto para birimlerinde baş döndüren dalgalanma haftasonu da devam etti. Önce cumartesi günü Tesla CEO’su Elon Musk’ın tweetiyle %8’e kadar değer kazanan Bitcoin pazartesi günü %13 gerileyerek 33 bin dolara düştü ve 200 günlük hareketli ortalamasının altında kaldı. Diğer gözde kripto para birimleri Ethereum ve Dogecoin de Bitcoin hareketlerini takip ederken kripto para birimleri bugün sabah saatleri itibarıyla pazar günkü kayıplarının bir kısmını telafi ediyor. Bitcoin 35 bin dolar, Ether 2.100 dolar üzerinde alıcı buluyor.

Kripto para birimlerindeki sert dalgalanma Tesla’nın artık ödemelerde Bitcoin kabul etmeyeceğini açıklamasıyla başlamış, birçok kripto para madencisinin bulunduğu Çin’de Merkez Bankası’nın finansal kuruluşlara kripto para birimleri aracılığıyla ödeme kabul etmemesi kuralı getirmesiyle hızlanmıştı. Aralarında Nikolaos Panigirtzoglou’nun da bulunduğu JPMorgan analistleri Bitcoin satış dalgasının sona erdiğini söylemek için henüz erken olduğu görüşünde. Goldman Sachs analistleri ise geniş kapsamlı kripto para birimi raporunda sert dalgalanmaların kurumsal yatırımcıları ürküttüğü görüşüne yer verdi. ABD eski Hazine bakanı Lawrence Summers ise kripto paraların dijital altın benzeri bir varlık olarak küresel piyasaların bir parçası olmaya devam edeceğini belirtti.

Kripto traderları bugün başlayacak Consensus by CoinDesk konferansını takip edecek. Konferansta Fed Üyesi Lael Brainard ile Bridgewater Kurucusu Ray Dalio konuşmacı olarak yer alacak.

Salgın Gelişmeleri

Sağlık Bakanlığı’nın pazar akşamı açıkladığı verilere göre son 24 saatte 210.291 test ile 7.839 yeni vaka tespit edildi. 197 kişi hayatını kaybederken ağır hasta sayısı 1.843’e düştü. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, cumartesi günü paylaştığı tweette 100 milyon doz Sinovac, 120 milyon doz BionTech ve 50 milyon doz Sputnik aşıları için anlaşma yapıldığını belirterek “270 milyon doz nüfusumuzun 3 katından fazla aşı. Bu güce güvenin.” açıklamasını yaptı.

Türkiye’de pazartesi sabahı itibarıyla 27,9 milyon Kovid-19 aşısı uygulanırken bu aşıların 11,9 milyonunu ikinci doz oluşturuyor. Dünyada ise batıda önlemler gevşetilirken Asya-Pasifik’te tekrar sıkı önlemlere başvuruluyor. Japonya hükümeti Tokyo ve Osaka’nın dahil olduğu dokuz yerleşim biriminde olağanüstü hal durumunu uzatmayı planlıyor. Malezya’da toplam 12 milyon çalışanın evden çalışmasını öngören yeni kısıtlamalar getirildi. Salgının sıçrama gösterdiği Singapur’da da daha fazla rastgele test yapılacak. Avrupa’da ise Fransa’da sonbahardan bu yana, İtalya’da ise 2021’in en düşük günlük ölüm rakamları açıklandı. ABD’deki 481 can kaybı ise Mart 2020’den bu yana en düşük seviyeye işaret ediyor.

Piyasalar

Küresel piyasalarda hisse senetleri, kripto para birimlerindeki sert dalgalanma ve enflasyon endişeleri ile yeni haftaya karışık görünümle başlıyor.

Asya’da Japonya borsaları sabah saatlerinde olumlu ayrışıyor. Nikkei 225 %0,5, Topix %0,7 yükseliyor. Hong Kong Hang Seng %0,4 gerilerken Güney Kore Kospi ise %0,1’lik bir gerileme kaydediyor. ABD vadelileri ise yukarı yönlü bir açılışa işaret ediyor. S&P 500 vadelileri %0,3 yükseliyor. Petrol fiyatları ABD’den ekonomik toparlanma sinyalleri gelmesi ve İran nükleer anlaşmasının ufukta gözükmesiyle yükselişe geçti. WTI ham petrol temmuz kontratı varil fiyatı %0,9 yükselişle 64,14 dolardan alıcı buluyor. Brent ise aynı oranda artışla 67 dolar seviyesinde. Bloomberg Dolar Endeksi yatay seyrederken gelişmekte olan ülke para birimlerinde de dolara karşı ılımlı hareketler söz konusu. Dolar/TL %0,1 yükselişle 8,42’den işlem görüyor.

Türkiye’nin 5-yıllık CDS’i haftanın son gününde 2 baz puan düşerek 400 baz puana gerilerken dolar/TL günü %0.4 artışla 8.42 civarında bitirdi. 1-aylık dolar/TL opsiyon oynaklığı haftanın son gününde 92 baz puanlık önemli bir düşüşle %15.5’e geriledi. 10-yıllık tahvil faizi 3 baz puan sınırlı artışla %18.24’e yükselirken BİST 100 endeksi %0.1 yükselerek haftayı 1452 puanda bitirdi. Bankacılık endeksinin %0.9 düştüğünü belirtelim.

Merkez Bankası verilerine göre bireyler ve şirketlerin döviz talebi 14 Mayıs ile biten haftada devam etti. Bireyler ve şirketlerin döviz mevduatı bu haftada sırasıyla 132 ve 355 milyon dolar arttı. Altın mevduatlarında ise önemli bir değişim görülmedi.  Diğer yandan, yaptığımız hesaplamalar söz konusu haftada yurtdışı yatırımcıların TL swap piyasasına 100 milyon dolar civarında giriş yaptığına işaret ediyor. Merkez Bankasının faiz oranlarını sabit tuttuğu bir önceki hafta 0.5 milyar dolara yakın giriş olmuştu. Kamu bankalarının net döviz pozisyonu ise görece yatay bir seyir izlemeye devam ediyor. Geçen hafta önemli bir değişim göstermeyen net döviz pozisyonu 60 milyon dolar civarında bulunuyor.

Dr. Fulya Gürbüz | İmalat ve imalat dışı sektörlerdeki eğilim ile Türkiye’nin kredi notu değerlendirmesi

Atilla Yeşilada: Dolar’da 3 kritik hafta

Bloomberg: Gelişen Piyasalarda seçici olma zamanı